Còn lượng vốn rất lớn đang chờ giải ngân là hơn 577 nghìn tỷ đồng (Ảnh minh hoạ: Internet) |
Bộ Tài chính cho biết, năm nay, lượng vốn cần giải ngân cao gấp hơn 2 lần so với năm ngoái. Nhưng tính đến hết ngày 31/5, giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2020 của các bộ, ngành, địa phương ước tính chỉ hơn 122.241 tỷ đồng, trong đó vốn trong nước đã giải ngân hơn 114.819 tỷ đồng (đạt 27,96% kế hoạch), vốn nước ngoài là 7.421 tỷ đồng (đạt 12,37% kế hoạch).
Tổng giải ngân vốn đầu tư công mới đạt gần 26% kế hoạch. Như vậy, còn lượng vốn rất lớn đang chờ giải ngân là hơn 577 nghìn tỷ đồng.
Giải ngân đầu tư công "ì ạch"
Thống kê cho thấy, hiện có 7 bộ, ngành và 26 địa phương có tỷ lệ đạt trên 30%. Trong đó, có 3 bộ, cơ quan Trung ương và 6 địa phương có tỷ lệ giải ngân trên 40% như: Hội Nhà văn Việt Nam (93,59%), Ngân hàng Phát triển (61,09%), Kiểm toán Nhà nước (43,14%), Ninh Bình (66,6%), Hưng Yên (50,07%), Thái Bình (48,4%), Bắc Giang (47,61%), Nghệ An (43,22%), Nam Định (35,80%). Có 34 bộ, cơ quan trung ương và 3 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có tỷ lệ giải ngân đạt dưới 15%.
Đáng lưu ý, nhiều bộ, cơ quan Trung ương vẫn “dậm chân tại chỗ” giải ngân không cải thiện so với tháng trước. Thậm chí, một số đơn vị chưa giải ngân được đồng vốn nào, như: Ủy ban Quản lý vốn nhà nước, Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam...
Tại buổi công bố tình hình kinh tế - xã hội tháng 5/2020, ông Nguyễn Bích Lâm, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê đánh giá: “Nếu vốn đầu tư công tăng thêm một điểm phần trăm sẽ có tác động lan tỏa tới tăng trưởng giá trị sản xuất ngành xây dựng là 1,34 điểm phần trăm; vốn khu vực ngoài Nhà nước tăng thêm 0,92 điểm phần trăm; đóng góp cho tăng trưởng GDP thêm 0,06 điểm phần trăm”.
Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong, việc chậm giải ngân vốn đầu tư công là rất đáng ngại, kéo dài nhiều năm qua. “Năm 2020, với tổng vốn đầu tư công nguồn NSNN được phép thực hiện là gần 700 nghìn tỷ đồng, gấp 2,2 lần số vốn thực giải ngân trong năm 2019, công tác giải ngân là thách thức lớn”.
Bộ Tài chính cam kết đủ vốn cấp cho các dự án đầu tư công, vấn đề còn lại nằm ở khâu tổ chức thực hiện của các bộ, ngành, địa phương, các chủ đầu tư, ban quản lý dự án. Trong bối cảnh nguồn vốn đầu tư khu vực tư nhân giảm sút, việc phấn đấu giải ngân hết nguồn lực đầu tư công trong năm 2020 sẽ góp phần quan trọng kích cầu đầu tư xã hội, duy trì đà tăng trưởng của nền kinh tế.
Ưu tiên dự án có lan toả tới nền kinh tế
Dẫu vậy, ông Nguyễn Việt Phong, Vụ trưởng Vụ Thống kê xây dựng và vốn, Tổng cục Thống kê cho hay: 5 tháng đầu năm nay, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư tăng tới 15,6%. Đây là mức tăng kỷ lục trong nhiều năm trở lại đây (cùng kỳ năm 2019 tăng 4,2%).
Điều này có được là nhờ kiểm soát được dịch Covid-19 nên hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản không chỉ trở lại trạng thái bình thường mà còn đẩy nhanh tiến độ theo yêu cầu của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ.
“Trong bối cảnh các đối tác kinh tế, thương mại, đầu tư lớn của Việt Nam đang phải căng mình chống Covid-19, hoạt động giao thương, đi lại giữa Việt Nam và các nước vẫn gần như bị đóng băng khiến nguồn vốn đầu tư từ khu vực tư nhân và khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài bị tác động tiêu cực thì việc tăng được vốn đầu tư từ NSNN là đầu tàu dẫn dắt tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2020. Do vậy, đẩy nhanh được vốn đầu tư từ NSNN chính là đòn bẩy tác động tích cực đến tăng trưởng giá trị sản xuất ngành xây dựng và tăng trưởng GDP”, ông Nguyễn Việt Phong Phong nói.
Để đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2020, trong Nghị quyết 84 vừa được ban hành, Chính phủ cho phép không áp dụng quy định tiết kiệm 10% tổng mức đầu tư đối với dự án khởi công mới trong kế hoạch đầu tư công trung hạn 2016-2020 và được bố trí vốn từ kế hoạch đầu tư công năm 2020.
Bên cạnh đó, Chính phủ yêu cầu Tiếp tục rà soát các quy định về ngân sách, đầu tư, xây dựng, tháo gỡ kịp thời các rào cản khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện thuận lợi đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân và nâng cao hiệu quả các dự án đầu tư công. Tháo gỡ vướng mắc, khó khăn trong triển khai thực hiện Nghị định số 68/2019/NĐ-CP ngày 1/8/2019 về quản lý chi phí đầu tư xây dựng.
Ngoài ra, một số chuyên gia cho rằng cần tăng cường đầu tư công không chỉ để bù đắp sự sụt giảm của đầu tư tư nhân trong ngắn hạn, mà còn giúp tạo dựng nền tảng để đón đầu cơ hội phục hồi một khi dịch bệnh được kiểm soát, tăng năng lực cạnh tranh cho nền kinh tế. Ngoài những dự án trọng điểm của quốc gia, cần ưu tiên những dự án nhỏ nhưng có tác động lan tỏa đối với nền kinh tế.
Thanh Hoa