Kích cầu hàng Việt: Chưa có đột phá

Thị trường nông thôn hiện nay chiếm đến 70% sức tiêu thụ cả nước. Năm 2015, các địa phương đã tổ chức được gần 180 đợt bán hàng về nông thôn với gần 2.400 lượt doanh nghiệp tham gia, thu hút hơn 930.000 lượt người tới tham quan mua sắm, doanh thu mang lại hơn 20.000 tỷ đồng…Thế nhưng con số trên còn rất nhỏ so với nhu cầu tiêu dùng người dân đang sinh sống tại thị trường này.

Hàng giả “cản bước” hàng Việt

Lý giải cho những hạn chế khiến hàng Việt chưa chiếm lĩnh được thị trường nông thôn, ông Lại Xuân Môn, Phó Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam, cho rằng dù_chiếm tới 70% sức tiêu thụ trong nước nhưng khu vực này lại phải chịu sự hoành hành của các loại hàng kém chất lượng và không rõ nguồn gốc. “Người dân phàn nàn khi sản xuất ra hàng chất lượng cao thì tiêu thụ nhưng khi bỏ tiền ra xài thì toàn hàng chất lượng thấp,” ông Môn cho hay.

Vấn nạn hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng đang diễn biến phức tạp không chỉ tại các thành phố lớn mà còn bùng phát ở các vùng nông thôn. Sự vào cuộc quyết liệt của cơ quan thực thi pháp luật đã khiến tình trạng này được đẩy lùi một bước. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng nếu như hàng giả hàng nhái ở các thành phố lớn và các khu vực biên giới được siết chặt thì tại thị trường nông thôn, tình trạng này vẫn chưa được cải thiện.

Dù người dân đã được tuyên truyền, nhưng để phân biệt được hàng giả, hàng nhái và hàng kém chất lượng với bà con nông thôn là vô cùng khó khăn. Đặc biệt tại thị trường này, hàng Trung Quốc kém chất lượng “đội mác” hàng Việt đang gây thiệt hại đến quyền lợi người tiêu dùng và nền sản xuất trong nước.

Bà Nguyễn Thị Diên (Nghi Xuân – Hà Tĩnh) bức xúc: “Cuộc vận động “người Việt ưu tiên dùng hàng Việt” đã được chính quyền địa phương phổ biến về từng xóm làng. Chúng tôi cũng mong chờ chính quyền dẹp sạch hàng Trung Quốc kém chất lượng để bà con được sử dụng hàng Việt Nam chất lượng cao. Qua đó cũng là cách chúng tôi hưởng ứng cuộc vận động này”.

Có một thực tế là việc người dân các vùng nông thôn muốn dùng hàng Việt cũng khó bởi hàng giả, hàng nhái tràn lan khiến người tiêu dùng khó phân biệt đâu là hàng thật. Đó là chưa kể việc có một số doanh nghiệp trong nước sản xuất hàng giả, hàng kém chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm chưa đảm bảo đã ảnh hưởng đến niềm tin của người tiêu dùng.

Ông Vũ Trọng Kim, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký UBTW MTTQ Việt Nam, Phó trưởng ban Thường trực Ban chỉ đạo Trung ương Cuộc vận động, khẳng định: “Để tạo niềm tin của người tiêu dùng, cần tăng cường công tác quản lý thị trường, đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhái, hàng không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Đề cao trách nhiệm gương mẫu của người đứng đầu cấp uỷ, Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị trong việc ưu tiên mua sắm, sử dụng hàng hoá thương hiệu Việt Nam”

Tại Hội nghị sơ kết năm 2015 và Triển khai nhiệm vụ năm 2016, ông Nguyễn Thiện Nhân Uỷ viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Trưởng ban Chỉ đạo Trung ương cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam, chỉ đạo: “Cần từng bước lượng hóa tác động của cuộc vận động thì mới đề ra được giải pháp hiệu quả, tạo nên phong trào người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt tốt, người sản xuất đẩy mạnh làm ra nhiều sản phẩm chất lượng cao, giá cạnh tranh”.

Cơ quan quản lý cần phải chọn sản phẩm mũi nhọn để phát triển nguồn tiêu thụ và thúc đẩy sản xuất trong nước phát triển.

Nâng tầm thương hiệu Việt

Để Cuộc vận động đạt được hiệu quả không chỉ về mặt chủ trương mà còn nâng tầm thương hiệu Việt rất cần có sự chung sức của các doanh nghiệp. Tại cuộc Hội thảo, có nhiều ý kiến cho rằng hiện nay, nền kinh tế nước ta đang hội nhập, sự cạnh tranh sẽ trở nên khốc liệt hơn, có những sản phẩm trong nước sẽ khó cạnh tranh được cả về giá và chất lượng với thương hiệu nước ngoài. Vì vậy, trước hết cơ quan quản lý cần phải chọn sản phẩm mũi nhọn để phát triển nguồn tiêu thụ và thúc đẩy sản xuất trong nước phát triển.

Hiện dệt ngành may và ngành sữa đang tạo được chỗ đứng vững vàng ở thị trường trong nước. Không những thế, những ngành này đang tạo công ăn việc làm cho hơn 4 triệu lao động và xuất khẩu đạt hơn 26 tỷ USD trên. Từ cơ hội đó, Việt Nam có thể chọn hai ngành này làm ngành mũi nhọn trong cuộc vận động ưu tiên dùng hàng Việt.

Ông Nguyễn Xuân Cường, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT, nhận định: “Để người Việt Nam dùng hàng Việt trong bối cảnh đang hội nhập sâu rộng về kinh tế với tốc độ chưa từng có thì phải chú trọng đẩy mạnh sản xuất hàng Việt Nam tốt, giá cạnh tranh; có như vậy mới góp phần thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế đất nước”.

Đặc biệt, ông Nguyễn Thiện Nhân còn gợi ý, năm 2016 chọn luôn hai mặt hàng dệt may và sữa để triển khai. Đối với mặt hàng sữa, cần có sự liên kết tạo thành chuỗi chăn nuôi-sản xuất-sữa học đường với sự tham gia của Hội Nông dân, Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo, từ đó kiến nghị chính sách để làm.

Mặt hàng dệt may cần có sự tham gia của Tổng Liên đoàn, Bộ Công thương, tiếp tục phát huy tiếp cuộc vận động người Việt Nam ưu tiên dùng thuốc Việt Nam mà ngành y tế đã phát động. Ngoài ra, nên phát động phong trào người Việt ưu tiên sử dụng sản phẩm, dịch vụ CNTT của Việt Nam. Từ việc tập trung 4 sản phẩm đó, sau này có thể mở rộng ra sản phẩm khác vào những năm tiếp theo.

Tuy nhiên, có một thực tế là chuỗi phân phối trong nước hiện nay đang yếu kém. Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng hàng Việt chưa đến được với người dân. Đơn cử như rất nhiều mặt hàng là nguồn thu nhập chính của người nông dân như: sữa tươi, dưa hấu, thanh long… năm nào cũng rơi vào tình cảnh “được mùa mất giá” hoặc giá người nông dân bán cho thương lái thường rất thấp nhưng khi đến tay người tiêu dung lại cao hơn gấp 5 –10 lần.

Dù có sự nỗ lực của các cấp, chính quyền, địa phương nhưng nếu cuộc vận động không đi vào thực chất thì dân cũng không hưởng ứng vì suy cho cùng, giá cạnh tranh, đảm bảo chất lượng thì mới tồn tại được.

Thanh Hoa