Với người Sài Gòn, trong không gian làm ăn rộng lớn và sôi nổi, đã không bị vướng những quy tắc xưa cũ, kể cả trong cách làm nông nghiệp cũng vậy, có những thay đổi hướng đến cái mới tích cực hơn.
Qua rồi thời “thiên thời được mất”
Trong sách “Đại Nam nhất thống chí”, phần tỉnh Gia Định (tức Sài Gòn xưa hay Tp.HCM ngày nay), viết về người của vùng đất này có nói “nông dân siêng năng khi khởi công gieo cấy, nhưng sau lại ít hay bón xới, cứ để tùy theo thiên thời được mất mà thôi”.
 |
|
Mô hình trồng rau thuỷ canh công nghệ cao của một HTX nông nghiệp ở Tp.HCM. |
Nhưng đó là chuyện ngày xưa, còn ngày nay, mọi thứ đã thay đổi, với những người Sài Gòn, nhất là người trẻ, khi còn giữ được nghề nông thì tính cách của họ được nhấn ở chữ “làm”, có nghĩa là không còn tuỳ theo “thiên thời được mất” mà đã biết bắt kịp công nghệ mới để khi làm nông nghiệp thì chỉ có “được” chứ không có “mất”.
Là một người thuộc thế hệ trẻ ở Sài Gòn của thời hiện đại, anh Lâm Ngọc Tuấn - Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX nông nghiệp Tuấn Ngọc (ở phường Long Trường, quận 9 - nay thuộc Tp. Thủ Đức của Tp.HCM), đã chọn cách làm nông để không phải phụ thuộc vào thiên thời.
Chỉ vào dàn rau xanh mướt trong nhà màng của nông trại (Farm) mà HTX đang dùng công nghệ kiểm soát khí hậu và công nghệ tưới, anh Tuấn tự tin nói dù có mưa to bão lớn thì rau của HTX vẫn tươi tốt.
Nằm cách trung tâm Sài Gòn khoảng 20 phút lái xe, kề cận đường cao tốc Tp.HCM - Long Thành, nơi mà anh Tuấn đang làm nông nghiệp là một nông trại đô thị chuyên trồng rau thuỷ canh công nghệ cao có quy mô lớn nhất tại Tp.HCM (được hình thành trong 2 năm nay) với tổng diện tích lên đến 10.000m2 và có năng suất 1.000kg - 1.300kg rau/ngày.
Trong mùa Tết Tân Sửu 2021, lượng đơn đặt hàng của HTX này càng thêm tấp nập, đặc biệt là từ hệ thống siêu thị và những cửa hàng thực phẩm sạch tại các quận huyện ở Tp.HCM với các loại rau như cải xanh, cải ngọt, cải dún, cải thìa, cải rổ, bó xôi và các loại xà lách…
Farm của HTX hiện ứng dụng công nghệ kiểm soát khí hậu và công nghệ tưới có màng che, với nhiều ưu điểm nổi bật theo công nghệ thuỷ canh hồi lưu của châu Âu. Các lãnh đạo HTX đã chịu khó qua Australia để học hỏi công nghệ này.
Toàn bộ hệ thống thuỷ canh được HTX quản lý tại trung tâm quản lý dữ liệu và lưu lại trên hệ thống máy tính làm dữ liệu. Ngoài ra, tất cả các Farm của HTX đều được theo dõi qua camera.
Nhắc đến giá trị của chuyện làm nông nghiệp đô thị dưới góc nhìn của một người dân Sài Gòn, anh Lâm Ngọc Tuấn tỏ ra rất hồ hởi. Anh còn khoe mình là dân ngân hàng “chính gốc” nhưng rẽ ngang sang làm rau thuỷ canh vì quá đam mê.
Theo anh Tuấn, điểm hay của nông nghiệp thuỷ canh khi làm trong vùng đô thị như Tp.HCM là có thể canh tác trên những vùng đất cằn cỗi và đất nhiễm phèn, nhiễm mặn, khi không trồng được trên đất thì mình sẽ phát huy bằng thuỷ canh.
Có nghĩa là, theo thông thường những khu vực đất xấu, nghèo dinh dưỡng có thể sẽ phải bỏ hoang vì không trồng gì được, nhưng với rau thuỷ canh thì sẽ tận dụng để phát triển nông nghiệp trên đất đó. Không những vậy, vừa phát triển và vừa đảm bảo an ninh lương thực tại địa phương.
“Vấn đề này hay ở chỗ là chúng ta giải quyết song song và giải quyết lao động tại địa phương. Đó là cách phát huy của mô hình nông nghiệp đô thị này. Và mô hình còn hiệu quả khi chi phí đầu tư ban đầu có thể cao nhưng nó góp phần làm cho nông nghiệp đô thị ở Tp.HCM mang tính bền vững hơn”, anh Tuấn nói.
Không chỉ có chữ “làm” mà còn có chữ “mê”
Hiện nay, tổng diện tích đất nông nghiệp của Tp.HCM có khoảng 118.052ha, chiếm tỷ trọng 56,3% so với tổng diện tích đất tự nhiên trên địa bàn. Trong bối cảnh đất nông nghiệp ngày càng bị thu hẹp ở Tp.HCM, điều kiện sản xuất ngày càng khó khăn (đặc biệt là do nguồn đất và nguồn nước bị ô nhiễm do các nhà máy, khu công nghiệp xả thải)…thì phát triển nông nghiệp đô thị, ứng dụng công nghệ là điều mà thành phố này lựa chọn.
 |
|
Người Sài Gòn làm nông nghiệp đô thị không chỉ nhấn ở chữ “làm” mà còn có cả chữ “mê” đầy trách nhiệm. |
Những “thị dân” trồng rau ở vùng đất Sài Gòn không chỉ biết “bón xới” bằng công nghệ và còn tạo nên một diện mạo mới cho nghề nông Thành phố, đặc biệt là trồng rau công nghệ cao, qua đó góp phần thúc đẩy sự phát triển của thị trường thực phẩm sạch, mở ra nhiều cơ hội việc làm và làm giàu cho nhiều người.
Với những người dân Sài Gòn còn đam mê với nghề nông thì việc xác định cách thức canh tác, loại cây trồng, vật nuôi chủ lực, gắn với điều kiện thực tế và nhu cầu của Thành phố là điều cực kỳ quan trọng.
Và để làm nông nghiệp đô thị với mô hình sản xuất lớn ở Tp.HCM thì không thể không nhắc tới vai trò của các HTX nông nghiệp. Việc tham gia HTX đã giúp nhiều nông sản của vùng đất này giảm được chi phí sản xuất và tăng tính cạnh tranh. Hiện nay toàn Tp.HCM đã có 91 xã, phường sản xuất rau với diện tích canh tác trên 3.500 ha.
Làm nông nghiệp đô thị ở góc nhìn của một doanh nhân trẻ trên vùng đất Củ Chi (Tp.HCM), chị Nguyễn Ngọc Hương, Giám đốc Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Thiên nhiên Việt (chuyên sản xuất và xuất khẩu bột rau má sấy lạnh), đã nhấn mạnh đến sự dấn thân và sự đam mê, có như vậy thì mới có thể có thành quả.
“Có mê thì mới có làm, không ai mê mà lại đi làm nông nghiệp ngay trên vùng đất Sài Gòn từ những người trẻ như chúng tôi. Chắc chắn là như vậy! Bởi vì, nông nghiệp là con đường phải đầu tư rất nhiều trong khi thời gian thu hồi vốn rất là lâu, lợi nhuận khiêm tốn, biến động thiên tai lớn”, chị Hương nói.
Với vùng nguyên liệu trồng rau má ở huyện Củ Chi, công ty của chị Hương đã cung cấp tới khách hàng châu Âu bột rau má sấy lạnh mang thương hiệu Quảng Thanh có giá hàng triệu đồng/kg, thay vì rau má tươi chỉ vài chục ngàn đồng/kg. Trong vài năm trở lại đây, sản phẩm bột rau má sấy lạnh do người dân đất Sài Thành làm ra đã đi khắp châu Âu và có mặt ở Canada, Ấn Độ, Hàn Quốc…
Cần nhìn nhận, khi người dân Sài Gòn làm nông nghiệp đô thị thì có nghĩa là họ phải chấp nhận những thách thức về diện tích nhưng lại đòi hỏi cao về giá trị gia tăng. Với tính cách của người trẻ ở Sài Gòn, không chỉ có chữ “làm” mà còn có chữ “mê” thì họ đã có những lựa chọn mang tính đột phá, để đưa ra thị trường những sản phẩm nông sản chất lượng nhất cho người dân đô thị.
Thế Vinh
