Theo đánh giá tác động (RIA) về dự thảo Luật hỗ trợ DN nhỏ và vừa (DNNVV) của ông Lê Duy Bình, Giám đốc công ty Tư vấn về Quản lý kinh tế, luật này nhằm giải quyết một thực trạng lo ngại của khu vực DN tư nhân Việt Nam hiện nay. Đó là quy mô DN quá nhỏ và thiếu vắng DN cỡ vừa.
Nhiều tác động tích cực
Ông Bình cho biết hiện Việt Nam có 450.000 DN đang hoạt động. Với 550.000 DN mới trong mục tiêu của Chính phủ là một triệu DN đến năm 2020, thì sẽ có ít nhất 235.000 tỷ đồng (10,5 tỷ USD) được đưa vào đầu tư sản xuất kinh doanh.
Số DN mới này sẽ nâng cao năng lực sản xuất, khả năng cung ứng dịch vụ, đóng góp trực tiếp tạo ra sản lượng và GDP. Theo đó, sẽ hình thành một nguồn thu thuế mới vô cùng quan trọng với tiềm năng tạo nguồn thu thuế khoảng 429.000 tỷ đồng/năm. Đó là chưa kể sẽ tạo ra 8,5 triệu việc làm mới tại khu vực DN, góp phần chuyển dịch lao động từ khu vực nông thôn sang khu vực công nghiệp, dịch vụ.
Cũng theo kết quả đánh giá được thực hiện bởi chuyên gia độc lập, tác động này sẽ mở rộng thị trường cho DNNVV với khả năng cung ứng hàng hoá dịch vụ cho các cơ quan nhà nước trị giá xấp xỉ 21 tỷ USD. Các DN cũng có khả năng tiếp cận với khoảng 27.000 hecta đất tại các khu công nghiệp, khu tiểu thủ công nghiệp.
Tại hội thảo tham vấn dự thảo Luật hỗ trợ DNNVV do Bộ Kế hoạch & Đầu tư tổ chức tại Tp.HCM ngày 9/6, chuyên gia kinh tế Trần Du Lịch nhận định, với cơ cấu gồm 7 chương, 49 điều, dự thảo Luật này đã thể hiện tương đối đầy đủ mục tiêu xây dựng và ban hành đạo luật này. Các nội dung hỗ trợ mang tính bao quát và cũng chính là những điểm yếu mà DNNVV cần sự hỗ trợ để có thể phát triển được.
Tuy nhiên, như kinh nghiệm của ông Lịch khi đi nghiên cứu ở Hàn Quốc, Đài Loan, Nhật Bản, có 4 nhóm hỗ trợ mang ý nghĩa then chốt nhất: tín dụng, công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực và tiếp cận thị trường.
Theo ông Lịch, đây là những điểm yếu nhất của DNNVV Việt Nam. Nếu được, Luật nên quy định cụ thể và mang tính mạnh mẽ hơn 4 nội dung này, thì tác dụng của Luật sẽ mạnh mẽ hơn.
Hơn nữa, Luật cũng nên cân nhắc chế định cụ thể hai loại Quỹ: Quỹ tín dụng DNNVV và Quỹ bảo lãnh tín dụng DNNVV. Thực tế hoạt động Quỹ bảo lãnh tín dụng ở Việt Nam trong thời gian qua không hiệu quả, điển hình như Tp.HCM.
Do đó, đối với Quỹ bảo lãnh tín dụng phải chế định cụ thể quyền và nghĩa vụ “tay ba”, gồm: Người vay, tổ chức tín dụng cho vay và Quỹ bảo lãnh.
|
Luật hỗ trợ DNNVV hoàn toàn phù hợp, không vi phạm các quy định về thương mại quốc tế
Một bước trước hội nhập
Chương trình hỗ trợ DN cũng là điểm đáng bàn trong dự thảo bộ luật này. Theo thống kê của Cục Phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch & Đầu tư), trong giai đoạn 2005 đến 2015, cả nước có khoảng 38 chương trình hỗ trợ DN, trong đó tập trung vào DNNVV.
Tuy nhiên, như đánh giá, có nhiều chương trình trùng lặp gây lãng phí nguồn lực. Việc triển khai chương trình vẫn theo kiểu mạnh Bộ ngành nào ngành đấy làm, thiếu gắn kết. Thậm chí thiếu sự phối hợp giữa Trung ương và địa phương trong việc triển khai hỗ trợ.
Chính vì vậy, như đề nghị của ông Tô Hoài Nam, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội DNNVV Việt Nam, dự thảo Luật phải khắc phục tình trạng trùng lặp, chồng chéo trong xây dựng các chương trình hỗ trợ DNNVV và phải phát huy được vai trò của Hội đồng phát triển DNNVV Quốc gia.
Ông Nam lưu ý, các nội dung hỗ trợ, thời gian hỗ trợ của chương trình mục tiêu, cơ chế vận hành phải để cho Bộ ngành và địa phương chủ động xây dựng và trên cơ sở nhu cầu thực tế của DN.
Được biết, về nguyên tắc hỗ trợ, với quan điểm hỗ trợ DNNVV phải xuất phát từ phía cầu (các DNNVV), dự thảo Luật quy định trường hợp DNNVV đồng thời đáp ứng các điều kiện khác nhau về cùng nội dung hỗ trợ thì DN được lựa chọn áp dụng mức hỗ trợ có lợi nhất.
Trao đổi với giới báo chí, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch & Đầu tư Đặng Huy Đông cho biết thêm là những nội dung ưu đãi DNNVV được đưa ra trong dự thảo Luật hỗ trợ DNNVV hoàn toàn phù hợp, không vi phạm các quy định về thương mại quốc tế.
Ông nhấn mạnh, việc hỗ trợ DNNVV không mang tính bao cấp, cào bằng mà sẽ được chọn lọc. DN làm ăn có hiệu quả, có tiềm năng phát triển mới được hỗ trợ, chứ không phải hỗ trợ những DN hoạt động yếu kém…
Ts Trần Du Lịch cũng đồng tình với nhận định này. Ông cho rằng đây là hỗ trợ chứ không phải là trợ cấp, nên cũng không trái với các cam kết trong TPP. Và việc ban hành luật này cũng chính là một bước để Việt Nam triển khai TPP.
Ông Lịch cũng lưu ý nên có một điều nói rõ về triết lý phát triển trong dự thảo luật này. Đó là phát triển DNNVV có ý nghĩa chiến lược trong quá trình công nghiệp hoá của Việt Nam. Hỗ trợ DNNVV phát triển vừa có ý nghĩa kinh tế, nhưng quan trọng hơn là thúc đẩy công bằng xã hội.
Thế Vinh
