Để dự án đầu tư công được giải ngân yêu cầu phải có khối lượng dự án để thực hiện. Nhiều trường hợp vì nóng lòng giải ngân dẫn đến nợ đọng xây dựng cơ bản (Ảnh minh họa: TL) |
Mới đây, ông Trần Quốc Phương, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT đã chia sẻ về quy trình 5 bước để giải ngân vốn cho dự án đầu tư công. Theo đó, để có thể giải ngân được vốn đầu tư công có rất nhiều công đoạn và điều kiện đi kèm. Đó là dự án phải có khối lượng thực hiện, đầy đủ thủ tục, nhà thầu tốt, các điều kiện trong và ngoại cảnh thuận lợi...
Bước đầu tiên là chủ trương đầu tư của công tác đầu tư công. Để chuẩn bị chủ trương này, công tác đầu tư có nhiều việc phải làm. Đối với dự án thông thường mất khoảng 6 tháng, còn các dự án phức tạp cần hơn một năm.
Bước thứ hai là phê duyệt dự án (quyết định đầu tư). Chủ đầu tư cần thực hiện các bước như thiết kế chi tiết, các dự toán chi tiết, đánh giá tác động môi trường, nếu nhanh thì 6 tháng, vừa thì phải một năm, trong quá trình làm mà vướng mắc thì kéo dài nữa.
Bước thứ ba là giải phóng mặt bằng. Công tác này vô cùng phức tạp, không phải dự án nào cũng có thể giải phóng mặt bằng được.
Bước thứ tư là phê duyệt thiết kế xây dựng, để thiết kế thi công được phải có cơ quan chuyên môn thẩm định là xây dựng… Tuy có đổi mới nhưng vẫn mất nhiều thời gian, đơn cử Bộ KH&ĐT có dự án nhóm B nhưng cũng mất 6 tháng.
Bước cuối cùng là đấu thầu, nếu không vướng mắc khiếu kiện gì cũng mất 6 tháng, lúc này mới thực hiện dự án và có giải ngân.
Trải qua các bước như trên, cộng lại các thời gian từ ý tưởng, thu xếp vốn… cho đến khi nhà thầu bắt tay vào thi công, nếu nhanh đối với dự án nhóm C mất 1 năm, nhóm B mất 2 năm, nhóm A dài hơn nữa...
"Những bước như vậy nếu không làm sớm thì không thể giải ngân được", ông Phương nói.
Thứ trưởng Bộ KH&ĐT cho rằng, trong Luật Đầu tư công có bước đổi mới cho phép chuẩn bị đầu tư bất kỳ lúc nào. Trước đây, giai đoạn giải ngân vốn đầu tư công trung hạn 2016-2020, gần như yêu cầu tất cả các dự án phải có đủ thủ tục, Bộ KH&ĐT đã phải gấp rút thực hiện để làm sao có được thủ tục dự án, nếu không thực hiện được thì không thể đưa vào kế hoạch.
Khi các dự án đủ thủ tục vào kế hoạch trung hạn rồi đến khi có tiền để thực hiện thì lúc đó các dự án phải đảm bảo để thực hiện. Và khi có tiền phải hoàn thành chi tiết để giải ngân. Điều này lại mất thêm thời gian. Do đó, nhiều kế hoạch có từ 2016-2017 nhưng phải năm 2018 mới thực hiện được.
Đơn cử như đường cao tốc Bắc - Nam đã có kế hoạch từ năm 2016, đến năm 2017 mới trình Quốc hội và đến năm 2018 mới "lác đác" giải ngân được từng dự án thành phần.
Liên quan đến công tác kế hoạch, theo Thứ trưởng Trần Quốc Phương, mặc dù Bộ KH&ĐT đã nhiều lần hướng dẫn nhưng rất khó hướng dẫn các bộ ngành, địa phương chuẩn bị dự án cho tốt để thực hiện. Lý do, các bộ ngành, địa phương rất lo lắng nếu không làm kịp dự án thì không có tiền. "Tuy nhiên, chúng ta cần làm chặt chẽ, bởi tiền có rồi mà chưa có dự án thì không thể thực hiện được", ông Phương nhấn mạnh.
Minh Trang