Đây là nhận định của ông Nguyễn Thiện Nhân, Ủy Viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tại hội thảo Công bố báo cáo kết quả chương trình phối hợp giám sát thuế – hải quan năm 2015 được Ban Chỉ đạo Chương trình phối hợp giám sát Thuế – Hải quan tổ chức chiều ngày 12/12.
|
Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, ông Võ Kim Cự tham gia hội thảo
Tới tham dự chương trình có: Ông Nguyễn Thiện Nhân – Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, ông Đinh Tiến Dũng – Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tài chính, ông Võ Kim Cự – Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, ông Vũ Tiến Lộc – Chủ tịch VCCI, ông Layton Pike – Phó Đại sứ Australia tại Việt Nam, ông Nguyễn Văn Thân – Quyền Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, ông Bùi Văn Quân – Chủ tịch Hội doanh nhân trẻ.
Tham gia khảo sát là 180 đơn vị là các hiệp hội doanh nghiệp, liên minh HTX có kinh nghiệm hoạt động nhiều năm, trong nhiều ngành nghề. Thời gian thực hiện khảo sát từ tháng 9-10/2015.
Thời gian qua, ngành thuế và hải quan đã tạo ra được thay đổi hình ảnh đáng ghi nhận từng bước xóa bỏ định kiến khi dần xác lập được quan hệ đối tác chặt chẽ với DN, tăng cường các hoạt động tham vấn, đối thoại, giải đáp thắc mắc. Đặc biệt, từ khi Nghị quyết 19 của Chính phủ được ban hành, những cải cách của hai ngành này đã tạo ra những tác động rõ rệt tới cộng đồng DN. Khảo sát các hiệp hội DN và Liên minh HTX Việt Nam cho thấy cùng lĩnh vực thành lập DN, thuế và hải quan là hai lĩnh vực được đánh giá có chuyển biến tích cực nhất.
Kết quả khảo sát 180 tổ chức là đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp trên mọi vùng miền của đất nước cho thấy rằng đây là một nhu cầu cấp thiết, tuy nhiên chưa được quan tâm thích đáng ở một số nơi. Khoảng 20% các đơn vị tham gia khảo sát cho rằng cán bộ, công chức hai ngành này lắng nghe ý kiến khách hàng khi giải quyết TTHC. Kỹ năng, trình độ giao tiếp với doanh nghiệp của các cán bộ, công chức ở nhiều nơi cũng chưa đạt được kỳ vọng của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, báo cáo cũng cho thấy, tỷ lệ đánh giá công tác tuyên truyền, giao tiếp của cán bộ ngành thuế chuyên nghiệp ở mức trung bình vẫn còn cao (37%) hay tỷ lệ đánh giá cán bộ hải quan hướng dẫn các TTHC rõ ràng, dễ hiểu vẫn ở mức thấp gần 20%. Mức độ tham vấn đối thoại với DN giữa các cơ quan thuế và hải quan nhiều nơi chưa được thường xuyên. Có thể thấy rằng việc giao tiếp, truyền thông, tạo dựng sự hiểu biết, tin tưởng giữa các DN và cơ quan thuế, hải quan vẫn còn nhiều không gian để cải thiện. Tình trạng DN gặp vướng mắc về chính sách, quy định về thuế, hải quan là điều khó tránh khỏi, nhưng các khó khăn này sẽ giảm bớt nếu có được những giải đáp hợp lý, nhanh chóng, kịp thời từ các cơ quan nhà nước có liên quan.
Vì vậy, theo ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế VCCI, cho biết qua báo cáo này, nhóm công tác nhấn mạnh tầm quan trọng trong việc tăng cường các hoạt động đối thoại, tạo ra cơ chế lắng nghe DN một cách thường xuyên và thực chất cũng như việc nâng cao trình độ và kỹ năng giao tiếp của cán bộ, công chức ngành thuế, hải quan.
Bên cạnh đó, đánh giá chung về nỗ lực thực hiện Nghị quyết 19 (87%), mặc dù vậy, mức độ hiểu biết còn hạn chế (chỉ 9% đã tìm hiểu kỹ, 37% tìm hiểu tương đối kỹ, số còn lại chỉ biết sơ hoặc không có thông tin gì.
Báo chí, truyền hình và website các bộ ngành trung ương đang là những kênh truyền tải hữu ích, góp phần nâng cao nhận thức về Nghị quyết 19, nhưng ở cấp địa phương, sự quan tâm tới Nghị quyết 19 đã có phần giảm nhiệt khi thông tin về nội dung, các chương trình thực hiện về Nghị quyết chưa được phủ sóng rộng khắp (chỉ ở mức 27%).
Chưa nhiều bộ ngành và địa phương tham vấn các hiệp hội trong xây dựng kế hoạch thực hiện Nghị quyết 19. Có 65% hiệp hội doanh nghiệp và liên minh HTX không nhận được văn bản đề nghị góp ý dự thảo kế hoạch thực hiện Nghị quyết 19 từ các bộ, ngành và UBND các tỉnh, thành phố. Tuy nhiên, việc tham gia ý kiến của các hiệp hội và liên minh hợp tác xã là tương đối tích cực. Trong số 35% đơn vị nhận được yêu cầu đề nghị góp ý, có 85% cho biết đã có văn bản góp ý.
Đánh giá về tình thực hiện các TTHC về thuế, báo cáo cho thấy, thông tin chính sách pháp luật về thuế tương đối dễ tiếp cận. Qua quan sát thực tế và tổng hợp từ các hội viên, thành viên, có 70% hiệp hội doanh nghiệp và liên minh HTX cho biết các thông tin về TTHC trong lĩnh vực thuế là sẵn có dễ tìm.
Tỷ lệ các đơn vị cho biết thông tin TTHC thuế được cung cấp thống nhất hoặc cách bố trí cán bộ đón tiếp thuận tiện ở mức tương đối cao (khoảng 57%). 55% đánh giá biểu mẫu TTHC dễ điền. Tuy nhiên chỉ mới 44% đánh giá thông tin được cơ quan Thuế cung cấp nhanh chóng, kịp thời. 41% đơn vị cho biết thông tin về TTHC thuế là đơn giản, dễ hiểu.
Thanh kiểm tra thuế, hoàn thuế,miễn giảm thuế là ba nhóm thủ tục được các hiệp hội cho biết còn nhiều phiền hà. Các phiền hà này có thể là thời gian giải quyết quá dài (68%) hoặc bị yêu cầu cung cấp thêm thông tin không cần thiết (54%)
Tác phong phục vụ của cán bộ ngành Thuế được đánh giá khá tích cực. Về thái độ giao tiếp lịch sự, đúng mực, tôn trọng doanh nghiệp, 28% đơn vị đánh giá tốt, rất tốt, 55% đánh giá khá. Tuy nhiên ngành Thuế vẫn còn nhiều không gian để nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ như thái độ tận tình, chu đáo của công chức thuế còn 26% đánh giá là chưa tốt.
Tình trạng doanh nghiệp phải chi trả chi phí không chính thức trong lĩnh vực thuế vẫn là quan ngại của nhiều hiệp hội và Liên minh HTX. Tâm lý e ngại nếu không chi, doanh nghiệp sẽ bị phân biệt đối xử như kéo dài thời gian, yêu cầu bổ sung giấy tờ vẫn phổ biến (55%).
Đánh giá tình hình thực hiện TTHC về hải quan, Doanh nghiệp có nhiều thuận lợi trong tiếp cận thông tin về TTHC trong lĩnh vực hải quan, tỷ lệ hài lòng với các phương thức cung cấp thông tin về TTHC ngành hải quan tương đối cao (75% đối với website).
Có tới 66% đơn vị cho biết thông tin về TTHC trong lĩnh vực hải quan là sẵn có, dễ tìm. Tuy nhiên, mới chỉ 39% hiệp hội doanh nghiệp và liên minh HTX phản ánh co quan hải quan cung cấp thông tin nhanh chóng, kịp thời và 47% cho rằng thông tin đơn giản, dễ hiểu.
Ba nhóm thủ tục hải quan được các hiệp hội và Liên minh HTX đánh giá phiền hà nhất là giải quyết khiếu nại, xử lí vi phạm hành chính và thủ tục thông quan. Các phiền hà chính vẫn là thời gian giải quyết quá dài (69%) và yêu cầu cung cấp thêm nhiều loại thông tin, giấy tờ không cần thiết (62%).
Đánh giá về sự am hiểu chuyên môn, nghiệp vụ cũng như kỹ năng: khoảng 10-15% đánh giá tốt, 40-50% đánh giá khá, tùy từng lĩnh vực cụ thể. Lĩnh vực được đánh giá cao nhất là xác nhận hàng hóa ở khu vực giám sát, thủ tục thông quan, thủ tục kiểm tra thông quan. Tuy vậy, kỹ năng lắng nghe khách hàng, hướng dẫn các TTHC vẫn còn hạn chế (tỷ lệ đánh giá tốt chỉ đạt 20%).
Cuối cùng, chi phí không chính thức vẫn tiếp tục là mối quan ngại mà nhiều hiệp hội, DN và liên minh HTX tiếp nhận từ các hội viên và thành viên, do tâm lý không chi trả sẽ bị phân biệt đối xử (64%) như kéo dài thời gian yêu cầu bổ sung, giải trình hồ sơ.
Lê Thúy
