Chia sẻ mới đây trên truyền thông, Tổng giám đốc Samsung Việt Nam Choi Joo Ho cho biết, trong năm nay, Công ty TNHH Samsung Electro - Mechanics Việt Nam (SEMV) đã đầu tư thêm 1,2 tỷ USD và đang trong quá trình nỗ lực cho việc sản xuất sản phẩm lưới bóng chip bán dẫn - một trong những linh kiện quan trọng của chất bán dẫn.
Hy vọng một ngày không xa
Theo ông Choi Joo Ho, các công đoạn chuẩn bị về cơ sở vật chất và thiết bị sẽ hoàn thành vào tháng 10/2022, sau đó sẽ tiến tới sản xuất đại trà và xuất kho từ tháng 7/2023.
“Giá trị và tầm quan trọng của bản mạch chất bán dẫn trong việc sản xuất chất bán dẫn càng được nhấn mạnh và đây cũng là lĩnh vực được dự đoán sẽ đạt mức tăng trưởng đột phá trong tương lai”, ông Choi Joo Ho nói.
 |
|
Việc sản xuất chip ở Việt Nam phù hợp với định hướng phát triển “Make in Vietnam”. |
Hồi tháng 8/2022, trong buổi làm việc với Thủ tướng Phạm Minh Chính, một “ông lớn nội địa trong ngành viễn thông Việt Nam là Viettel đã đề xuất Thủ tướng về việc sản xuất chip phục vụ nhu cầu nội địa và hướng tới xuất khẩu.
Đề xuất này được đưa ra trong bối cảnh tình trạng thiếu chip trên toàn cầu thời gian qua ảnh hưởng trầm trọng tới nhiều lĩnh vực sản xuất, kinh doanh. Nhiều nước cũng đã thúc đẩy sản xuất chip vì an ninh quốc gia.
Dư luận trong nước đã bày tỏ ủng hộ đề xuất từ phía Viettel. Nhiều ý kiến cho rằng, Việt Nam nên tự chủ sản xuất chíp, lẽ ra phải đầu tư làm từ 10 năm trước, và hy vọng một ngày không xa, chip “made in Vietnam” sẽ có thương hiệu trên trường quốc tế. Điều quan trọng là Nhà nước cần sớm có các chính sách hỗ trợ nghiên cứu sản xuất chip trong nước.
Mặc dù vậy, có không ít ý kiến tỏ ra hoài nghi về khả năng tự sản xuất chip của doanh nghiệp (DN) Việt Nam, bởi đây là ngành sản xuất cực kỳ tốn kém, đòi hỏi trình độ rất cao và là công nghệ tối mật.
Bàn về vấn đề Việt Nam có sẵn sàng để sản xuất chip trong công nghiệp bán dẫn hay không, Ts. Majo George (đại học RMIT) cho rằng, quyết định sản xuất chip tại Việt Nam được đưa ra đúng thời điểm, khi thế giới đang thiếu chip còn Việt Nam thì đang triển khai công cuộc chuyển đổi kỹ thuật số, bao gồm chuyển đổi sang Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.
Nhất là khi Covid-19 gây nên tình trạng thiếu hụt chip nghiêm trọng trên toàn cầu. Đại dịch ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất tại 4 “công xưởng” sản xuất bán dẫn lớn nhất châu Á-Thái Bình Dương gồm Đài Loan, Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc.
Mặt khác, ngành công nghiệp bán dẫn trên toàn cầu được dự báo sẽ sớm trở thành ngành công nghiệp nghìn tỷ đô vào năm 2030. Còn trong năm 2022, dự kiến ngành này sẽ tăng trưởng 10% và lần đầu tiên trong lịch sử vượt mức doanh thu 600 tỷ USD.
Cần có chiến lược trung và dài hạn
Theo Ts. Majo George, bước chân vào lĩnh vực sản xuất chip sẽ là cơ hội để Việt Nam tự phát triển hoặc tiếp nhận chuyên môn công nghệ tiên tiến nhất. Bước tiến này có thể đầy thách thức nhưng đồng thời cũng sẽ thúc đẩy Việt Nam trở thành một trung tâm sản xuất nổi bật của khu vực trong tương lai.
Bên cạnh đó, các ngành công nghiệp trong nước có thể mua chip sản xuất nội địa. Và sản lượng chip của Việt Nam có thể giúp giảm bớt tình trạng thiếu hụt trên toàn cầu và khu vực.
Vì vậy, cần ưu tiên đảm bảo chất lượng cho chip bán dẫn sản xuất tại Việt Nam, cũng như nghiên cứu và cập nhật sản phẩm định kỳ. Việc tuyển dụng các nhà nghiên cứu và chuyên gia có tay nghề cao và giàu kinh nghiệm sẽ là một thách thức, Việt Nam sẽ phải tăng cường đào tạo và phát triển lao động có kỹ năng trong nước.
Còn theo Ts. Nguyễn Mạnh Hùng (Đại học RMIT), việc sản xuất chip ở Việt Nam phù hợp với định hướng phát triển “Make in Vietnam”. Hầu hết mọi khía cạnh của xã hội hiện đại đều cần đến chất bán dẫn. Nếu thành công trong ngành công nghiệp bán dẫn, Việt Nam sẽ chen chân vào được chuỗi cung ứng của các sản phẩm có hàm lượng công nghệ cao như thiết bị truyền thông, máy tính, thiết bị y tế hay thiết bị quân sự.
Tuy nhiên, để xây dựng được một nền công nghiệp bán dẫn cạnh tranh không chỉ cần có vốn đầu tư. Tiếp cận công nghệ phù hợp, xây dựng chuỗi cung ứng để đảm bảo nguồn cung và thị trường tiêu thụ ổn định sẽ là một bài toán nhiều ẩn số.
Quy trình sản xuất chip bán dẫn có 3 công đoạn chính: thiết kế; sản xuất; lắp ráp, thử nghiệm và đóng gói (assembly, testing, and packaging - ATP).
Giai đoạn 1 và 2 là những quy trình có nhiều giá trị và hàm lượng công nghệ cao, gắn liền với nghiên cứu và phát triển (R&D), phần mềm chuyên dụng cho thiết kế và các thiết bị sản xuất đặc thù. Giai đoạn 3 có hàm lượng lao động cao và các rào cản thấp nhất.
“Tham gia giai đoạn 3 có vẻ là dễ dàng nhất với Việt Nam ở thời điểm hiện nay. Tuy nhiên, mục tiêu chính của việc Việt Nam tham gia thị trường đầy cạnh tranh này nên là thúc đẩy năng lực thiết kế chip và tiến tới sản xuất linh kiện bán dẫn cao cấp”, Ts. Nguyễn Mạnh Hùng lưu ý.
Hơn nữa, việc tham gia vào quy trình R&D, thiết kế, sản xuất và cung ứng chip bán dẫn toàn cầu sẽ mang đến lợi thế kinh tế vô cùng lớn cho Việt Nam. Với vị thế và khả năng của Việt Nam, giới chuyên gia cho rằng cần có chiến lược trung và dài hạn để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn trong nước.
Theo đó, về trung hạn, Việt Nam cần tham gia vào những công đoạn R&D đòi hỏi chủ đạo là yếu tố con người. Chính phủ cần tiếp tục đầu tư và đưa ra chính sách ưu đãi để thu hút các tập đoàn lớn trên thế giới trong lĩnh vực bán dẫn như Samsung, Intel, Synopsys, Cadence… thành lập hoặc mở rộng các trung tâm nghiên cứu và thiết kế ở Việt Nam. Song song với đó, cần có chính sách hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực bán dẫn.
Về dài hạn, Việt Nam cần nỗ lực đạt được những thỏa thuận hợp tác hỗ trợ chuyển giao công nghệ với các quốc gia như Hoa Kỳ, Nhật Bản và Hàn Quốc, từ đó tiến tới tự chủ hoàn toàn tất cả các công đoạn quan trọng trong quy trình sản xuất bán dẫn.
Thế Vinh
