Doanh nghiệp tư nhân gửi “tâm tư” lên Thủ tướng

Tại Diễn đàn kinh tế tư nhân Việt Nam lần thứ 2 – 2017 diễn ra ngày 31/7, với sự tham gia chỉ đạo của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, hàng loạt kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp (DN) đã được gửi tới Thủ tướng.

“Kinh tế tư nhân là đầu kéo quan trọng để phát triển kinh tế của đất nước. Những cỗ máy tăng trưởng ở mọi tỉnh, thành phố, với tiềm năng, thế mạnh riêng, chủ yếu từ kinh tế tư nhân. Chúng tôi muốn lắng nghe các bạn, những tiếng nói chân thành, những vướng mắc để Chính phủ hành động”, Thủ tướng bày tỏ.

Lựa chọn tiêu chí

Theo kết quả khảo sát về chỉ số Niềm tin doanh nhân (CEO. CI), CEO.CI năm 2017 đạt 58/100. Trong đó, hai yếu tố: môi trường kinh doanh và hiệu quả kinh doanh lần lượt ở mức 46 và 64.

Về hiệu quả kinh doanh, 60% DN được khảo sát cho biết doanh thu tăng trong năm 2016 và tỷ lệ là 67% trong năm 2017. Trong khi đó, 52% DN cho biết lợi nhuận tăng trong năm 2016 và 61% dự kiến lợi nhuận tăng trong năm 2017. 44% DN trả lời lợi nhuận tăng là do đổi mới công nghệ.

Về môi trường kinh doanh, 63% DN dự kiến mở rộng kinh doanh, trong khi 44% cho biết bỏ lỡ cơ hội kinh doanh vì rào cản pháp lý và hạn chế thị trường. Chỉ có 33% DN cho rằng kinh doanh thuận lợi hơn trong năm 2016 và tỷ lệ này là 37% cho năm 2017.

Ngay tại diễn đàn, trước khi bắt đầu cuộc đối thoại, ban tổ chức đã đưa ra một câu hỏi khảo sát đối với khối DN tư nhân: “Trong thông điệp của Chính phủ là Chính phủ liêm chính, Chính phủ kiến tạo và Chính phủ hành động, DN chọn thông điệp nào”? Kết quả là 65% DN tư nhân chọn tiêu chí hành động, 24% chọn liêm chính và 11% chọn kiến tạo.

Ông Vũ Văn Tiền – Chủ tịch HĐQT ngân hàng Thương mại Cổ phần An Bình – cho biết, thống kê hiện nay, các DN phải trả tới 34,5% chi phí bao gồm tiền lương và an sinh xã hội (gồm các khoản bảo hiểm và những loại phí khác). Mức chi phí này cao hơn rất nhiều so với các nước trong khu vực, làm giảm sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Thủ tướng ghi nhận những ý kiến đóng góp của DN khi hiện nay còn nhiều chi phí không chính thức và cả chính thức như chi phí lãi vay, logictics cản trở DN.

Thời gian tới, Chính phủ cam kết thúc đẩy mạnh mẽ hơn việc cải thiện môi trường đầu tư, giảm chi phí, tất cả ngân hàng phải giảm lãi suất, hỗ trợ cắt giảm chi phí giúp DN. Chính phủ đang cố gắng nỗ lực thúc đẩy giảm chi phí để tạo hiệu quả đầu tư tốt hơn nữa cho DN.

Chính phủ kiến tạo và hành động thì tư nhân cũng phải đổi mới, bỏ cách làm ăn kiểu cũ, rập khuôn, thiếu chuẩn mực

Trước vấn đề nóng đang được dư luận quan tâm, ông Don Lâm – đại diện Quỹ đầu tư VinaCapital – đặt câu hỏi về việc người Việt mua nhà tại Mỹ, con số thực có thể còn lớn hơn mức 3 tỷ USD mà báo chí trong nước dẫn từ báo cáo của một tổ chức ở Mỹ. “Điều này cho thấy môi trường đầu tư còn có nhiều rủi ro khiến giới doanh nhân chưa yên tâm. Chính phủ có cách gì để DN trong nước yên tâm rót tiền vào đầu tư”?

Thủ tướng trả lời: Dòng tiền đưa ra nước ngoài đã minh chứng Việt Nam là môi trường tự do kinh doanh rất tốt. Tuy nhiên, việc đưa tiền ra nước ngoài cũng là hiện tượng cần suy nghĩ, trong đó có việc duy trì lãi suất 0% với đồng USD. Vì vậy, ngành ngân hàng nên quan tâm để có chính sách thu hút nguồn lực trong dân.

Gỡ vướng chính sách

Theo Thủ tướng, chúng ta cần có chính sách đảo chiều dòng tiền nhằm thu hút đầu tư, phải tạo điều kiện để hút dòng tiền vào trong nước thông qua tiếp tục cải cách môi trường đầu tư.

Ở lĩnh vực nông nghiệp, nhiều vấn đề bất cập được nêu ra như rào cản đầu tư, hạn điền, dự báo thị trường… Ông Trần Mạnh Báo – Chủ tịch công ty Giống cây trồng Thái Bình – cho rằng nông dân Việt Nam rất đáng thương, nhiều rào cản thương mại nên rất khó cạnh tranh.

“Trước đây chúng ta chưa có ăn, chưa hội nhập, chưa có trình độ khoa học, công nghệ, chưa có doanh nhân, DN như bây giờ. Giờ đây, các yếu tố này đang hội tụ, vì vậy phải nghĩ tới việc sản xuất gắn với thị trường. Đồng thời Chính phủ cần nhanh chóng cải cách thủ tục hành chính theo phương châm hành động, hành động để giảm bỏ tất cả những cái DN đã đề nghị ở nhiều diễn đàn như thuế, thủ tục ứng dụng công nghệ cao…”, ông Báo nói.

Ông Mai Hữu Tín – Chủ tịch công ty Cổ phần Nông nghiệp U&I – đề nghị cơ quan quản lý đừng gò bó quá nhiều điều kiện đầu tư vào nông nghiệp. Cụ thể như Nghị định 210 đang được tiếp tục sửa đổi, nếu bắt buộc phải đặt điều kiện, các điều kiện đó phải hết sức rõ ràng, minh bạch, để bất cứ DN nào nhìn vào cũng có thể thực hiện được ngay.

Trả lời những vướng mắc từ phía cộng đồng DN, Thủ tướng nhận định, đúng với đánh giá của cộng đồng DN, các vấn đề tồn tại của nông nghiệp Việt Nam hiện nay là hạn điền, vốn, thị trường và khoa học công nghệ.

Vì vậy, Thủ tướng nhất trí với việc cần thiết phải sửa đổi quy định hạn điền. Cùng với đó, về vốn, Chính phủ đã có chủ trương dành khoản tín dụng 100.000 tỷ đồng cho nông nghiệp. Tuy nhiên, hiện tại giải ngân mới đạt 20.000 – 30.000 tỷ đồng. Ngân hàng cần phải làm tốt hơn vấn đề này.

Tiếp đó, về việc tiếp tục nhân rộng mô hình nông nghiệp công nghệ cao ở địa phương trên cơ sở nghiên cứu đầu ra một cách có tính toán, không để được mùa rớt giá, hay phải giải cứu, trước mắt, Bộ KH&ĐT được giao nhiệm vụ trình Nghị định 210 sửa đổi lên Chính phủ để tạo điều kiện cho nông nghiệp phát triển hơn nữa.

Về chuyên đề du lịch, những vấn đề như miễn thị thực, quảng bá xúc tiến và môi trường du lịch đã được các DN đề cập. Ông Trần Trọng Kiên – Tổng Giám đốc Tập đoàn Thiên Minh – chia sẻ, ngân sách quảng bá du lịch của Việt Nam hiện nay là 2 triệu USD/năm, thấp hơn nhiều nước khác trong khu vực ASEAN.

DN này đề xuất xây dựng quỹ quảng bá xúc tiến, đồng thời đề nghị Chính phủ giải ngân ngay quỹ 200 tỷ đồng cho hoạt động du lịch, thành lập hội đồng quảng bá xúc tiến du lịch quốc gia để quản lý, vận hành quỹ.

Bên cạnh đó, các DN cũng kiến nghị điều chỉnh chính sách thị thực, tăng số ngày được miễn thị thực từ 15 lên 30 ngày cho 12 quốc gia; thời gian miễn thị thực kéo dài thành 5 năm thay vì 1 năm như hiện nay; thông báo miễn thị thực cần có ít nhất 6 tháng…

Về phát triển kinh tế số, các DN kiến nghị sửa Nghị quyết 36a theo tinh thần bình đẳng, xin bỏ phí viễn thông công ích với dịch vụ Internet, khung pháp lý cho khởi nghiệp sáng tạo…

Lê Thúy