Ông Võ Quan Huy, Giám đốc công ty TNHH Huy Long An, người nổi tiếng với việc đưa thương hiệu chuối Việt ra thị trường thế giới, cho rằng với thị trường Trung Quốc, cần có cách tiếp cận khôn ngoan để tiêu thụ được nông sản Việt. Trong chiến lược của ngành nông sản phải xem đây là thị trường lớn.
Thấu hiểu thị trường lớn
“Chúng ta không thể từ bỏ thị trường Trung Quốc, mà cần nhìn nhận đó là thị trường nóng bỏng. Thậm chí, các loại nông thủy sản cao cấp như chuối, thanh long, dưa hấu, tôm, cá… trong thời gian tới đây, Trung Quốc cũng là thị trường chủ đạo”, ông Huy nhấn mạnh.
Nhưng cần lưu ý, theo vị chủ DN này, chẳng hạn với việc trồng chuối xuất khẩu (XK), loại trái cây được “giải cứu” trong năm 2017, phải hiểu trong một năm XK vào Trung Quốc tiêu thụ được trong những tháng nào. Hoặc với thị trường Nhật, phải hiểu họ thích ăn trái chuối lớn hay nhỏ, hay ở Hàn Quốc, vào tháng nào thì họ khan hiếm chuối…
Cho nên, nếu nông sản Việt nắm rõ được những vấn đề trên thì mới không còn cảnh phải đổ bỏ như trước giờ. Chẳng hạn với trái dưa hấu, việc tiêu thụ ở thị trường Trung Quốc không phải nhỏ, nếu quan sát các nhà hàng, quán ăn ở nước này sẽ thấy đây là món rất thịnh. Thực ra, nông dân Trung Quốc cũng có trồng dưa để cung cấp cho thị trường của nước mình vào những tháng nhất định trong năm.
Vì vậy, để tránh dưa hấu Việt rớt giá, ùn ứ tại cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn) như mọi năm, nông dân khi canh tác phải linh động từ sự hỗ trợ, cung cấp thông tin của cơ quan quản lý và tham tán thương mại Việt Nam ở Trung Quốc. Với những loại trái cây khác xuất sang thị trường này cũng nên hiểu như thế.
Thống kê cho thấy thị trường Trung Quốc đã chiếm hơn 2/3 trong kim ngạch XK rau quả 3,5 tỷ USD năm 2017 của Việt Nam. Để giảm rủi ro cho nông sản, Việt Nam cũng đang đẩy nhanh đàm phán với Trung Quốc để nâng cao tỷ trọng nông sản xuất chính ngạch.
Tại hội nghị kết nối cung cầu nông sản do Hiệp hội Trang trại và DN nông nghiệp Việt Nam tổ chức ở Tp.HCM vào những ngày cuối năm 2017, khi nhắc đến nỗi lo “giải cứu” nông sản, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam có nói đến vai trò quan trọng của Cục Chế biến và Phát triển thị trường (thành lập vào tháng 7/2017).
Theo ông Nam, nhiệm vụ chính của Cục này là nhằm tháo gỡ các rào cản kỹ thuật đối với các thị trường mà nông sản Việt nhắm đến XK. Nên hiểu, ở nhiều quốc gia việc xuất nhập khẩu thông thường là “có đi có lại” và họ thường dùng rào cản kỹ thuật để hạn chế hàng nông sản nhập khẩu.
|
Những thông tin hữu ích từ các thị trường tiêu thụ là điều mà DN và nông dân đang cần
Đừng để “đói” thông tin
Mục tiêu chính của Bộ NN&PTNT thông qua Cục Chế biến và Phát triển thị trường là giúp lãnh đạo Bộ và Chính phủ những chủ trương, định hướng để tháo gỡ các rào cản, vướng mắc và định hướng đúng thị trường, đương nhiên không chồng lấn với công việc của Bộ Công Thương.
Ông Nam cho biết hiện nay, Cục Chế biến và Phát triển thị trường đang tập trung phối hợp cùng DN làm việc với phía Trung Quốc để tiêu thụ nhiều loại nông sản. Đơn cử như nỗ lực để làm sao sớm cho các sản phẩm sữa của Việt Nam thâm nhập vào thị trường nước này. Nhiều thị trường khác cũng khẩn trương như vậy.
Sắp tới đây, sẽ có những thông tin phân tích về những thị trường XK nông sản lớn trên thế giới để giúp cho các DN và các hợp tác xã nông nghiệp hiểu biết thêm về vấn đề liên quan đến thương mại.
Nhưng điều quan trọng nhằm ngăn ngừa chuyện “giải cứu” là làm sao để có sự kết nối hiệu quả giữa DN với phía nông dân có thể hiểu rõ sức tiêu thụ nông sản cùng những quy định chặt chẽ trên thị trường quốc tế.
Trao đổi với Thời báo Kinh Doanh, một chủ DN XK nông sản bày tỏ băn khoăn về hiện trạng những thông tin thị trường cùng các tiêu chuẩn ở những nước nhập khẩu thì đa phần DN tự đi tìm hiểu. Điều này, những chủ cơ sở, DN nhỏ lẻ không có khả năng làm được, bởi sự hiểu biết, cơ hội nắm bắt thông tin cũng như giá cả thị trường của họ còn hạn chế, lại tốn nhiều chi phí.
“Điều đó khiến họ không hiểu thị trường, phát triển sản xuất kinh doanh nông sản theo kiểu truyền miệng. Các cơ quan quản lý thường đề cập đến quy hoạch vùng sản xuất nhưng thẳng thắn mà nói thì quy hoạch của mình chỉ có chạy theo chứ hoàn toàn không chủ động được”, vị chủ DN này nói.
Chẳng hạn quy hoạch 100.000ha hồ tiêu trong khi thực tế phát triển thành diện tích 200.000ha do tự phát. Cho nên, câu chuyện sản phẩm nông sản thừa và thiếu luôn luôn xảy ra.
Xét về thị trường XK nông sản hiện nay, nhiều DN nhấn mạnh vai trò tham tán thương mại của Việt Nam ở các quốc gia cần phải thể hiện rõ, hiệu quả hơn nữa để DN và nông dân không phải “đói” thông tin.
Nhất là cung cấp thông tin thị trường, các quy định về kiểm dịch nông sản, về văn hóa tiêu dùng để cho người nông dân hiểu được các tiêu chuẩn nhằm canh tác, trồng trọt cho phù hợp.
Thế Vinh
