Công khai, minh bạch giảm mạnh

Chỉ số về hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh (PAPI) 5 năm 2011 – 2015 thể hiện đánh giá của người dân thông qua trải nghiệm và cảm nhận của họ về 6 chỉ số nội dung gồm: Tham gia của người dân ở cấp cơ sở; Công khai, minh bạch; Trách nhiệm giải trình với người dân; Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công; Thủ tục hành chính công; Cung ứng dịch vụ công.

44% “lót tay” khi làm “sổ đỏ”

Theo Ts Đặng Hoàng Giang, đại diện cho Chương trình Phát triển của Liên hợp quốc –UNDP, một trong các cơ quan tham gia khảo sát PAPI cùng một số cơ quan của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, kết quả phân tích dữ liệu PAPI 2015 so sánh với các năm cho thấy: Hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh ở Việt Nam có xu hướng giảm đáng kể. Trong 6 chỉ số nội dung trên, “Công khai, minh bạch” giảm mạnh nhất với mức 7% điểm so với năm 2014.

Tiếp đến chỉ số “Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công” cũng giảm mạnh 3% điểm so với năm 2014, khi người dân bày tỏ quan ngại với tham nhũng trong khu vực công và cung ứng dịch vụ công.

Đa số người dân khi được phỏng vấn đều cho biết không tin tưởng nhiều vào quyết tâm chống tham nhũng của chính quyền địa phương. Có khoảng 44% số người đã làm thủ tục liên quan đến giấy CNQSD đất phải đưa hối lộ mới làm xong được thủ tục, tăng gần gấp đôi so với tỷ lệ ước tính 24% của năm 2014.

Đại diện nhóm khảo sát, Ts Đặng Hoàng Giang cho biết: “Đa số ý kiến trả lời khảo sát cho thấy tình trạng vị thân và tham nhũng trong chính quyền địa phương đang rất phổ biến. Tuy nhiên, kết quả phân tích cũng cho thấy, động lực và quyết tâm chống tham nhũng trong giới chức nhà nước và người dân giảm dần”.

Số liệu khảo sát cũng chỉ ra rằng chỉ khoảng 3% số người bị nhũng nhiễu, đòi hối lộ đã tố giác hành vi tham nhũng của cán bộ chính quyền. Tuy nhiên, mức độ chịu đựng sự vòi vĩnh, nạn đòi hối lộ của người trả lời trên toàn quốc lớn hơn rất nhiều so với những năm trước. Người bị vòi vĩnh sẽ không tố giác hành vi đòi hối lộ, nếu số tiền bị vòi vĩnh chưa lên tới khoảng 24 triệu VNĐ.

Kết quả khảo sát PAPI 2015 cho thấy chỉ riêng nội dung “Cung ứng dịch vụ công” tiếp tục tăng nhẹ qua các năm. Tuy nhiên, người dân vẫn quan ngại về chất lượng dịch vụ ở bệnh viện tuyến huyện/quận và cũng không mấy hài lòng với chất lượng dịch vụ giáo dục tiểu học công lập.

Hiệu quả quản trị và hành chính công năm qua đã suy giảm đáng kể

Đói nghèo là vấn đề đáng lo

Khảo sát PAPI năm 2015, người dân đã nêu thêm ba vấn đề mới, đó là vấn đề chính trị, kinh tế, xã hội và môi trường hiện nay đang giảm nghiêm trọng. Trong đó, có đến 18% số người trả lời trên toàn quốc nhận định đói nghèo là một trong những vấn đề đáng quan ngại nhất. Tiếp đến là các vấn đề việc làm, điều kiện đường xá/giao thông, tham nhũng và tình hình an ninh, trật tự.

Báo cáo PAPI năm 2015 cũng cho thấy tính cạnh tranh trong bầu cử trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố được đánh giá còn thấp. Tương tác với cán bộ địa phương còn hạn chế. Kết quả phân tích cho thấy các yếu tố như giới tính, thành phần dân tộc, thành viên tổ chức đoàn thể tác động trực tiếp và gián tiếp tới sự tham gia của người dân. Phụ nữ, người dân tộc thiểu số, người có trình độ học vấn thấp và người không phải là thành viên của tổ chức đảng, đoàn thể ít tham gia đi bầu cử hơn.

Chỉ số Hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh ở Việt Nam (PAPI) là khảo sát xã hội học lớn nhất tại Việt Nam tập trung tìm hiểu hiệu quả công tác điều hành, thực thi chính sách, cung ứng dịch vụ công dựa trên đánh giá và trải nghiệm của người dân, với dữ liệu được thu thập thường niên.

Từ năm 2009 đến 2015, PAPI đã thu thập và phản ánh trải nghiệm của gần 75.000 người dân. PAPI đo lường sáu lĩnh vực nội dung: tham gia của người dân ở cấp cơ sở; công khai, minh bạch; trách nhiệm giải trình với người dân; kiểm soát tham nhũng trong khu vực công, thủ tục hành chính công; và cung ứng dịch vụ công.

Được biết, chỉ số PAPI 2015 nêu bật kết quả cấp tỉnh năm 2015 và so sánh qua 5 năm (2011-2015) ở cả 6 chỉ số nội dung. Điểm số tổng hợp PAPI của cả 6 nội dung cho thấy 7 tỉnh, thành phố cải thiện nhiều sau 5 năm, trong khi 13 tỉnh, thành phố giảm điểm mạnh.

Trong đó, Nam Định, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Đà Nẵng và Long An luôn có tên trong nhóm tỉnh, thành phố đạt điểm cao nhất trong suốt 5 năm. Chỉ số PAPI 2015 cho thấy, Hà Nội là một trong những tỉnh, thành phố có điểm số trung bình và một vài chỉ số nội dung còn ở mức thấp theo 4 cấp độ gồm: cao nhất, trung bình cao, trung bình thấp và thấp nhất.

Cụ thể, 6 chỉ số về nội dung của Hà Nội gồm: Tham gia của người dân ở cấp cơ sở (trung bình cao); Công khai, minh bạch (trung bình thấp); Trách nhiệm giải trình với người dân (trung bình cao); Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công (thấp nhất); Thủ tục hành chính công (thấp nhất); Cung ứng dịch vụ công (thấp nhất).

Đây là năm thứ 5 liên tiếp, UNDP công bố chỉ số PAPI nhằm giúp các cấp chính quyền địa phương có những căn cứ điều chỉnh và cải thiện hiệu quả công tác, phục vụ người dân tốt hơn.

Thanh Hoa