Theo ông Trần Đình Thiên, về tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2016 giảm do nhiều nguyên nhân: kinh tế thế giới khó khăn, thiên tai, các cú sốc môi trường... nhưng sâu xa, cơ bản vẫn là thực lực DN Việt yếu.
Bằng chứng là quý I/2017, tăng trưởng GDP chỉ đạt 5,1% thấp nhất so 2 năm gần đây, chứng tỏ tính không bền vững. "Do động lực yếu hay chỉ là "tai nạn"?, ông Thiên nêu vấn đề.
Theo ông Thiên, quý I/2017 tăng trưởng tụt xuống rất thấp đã tạo ra cuộc tranh luận là chúng ta có giữ mức tăng trưởng 6,7% trong năm nay không. Đa số chuyên gia trong nước và quốc tế đưa ra dự báo có lẽ kinh tế Việt Nam chỉ đạt 6,3%, thậm chí 6%. Nhưng Chính phủ có quyết tâm cao, mới đây vẫn khẳng định 6,7%.
![]() |
Tăng trưởng GDP chỉ đạt 5,1% thấp nhất so 2 năm gần đây, chứng tỏ tính không bền vững. Điều này do động lực yếu hay chỉ là "tai nạn
"Khẳng định quyết tâm rất tốt, nhưng có đạt được mục tiêu không thì không phải Chính phủ quyết là được", ông Thiên nói.
Đáng chú ý đánh giá về tăng trưởng công nghiệp quý I các năm, ông Thiên cho biết, số DN khai sinh năm 2016 là kỷ lục 110.000 nhưng tăng trưởng GDP quý I/2017 chỉ 5,1%. thấp hơn 2 năm gần đây.
Như vậy, trong 110.000 DN thành lập mới hơn 98.000 DN đã đi vào hoạt động, 35,4% DN thuộc ngành bán buôn bán lẻ, sửa chữa ô tô xe máy, chỉ 13,7% thuộc công nghiệp chế biến chế tạo. Chủ yếu vẫn là DN nhỏ và siêu nhỏ, đóng góp ít cho tăng trưởng.
"Tại sau số DN tăng lên không phải là động lực tăng trưởng mạnh cho giải đoạn mới", ông Thiện đặt câu hỏi.
Lí giải điều này, phân tích vấn đề phát triển DN, ông Thiên cho rằng DN đăng kí nhiều nhưng quy mô nhỏ: xu hướng "li ti hoá". DN đăng ký tăng kỷ lục (riêng BĐS tăng 83,9%, 3.126 DN đăng ký. Quy mô vốn DN tăng không đáng kể. Quy mô lao động ngày càng nhỏ: số lao động/DN tư nhân giảm mạnh, từ 27 lao động năm 2007 xuống 18 lao động năm 2015.
Điều này cho thấy "chính sách khởi nghiệp (đề án hỗ trợ khởi nghiệp - sáng tạo đến 2025) đang tập trung vào số lượng, chưa đúng bản chất khởi nghiệp", ông Thiên đánh giá.
Về vấn đề lực lượng DN Việt, theo ông Thiên thành lập nhiều DN để làm gì. 4 tháng đầu năm 2017, 31.500 DN thành lập mới, nhưng có tới 39.500 DN rời khỏi thị trường/ngày (tỷ lệ 80%), 92% số DN giải thể quy mô vốn <10 tỷ đồng.
"Triết lý "đẻ trăm trứng" đẻ nhiều, cứ đẻ, không cần lo nuôi sống và trưởng thành", ông Thiên lí von và khẳng định: Việt Nam có nhiều DN nhưng chưa có lực lượng DN Việt.
Ông Thiên cho rằng mấy năm vừa qua, DN thành lập nhiều, vốn đầu tư cao, nhưng tại sao tăng trưởng giảm đó có vấn đề về chiến lược phát triển, phải nhìn nhận nghiêm túc chứ không chỉ hô hào.
"Đây là thực trạng diễn ra nhiều năm, chính sách không thể trễ tới 5 năm như vậy. Có thể bệnh tật trong DN nặng chứ không phải ít, tốt nhất là tìm cách chữa chạy", ông Thiên kiến nghị.
Lê Thuý