Việt Nam đã có hệ thống luật rất mạnh và nhiều đơn vị tham gia như luật về An toàn thực phẩm, Luật bảo vệ người tiêu dùng và các cơ quan chức năng quản lý về ATVSTP luôn cho rằng mình đã làm tốt công việc được giao nhưng vẫn xảy ra tình trạng rau thừa dư lượng hóa chất, thịt nhiễm chất tăng trọng, thực phẩm chứa chất bảo quản…
Chỉ kiểm soát ở “ngọn”
Trả lời câu hỏi tại tọa đàm trực tuyến với chủ đề “Doanh nghiệp phải làm gì trong cuộc chiến chống_thực phẩm bẩn?” ông Vũ Vinh Phú, Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội, lý giải: “Để xảy ra tình trạng trên là do cách làm của chúng ta hiện nay chưa khoa học, không kiểm soát ở sản xuất mà lại kiểm soát ở khâu bán lẻ là chính, tức là không kiểm soát ở gốc mà lại kiểm soát ở ngọn”.
Theo ông Phú, cơ quan quản lý hãy chọn một số loại thực phẩm thiết yếu như thịt lợn, rau, quả để thí nghiệm kiểm soát trước chứ không có sức lực, tiền bạc để làm tất cả các mặt hàng (30.000 mặt hàng/siêu thị).
Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội cũng đề xuất rằng với tất cả các loại thực phẩm, thuế VAT nên bằng 0 vì trên thực tế, có thu cũng không được nhiều). Ngoài ra, cần phải thiết lập được chuỗi sản xuất phân phối. Theo Quyết định 27/CP năm 2007 của Thủ tướng Chính phủ, người sản xuất những mặt hàng thiết yếu phải chịu trách nhiệm đến cùng về chất lượng và giá cả cho đến tay người tiêu dùng.
“Hiện tại chúng ta chưa làm được điều này. Tôi khẳng định: Nếu chúng ta vẫn làm theo kiểu “bắt cóc bỏ đĩa” như hiện nay thì đến 10 năm nữa thực phẩm của chúng ta vẫn thế, và người chịu thiệt hại nhất vẫn chính là những người dân lành”, ông Vũ Vinh Phú nhấn mạnh.
Hiện nay, Việt Nam mới chỉ xây dựng được khung pháp lý xử phạt nếu doanh nghiệp, cơ sở vi phạm ATTP mà chưa chú trọng đến khâu kiểm soát ban đầu trong quá trình sản xuất.
Theo ông Lê Đức Thịnh - Cục phó Cục Kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn, Bộ NN và PTNN, phải xây dựng được các quy trình an toàn để sản xuất an toàn và gắn trách nhiệm của người sản xuất, thu gom vào chuỗi.
“Khi sản xuất một mớ rau với điều kiện đất, nước, không khí, phân bón tốt sẽ cho một sản phẩm có xác xuất an toàn cao nhất. Sau này sẽ giảm được các khâu kiểm tra, lấy mẫu” ông Thịnh nói.
Chỉ ra nguyên nhân, ông Thịnh cho rằng: “Rõ ràng tổ chức sản xuất hiện nay quá manh mún. Chúng ta phải kiểm soát từ đầu ra. Ví như ở Hà Lan, đối với rau sạch phải bán trong quầy, nếu chẳng may phát hiện rau có độc thì truy trách nhiệm người bán hàng đầu tiên”. Ông Thịnh kiến nghị: “Chúng ta cần liên kết để sản xuất tốt hơn, cùng nhau làm thực phẩm sạch. Bộ NN&PTNT cách đây hai tuần có ra chỉ thị phát triển các hợp tác xã, giúp các hộ nông dân phát triển kinh tế, trong đó cũng có phần kiểm soát thực phẩm từ nguồn. Ngoài ra, cơ quan quản lý phải có chế tài xử phạt. Đi kèm xử phạt, phải tăng cường giáo dục, giáo dục thành thói quen để cho mọi người có trách nhiệm.
|
Sử dụng thực phẩm an toàn đang là mơ ước của người tiêu dùng
Lỗi của cơ quan quản lý?
Hầu hết các chuyên gia đều coi tình trạng thực phẩm bẩn là quốc nạn. Ông Phú cho rằng thực phẩm bẩn đáng bị coi là quốc nạn, bởi hiện nay thực phẩm bẩn không chỉ xuất hiện ở chợ, ở những gánh hàng rong, mà nó đã đi vào cả các siêu thị uy tín.
“Tôi khẳng định, đây là lỗi của cơ quan quản lý nhà nước và chúng ta cần phải nghiêm túc đánh giá để có những giải pháp bảo vệ người tiêu dùng. Theo tôi, vấn đề này không chỉ ảnh hưởng tới tiêu dùng nội địa mà còn ảnh hưởng tới đầu tư, du lịch”, ông Phú khẳng định.
Đồng tình quan điểm trên, ông Lê Đức Thịnh lo ngại, thực phẩm bẩn đang thực sự là một vấn nạn. “Chúng ta đi ra khỏi ngõ đã thấy ứng xử của người tiêu dùng với các thực phẩm như: Những bà nội trợ cầm theo thuốc thử, rồi nhà nhà mua máy sục ô zôn”, ông Thịnh nói.
Thanh Hoa
|
Ông Vũ Doãn Duy - Phó Tổng Giám đốc công ty Cổ phần Hà Nội Food Việt Nam Theo tôi, cần có một hiệp hội các nhà sản xuất liên kết với nhau cùng sản xuất sản phẩm sạch tự kiểm soát chéo lẫn nhau. Ví dụ: nước Úc có Hiệp hội Y học, các doanh nghiệp tham gia phải đạt được những tiêu chuẩn nhất định và được cấp bằng tham gia hoạt động trong Hiệp hội. Ở Việt Nam cũng cần có những hiệp hội các nhà sản xuất với nhau, hiện tại chúng ta chưa bóc tách được công việc và chưa phân bổ trách nhiệm được cho ai. Vì vậy, về phía doanh nghiệp phải thay đổi tư duy sản xuất,cần xây dựng chuỗi cung ứng để có thể kiểm soát chất lượng sản phẩm trong khâu sản xuất. Ts. Lê Văn Giang - Phó Cục trưởng Cục An toàn Thực phẩm, Bộ Y tế Chúng ta đã có khung pháp lý để quản lý, tất nhiên là không tuyệt đối nhưng cũng là một giải pháp tốt cho người tiêu dùng. Chúng ta đã có các khung hình phạt nhưng không thể triệt tiêu tận gốc vấn đề. Người sản xuất chế biến phải có ý thức, lương tâm trong sản xuất chế biến kinh doanh và người kinh doanh phải nghĩ tới sức khỏe của họ cũng như sức khỏe của người tiêu dùng. Tôi nghĩ không thể có một cái máy để có thể kiểm soát hết được tất cả những sản phẩm cuối cùng. Chúng ta cần phải nâng cao khoa học kỹ thuật, đánh thức lương tâm của người chế biến sản xuất, phải xem xét lại hình thức truyền thông giáo dục để khai thác những hình thái hiệu quả nhất. Ông Lê Văn Hưng - Chuyên gia cao cấp – Hiệp hội Nông nghiệp Hữu cơ Việt Nam Đây thực sự là vấn đề đáng báo động không chỉ đối với hàng xuất khẩu mà còn đối với các hàng hóa nội địa. Trong mấy năm qua, Liên minh châu Âu đã trả lại hàng hóa được xuất khẩu từ Việt Nam. Việc này không chỉ ảnh hưởng tới các doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng tới uy tín quốc tế. Do đó cần lành mạnh hóa vấn đề này không chỉ đối với sức khỏe người tiêu dùng mà còn đối với hàng xuất khẩu cũng như hàng nội địa. |
