Chính phủ vừa có báo cáo Quốc hội về hoạt động đầu tư, quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp trong phạm vi toàn quốc năm 2019. Đáng chú ý, có phần đầu tư ra nước ngoài của các doanh nghiệp nhà nước (DNNN).
 |
|
Dự án khai thác muối mỏ Kali tại Lào của Vinachem đang "đắp chiếu'". |
Theo đó, tính đến ngày 31/12/2019 có 27 DNNN và DN có vốn nhà nước chi phối có dự án đầu tư ra nước ngoài, thực hiện đầu tư tại 130 dự án, chủ yếu tập trung trong lĩnh vực viễn thông, thăm dò và khai thác dầu khí, trồng cây cao su, khai thác khoáng sản, xây lắp và vận tải hàng không, bệnh viện, chế biến dược phẩm... Tổng vốn đầu tư đăng ký của các dự án đầu tư ra nước ngoài do các DNNN và DN có vốn nhà nước làm chủ đầu tư là 12 tỷ USD.
Lũy kế đến ngày 31/12/2019, tổng vốn đầu tư ra nước ngoài đã thực hiện được của các DN nói trên là 6,5 tỷ USD. PVN, Viettel và VRG có vốn đầu tư ra nước ngoài thực hiện lớn nhất với giá trị lần lượt là 3,4 tỷ USD (chiếm 52%), 1,8 tỷ USD (chiếm 27,54%) và hơn 930 triệu USD (chiếm 14,36%).
Về tình hình thu hồi vốn đầu tư ra nước ngoài, trong năm 2019, các dự án đầu tư ra nước ngoài đã chuyển về nước tổng số tiền là 435 triệu USD.
Lũy kế đến ngày 31/12/2019, 10/27 DN đã có thu hồi vốn đầu tư từ các dự án tại nước ngoài với số tiền 2,9 tỷ USD, bằng 45,72% vốn đầu tư đã thực hiện, gồm: PVN đã thu hồi 2,1 tỷ USD (bằng 61,38% vốn đầu tư thực hiện); Viettel đã thu hồi 810 triệu USD (bằng 45,12% vốn đầu tư thực hiện); 8 tập đoàn, tổng công ty (VRG, VNPT, Petrolimex, Vinachem, Mobifone, Tổng công ty Hàng không Việt Nam...) chuyển về nước 56,45 triệu USD.
Năm 2019, có 87/130 dự án báo cáo về doanh thu, lợi nhuận với tổng doanh thu tại nước ngoài là hơn 7 tỷ USD, bằng 127,16% so với năm 2018. Trong đó chỉ có 53 dự án có lợi nhuận với tổng lợi nhuận 565 triệu USD, tăng 39 triệu USD và bằng 107,42% so với năm 2018.
Đáng chú ý, 47 dự án bị lỗ lũy kế với số lỗ lũy kế là 1 tỷ USD. Ngoài ra, còn một số dự án chưa báo cáo doanh thu, lợi nhuận nên chưa có cơ sở để đánh giá về hiệu quả đầu tư của các dự án này.
Theo báo cáo, còn có những dự án khó khăn, tiềm ẩn rủi ro và tồn tại, chưa có hiệu quả đầu tư: Các dự án khai thác, thăm dò dầu khí phải dừng, giãn tiến độ hoặc thực hiện thủ tục kết thúc (có tỷ trọng vốn đầu tư cao); Các dự án trồng và chế biến cây cao su, một số dự án vẫn còn trong giai đoạn đầu tư hoặc mới đưa vào khai thác và đang lỗ kế hoạch, tiềm ẩn rủi ro (chính sách đất đai, thuế, lao động, rủi ro thị trường,...); Một số dự án viễn thông có số lỗ lũy kế lớn hoặc mất quyền kiểm soát và rủi ro tỷ giá.
Đáng lo ngại, một số dự án không hiệu quả thuộc các lĩnh vực khác vẫn đang hoạt động hoặc dừng triển khai như Dự án khai thác muối mỏ Kali tại Lào, Dự án thành lập Hãng hàng không quốc gia Campuchia...
"Nhìn chung, hoạt động đầu tư ra nước ngoài của DNNN và DN có vốn nhà nước chưa đạt được như kỳ vọng đầu tư. Ngoài những nguyên nhân khách quan (như chính trị, chính sách đầu tư nước sở tại...) thì nguyên nhân chủ quan là vấn đề về năng lực quản lý, quản trị rủi ro, năng lực dự báo thị trường và kinh nghiệm trong đầu tư ra nước ngoài", báo cáo của Chính phủ nêu rõ.
Lê Thúy
