 |
|
Các chuyên gia cho rằng Việt Nam nên giảm lượng nhập khẩu than. (Ảnh: Internet) |
Tại Lễ công bố Báo cáo triển vọng năng lượng Việt Nam 2019 (EOR 2019), ông Hoàng Quốc Vượng, Thứ trưởng Bộ Công Thương, cho biết Việt Nam là quốc gia đang có tốc độ phát triển khá nhanh và tăng trưởng ở mức cao so với các nước trong khu vực và trên thế giới. Tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) bình quân đạt 7,26% trong giai đoạn 2001 - 2010, giảm xuống 5,91% trong giai đoạn 2011 – 2015, và dần phục hồi lên mức 6,14%/năm trong giai đoạn 2011-2018.
Song song với tăng trưởng kinh tế, năng lượng đáp ứng cho nhu cầu tăng trưởng của nền kinh tế tăng theo tương ứng. Nhu cầu năng lượng tăng khoảng 10% trong giai đoạn 2001-2010, nhu cầu về điện tăng 13%/năm trong giai đoạn 2001-2010 và khoảng 11% trong giai đoạn 2011-2018.
Tuy nhiên, hiện nay, Việt Nam nhập khẩu các sản phẩm năng lượng khá lớn. Ông Jakob Stenby Lundsager, cố vấn dài hạn Chương trình hợp tác Đối tác năng lượng Việt Nam - Đan Mạch, cho rằng: “Việt Nam nhập khẩu thuần than kể từ năm 2015 và xu hướng này càng ngày càng tăng. Từ năm 2020 - 2030 nhập khẩu nhiên liệu sẽ tăng gấp 3 và năm 2050 sẽ tăng gấp 8 lần so với hiện nay. Điều này cho thấy, 3/4 tiêu thụ năng lượng của Việt Nam là từ năng lượng nhập khẩu. Do đó, Việt Nam cần phải sớm nghiên cứu việc giảm nhu cầu sử dụng than trong tương lai và có hành động sớm trong tiêu thụ điện than. Việc thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo, tiết kiệm năng lượng, phát triển nhiệt điện khí có thể góp phần đảo ngược xu hướng tiêu thụ than hiện nay”.
Theo Báo cáo triển vọng năng lượng, Việt Nam vẫn đang sử dụng điện năng hoàn toàn phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu tự nhiên không tái tạo, dễ gây ô nhiễm môi trường, phụ thuộc nguồn cung đó là than và thủy điện. Từ đó, báo cáo EOR 2019 đưa ra 3 kịch bản với 3 hướng bổ sung cho nhau nhằm đạt được mục tiêu giảm sản lượng tiêu thụ than, giảm phụ thuộc thủy điện, tiết kiệm năng lượng và thúc đẩy sử dụng năng lượng tái tạo.
Ông Morten Baek, Quốc vụ khanh, Bộ Năng lượng, Hạ tầng kỹ thuật và Khí hậu Đan Mạch, cho rằng việc phát triển năng lượng tái tạo là một cơ hội lớn, phù hợp xu thế giảm phát thải khí nhà kính, giảm ô nhiễm môi trường. Đây chính là “cánh cửa lớn” mở ra triển vọng phát triển năng lượng tái tạo tại Việt Nam khi nguồn năng lượng mặt trời, điện gió, sinh khối ở Việt Nam vô cùng phong phú và đầy tiềm năng.
Để thực hiện được mục tiêu thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo, phía Đan Mạch cũng có những khuyến nghị về chính sách đối với Chính phủ Việt Nam như: Cần đảo ngược xu thế tiêu thụ than ở mức cao; tăng cường các phương tiện sử dụng năng lượng hiệu quả; hỗ trợ các dự án đầu tư tiết kiệm năng lượng quy mô lớn.
Các chuyên gia Đan Mạch cũng khuyến nghị, tiết kiệm năng lượng cần được ưu tiên hàng đầu trong Quy hoạch điện 8; Khung pháp lý ổn định, đơn giản, minh bạch và tăng cường tính cạnh tranh đối với các dự án năng lượng tái tạo có thể đạt được tỷ lệ 40% năng lượng tái tạo trong cơ cấu nguồn điện vào năm 2030.
Mặt khác, phát thải từ nhiệt điện than gây ra chi phí y tế lớn, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân nên cần bổ sung chi phí y tế trong mô hình và lập quy hoạch, trong đó bao gồm Auy hoạch điện 8 để gắn trách nhiệm nhà sản xuất trong việc thay đổi công nghệ và mức tiêu thụ.
Huyền Anh
