Trong năm 2017, bất động sản đứng trong top 5 các ngành thu hút vốn FDI nhiều nhất, với top 5 đối tác đầu tư vào Việt Nam lần lượt là Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore, Trung Quốc và Hồng Kông.
Chi phí chuyển nhượng đắt đỏ
Theo ông Đặng Xuân Minh, Tổng Giám đốc công ty AVM Vietnam, dòng vốn M&A vào thị trường bất động sản ở hầu hết các phân khúc, bao gồm nhà ở, văn phòng, bán lẻ, khách sạn và khu công nghiệp.
Lý do chính để các đối tác nước ngoài thúc đẩy M&A bất động sản là thời gian hoàn thành các thủ tục cho dự án kéo dài, trung bình mất từ 3 đến 10 năm. Đồng thời các vị trí đất đẹp không còn nhiều, thậm chí đã được sở hữu bởi các nhà đầu tư trong nước.
Ông Phan Đức Hiếu, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), cho biết thêm: Luật Kinh doanh bất động sản và Luật Nhà ở quy định nhà đầu tư nước ngoài không được mua toàn bộ dự án, bị giới hạn bởi khu vực, số lượng sở hữu. Do đó, các nhà đầu tư ngoại phải liên kết với nhà đầu tư nội, chứ không thể tự thân làm được.
Thống kê cho thấy, 6 tháng đầu năm, một số doanh nghiệp nước ngoài M&A dự án bất động sản điển hình như Warburg Pincus, Mapletree, Keppel Land, Frasers Centrepoint, Hong Kong Land, Lotte E&C…
Ở trong nước, các nhà phát triển dự án nội địa như Novaland, Hưng Thịnh cũng không ngừng mở rộng và tìm mua các vị trí đất có lợi thế. Bên cạnh đó, một số nhà đầu tư bất động sản đã thu hút được vốn từ nước ngoài để phát triển các dự án như Vinhomes, Bitexco, Sơn Kim, An Gia, Nam Long, Tiến Phước…
Các thương vụ điển hình trong lĩnh vực bất động sản 2017- 2018 là GIC đầu tư vào Vinhomes. Theo thông tin công bố, GIC đầu tư tổng cộng 1,3 tỷ USD dưới hai hình thức là đầu tư mua cổ phần của Vinhomes và cung cấp một công cụ nợ cho Vinhomes để thực hiện các dự án.
Một thương vụ đáng chú ý khác là Quỹ đầu tư tư nhân Mỹ Warburg Pincus kết hợp với Tổng công ty Đầu tư và phát triển công nghiệp – Becamex IDC thành lập một liên doanh với số vốn hơn 200 triệu USD để phát triển chuỗi logistics và bất động sản công nghiệp tại Việt Nam. Liên doanh này có tên CTCP Phát triển công nghiệp BW, tập trung phát triển, vận hành nhà kho, nhà xưởng xây sẵn và xây theo yêu cầu của khách hàng tại các khu kinh tế, công nghiệp chủ chốt ở Việt Nam.
Tuy nhiên, cùng với nhu cầu gia tăng trong khi nguồn cung hạn chế, chi phí để thực hiện các giao dịch chuyển nhượng bất động sản tại Việt Nam đang ngày càng đắt đỏ hơn với mức định giá cao hơn 30-50% so với một vài năm trước.
 |
|
M&A trong lĩnh vực bất động sản Việt Nam luôn hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài |
Thủ tục pháp lý kéo dài
Đánh giá về tiềm năng M&A bất động sản ở Việt Nam, bà Hương Nguyễn, Tổng Giám đốc Đại Phúc Land, cho hay M&A bất động sản hiện đứng thứ hai trong tất cả các lĩnh vực. Các thương vụ đầu tư vào bất động sản thường là lớn và ngày càng được thúc đẩy bởi nhu cầu về nhà ở, tốc độ đô thị hóa. Đây chính là một trong những yếu tố khiến gia tăng M&A.
Theo bà Hương Nguyễn, mỗi doanh nghiệp đều có một chiến lược kêu gọi các nhà đầu tư nước ngoài khác nhau. Đơn cử như Đại Phúc Land có 198ha quỹ đất tại phía đông bắc Tp.HCM, từng hạng mục như trường học, bệnh viện, trung tâm thương mại, khu giải trí… cần xây dựng để phục vụ cộng đồng dân cư. Do vốn đầu tư khu đô thị lớn, công ty đã mời gọi xúc tiến đầu tư với các đối tác trong và ngoài nước. Hiện, các nhà đầu tư Hàn Quốc và một số nhà đầu tư khác đã và đang tham gia cùng Đại Phúc Land.
Tuy nhiên, vấn đề đáng quan tâm là thủ tục để hợp tác đầu tư kéo quá dài, cần phải thông qua nhiều cấp để tới Trung ương, nếu hoàn tất thủ tục thì cần 12-18 tháng là nhanh. Đây là vấn đề mà các nhà đầu tư e ngại nhất.
Do vậy, để xúc tiến M&A thành công cần sự hỗ trợ của các bộ, ngành liên quan. "Chúng tôi cần cơ chế hỗ trợ pháp lý để nhanh chóng, hiệu quả hơn trong các thương vụ M&A", bà Hương Nguyễn nói.
Nói về triển vọng M&A bất động sản, ông Đặng Xuân Minh cho rằng kinh tế vĩ mô tăng trưởng ổn định, các hiệp định thương mại đã và đang có hiệu lực, tốc độ tăng trưởng dân số và đô thị hóa cao đã thúc đẩy Việt Nam trở thành thị trường hấp dẫn nhất khu vực, do đó M&A tiếp tục được các nhà đầu tư nước ngoài quan tâm.
Các nhà đầu tư nước ngoài như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore tiếp tục cuộc đua tìm kiếm cơ hội đầu tư tốt nhất. Các nhà đầu tư nội đang đổi mới mình để làm chủ các thương vụ M&A lớn nhờ lợi thế về tiếp cận quỹ đất, am hiểu thị trường. Tuy nhiên, ông Minh cho biết chi phí các thương vụ M&A sẽ ngày càng gia tăng.
"Chi phí thực hiện thương vụ M&A tại các vị trí đẹp ở khu trung tâm các thành phố lớn như Tp.HCM và Hà Nội có thể gia tăng do sự khan hiếm về quỹ đất và các tài sản chất lượng tại các khu vực này", ông Minh nhận định.
Minh Trang
