Tại Hội thảo “Vai trò hoạt động môi giới bất động sản (BĐS) trong quản lý và phát triển thị trường BĐS tại Việt Nam” vừa tổ chức, các chuyên gia đã tập trung chỉ rõ những tồn tại của hoạt động môi giới BĐS trong nước.
 |
|
Môi giới bất động sản có vai trò quan trọng đối với thị trường bất động sản (Ảnh: TL) |
Nhiều môi giới không có chứng chỉ hành nghề
Theo thống kê của Hội Môi giới BĐS Việt Nam (VARS), tại Việt Nam hiện có khoảng 300.000 người hoạt động trong lĩnh vực môi giới BĐS, làm việc trong các công ty môi giới, sàn giao dịch hoặc hoạt động độc lập, nhưng chỉ có khoảng 30.000 người có chứng chỉ nghề, chiếm khoảng khoảng 10% - một tỷ lệ rất thấp.
Ðội ngũ môi giới chủ yếu tập trung ở Hà Nội và Tp.HCM. Tại Hà Nội chỉ có khoảng 50% là nhà môi giới chuyên nghiệp, hoạt động thường xuyên tại các sàn giao dịch. Phần còn lại hầu hết là nghiệp dư, trong đó có những người "tay ngang" chuyển nghề khi thị trường BĐS tăng nóng, không được đào tạo, không được kiểm soát và tiềm ẩn nhiều rủi ro cho bên mua và bên bán.
Ts. Trần Hữu Hà, Giám đốc Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị cho biết, theo kết quả khảo sát của Bộ Xây dựng, có đến hơn 80% nhân viên môi giới trả lời không tham gia hoặc chỉ tham gia một khóa đào tạo cho nhân viên, nhưng các hình thức đào tạo chủ yếu vẫn là những nhân viên trong công ty truyền lại kinh nghiệm cho nhân viên mới.
Một số người hành nghề môi giới BĐS yếu về chuyên môn, xem nhẹ trách nhiệm đạo đức, các quy định quản lý. Một số lượng không nhỏ các sản phẩm được môi giới BĐS chào bán không đủ tiêu chuẩn đưa vào kinh doanh, có sai lệch thông tin hoặc về vị trí, giá cả hoặc thông tin về pháp lý BĐS, quy hoạch...
Theo ông Nguyễn Đức Lập, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và đào tạo BĐS, qua gần 15 năm phát triển kể từ khi Luật Kinh doanh BĐS 2006 ra đời, lực lượng các nhà môi giới BĐS, công ty môi giới, sàn giao dịch BĐS đã có nhiều đóng góp tích cực, quyết định vào sự phát triển mạnh mẽ của thị trường BĐS.
“Tuy nhiên, thị trường dịch vụ môi giới BĐS vẫn còn nhiều méo mó. Xã hội vẫn kỳ thị gọi các nhà môi giới BĐS là “cò đất”, bởi tính chụp giật, làm ăn bất chấp đạo lý và quy định của pháp luật nhằm trục lợi cá nhân, lừa đảo người mua của nhiều nhà môi giới, ảnh hưởng chung đến thị trường này”, ông Lập nói.
Hoàn thiện thể chế hoạt động môi giới
Ông Nguyễn Trọng Ninh, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường BĐS cho rằng, môi giới BĐS là ngành nghề đóng vai trò quan trọng. Hoạt động ngành nghề môi giới BĐS đã được quy định chặt chẽ trong Luật Kinh doanh BĐS.
"Trong thời gian vừa qua, có thể thấy hoạt động môi giới BĐS đã lớn mạnh về cả số lượng và đã đạt được kết quả tích cực. Về thể chế pháp luật, Luật Kinh doanh BĐS và các văn bản liên quan là cơ sở pháp luật quan trọng để hoạt động môi giới BĐS ngày càng phát triển cả về số lượng, chất lượng, phương thức hoạt động", ông Ninh nói.
Trên thực tế, Điều 58 Nghị định 139/2017/NĐ-CP của Chính phủ cũng quy định, phạt tiền từ 10 - 15 triệu đồng đối với một trong các hành vi: Kinh doanh dịch vụ môi giới BĐS độc lập mà không có chứng chỉ hành nghề hoặc chứng chỉ hành nghề hết thời hạn sử dụng theo quy định. Tẩy xóa, sửa chữa, cho mượn, cho thuê hoặc thuê, mượn chứng chỉ hành nghề môi giới BĐS để thực hiện các hoạt động liên quan đến môi giới BĐS…
 |
|
Hoạt động không có kiểm soát nên đã xảy ra vấn nạn giao dịch ngầm "cò đất" trên thị trường BĐS |
Đại diện Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị, thời gian qua, việc vi phạm về kinh doanh dịch vụ môi giới, nhất là vấn nạn giao dịch ngầm “cò đất ” trong thị trường BĐS đang làm đau đầu các nhà quản lý.
“Đã đến lúc chúng ta phải thay khái niệm “cò đất” bằng “nhà môi giới”, nhưng không dễ dàng”, Ts. Trần Hữu Hà nhấn mạnh.
Trước tiên, cần hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật cho hoạt động môi giới BĐS. Phải quy hoạch lại hoạt động môi giới BĐS và đặt dưới sự kiểm soát chặt chẽ của Nhà nước với các quy định luật lệ rõ ràng, cấp thẻ hành nghề môi giới và đăng ký kinh doanh.
Bên cạnh đó, Nhà nước phải tăng cường kiểm soát hoạt động của các tổ chức trung tâm môi giới hiện nay, như: yêu cầu người làm dịch vụ tư vấn môi giới bắt buộc phải đăng ký hoạt động và được Nhà nước cấp phép. Đồng thời, cần có chế tài xử lý vi phạm mạnh hơn đối với hành vi hành nghề môi giới khi chưa được cấp chứng chỉ hành nghề. Cần công khai thông tin quy hoạch, thành lập trung tâm hỗ trợ sàn giao dịch BĐS.
Nhiều chuyên gia cũng đồng tình với đề xuất cần phát triển các trung tâm đào tạo môi giới BĐS chuyên nghiệp. Nhà nước quan tâm hơn nữa tới những ngành dịch vụ liên quan đến thị trường BĐS vì hệ thống hạ tầng cho đào tạo nghề môi giới BĐS hiện nay ở Việt Nam còn thiếu hụt.
Trong các hoạt động giao dịch, cần có xác nhận của môi giới với mã số hành nghề riêng rồi mới đến bước ký hợp đồng sang nhượng, cho thuê. Đồng thời, chấn chỉnh lại công tác đào tạo, sát hạch cấp chứng chỉ hành nghề môi giới và tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra việc hành nghề môi giới BĐS đúng quy định pháp luật. Ngoải ra, cần có quy định cơ chế báo cáo đối với các đơn vị môi giới không phải sàn giao dịch…
Phạm Minh
