Bất chấp “drama tranh chấp vương quyền” ở thượng tầng, Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (HBC) vẫn sẽ là ông lớn được đánh giá cao nhất trong cuộc đua “big 4” (gồm Hòa Bình, Coteccons, Newtecons, Ricons) dẫn đầu lĩnh vực thầu xây dựng năm 2023.
Thách thức vẫn chờ đợi
Ông Lê Viết Hải, Chủ tịch Hòa Bình cho hay, trong bối cảnh thị trường bị co hẹp, doanh nghiệp này sẽ ưu tiên mở hướng ra nước ngoài, dù đây là hướng đi nhiều thách thức và đòi hỏi chạy đua dài hơi.
Ở trong nước, Hòa Bình dự kiến tập trung nguồn lực vào các dự án công nghiệp, điển hình như Want Want (Đài Loan), dự án của BWID, nhà máy thép Hoà Phát ở Dung Quất. Cùng với đó là mảng thi công hạ tầng và đặc biệt là xây dựng nhà ở xã hội với mục tiêu 10.000 căn.
Đang có nhiều kế hoạch để ứng phó, song ông Lê Viết Hải thừa nhận ngành xây dựng Việt Nam đang yếu hơn trước, dẫn đến áp lực cạnh tranh và phát triển ngày càng tăng.
“Chuyện đổ vỡ như hiện nay cũng đến từ những yếu tố khách quan. Đơn cử, các dự án bất động sản nghỉ dưỡng, nhà đầu tư xây rất nhiều nhưng không khai thác được. Thời gian tới, nếu thị trường vẫn tiếp tục khó khăn, một số nhà thầu có thể đứng trước nguy cơ phá sản”, Chủ tịch Hòa Bình nói.
![]() |
Các nhà thầu xây dựng đang có nhiều cách để vượt qua những thách thức trong năm 2023. |
"Đối thủ" lớn nhất của Hòa Bình là Coteccons (CTD) cũng có cùng nhận định về những khó khăn thực tại. Dù đã thận trọng trong việc đặt ra kế hoạch kinh doanh năm 2022, nhưng công ty vẫn không lường nổi biến động về giá nguyên vật liệu, bất ổn địa chính trị thế giới, chuỗi cung ứng đứt gãy.
Kết quả năm 2022, doanh thu đạt khoảng 14.500 tỷ đồng, chỉ đạt khoảng 97% kế hoạch năm. Tuy nhiên, trong cuộc đối thoại với cổ đông hồi đầu tuần, ông Bolat Duisenov, Chủ tịch Coteccons, tin tưởng rằng “từ năm 2023 trở đi, kết quả kinh doanh của CTD chỉ có tốt hơn”.
Để niềm tin trở thành hiện thực, ông Bolat cho hay, Coteccons đã rất nỗ lực để đảm bảo có thể đấu thầu được các dự án lớn, các dự án FDI, các dự án công. Để hạn chế tình trạng khách hàng chậm trả, chiếm dụng vốn của nhà thầu, công ty cũng sẽ tập trung vào các nhóm khách hàng ít nguy cơ.
Cụ thể, nhóm thứ nhất là những chủ đầu tư đã từng hợp tác với CTD. Nhóm thứ 2 là các dự án FDI. Nhóm thứ 3 là các chủ đầu tư lớn, có thương hiệu mạnh như: Vingroup, Sun Group, BIM Group, Ecopark, Doji Land…
Hiện tại, Coteccons đang có 65 dự án đang triển khai trên toàn quốc, trong đó có một số dự án nổi bật như nhà máy LEGO, tòa tháp đôi Diamond Crow Hải Phòng, nhà máy của VinFast, Ecopark…
Sẽ có “lối thoát hiểm”?
Nếu trước đây, top đầu ngành xây dựng là cuộc đua “song mã” giữa Hòa Bình và Coteccons, thì nay đã được đẩy lên thành “tứ mã” với sự hiện diện của Newtecons và Ricons.
Cả Newtecons và Ricons đều công bố cán ngưỡng doanh thu 10.000 tỷ đồng trong năm 2022. Đáng chú ý, “hệ sinh thái” của ông Nguyễn Bá Dương” gồm Newtecons trong năm 2022 công bố doanh thu đạt khoảng 20.000 tỷ đồng, tức lớn hơn CTD, HBC.
Có thể thấy, sức ép cạnh tranh ngành thầu xây dựng ngày càng lớn với các doanh nghiệp cả lớn và nhỏ. Theo Hiệp hội các Nhà thầu xây dựng Việt Nam (VACC), trong năm 2023, hầu hết doanh nghiệp xây dựng đều không đạt kế hoạch đặt ra ban đầu.
Nguyên nhân bên cạnh khó khăn về chi phí vật liệu tăng phi mã, tình trạng ách tắc, vướng mắc pháp lý cũng khiến số dự án được triển khai còn chậm. Cùng với đó, việc cạn room tín dụng khiến chủ đầu tư, nhà thầu gặp khó khăn khi huy động vốn.
Điểm sáng hiếm hoi của ngành xây dựng trong thời gian qua là nguồn vốn FDI tiếp tục đổ vào Việt Nam giúp triển vọng trong năm 2023 khả quan hơn. Tuy nhiên, ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch VACC, đánh giá FDI chỉ là lối thoát cho những doanh nghiệp lớn.
Hy vọng lớn nhất của nhà thầu xây dựng trong năm 2023 là sự phục hồi của bất động sản, cùng với đó là sự tăng tốc giải ngân đầu tư công. Một số dự án hạ tầng giao thông trọng điểm nhu cao tốc Bắc Nam giai đoạn 1 và 2, sân bay Long Thành được triển khai sẽ giúp các nhà thầu xây dựng, đặc biệt là những nhà thầu có kinh nghiệm thi công dự án, đẩy nhanh doanh thu và lợi nhuận.
Dòng vốn FDI, dự án hạ tầng có thể coi là “đòn bẩy” của ngành thầu xây dựng, tuy nhiên, để tháo gỡ đến cùng những khó khăn, theo các chuyên gia, cần có giải pháp tháo gỡ những vướng mắc về pháp lý, giảm thiểu “phí không tên”.
Cùng với đó, sức ép cạnh tranh cộng với những khó khăn về vốn, chi phí đầu vào, nhân lực… cũng đòi hỏi các doanh nghiệp cả lớn và nhỏ trong ngành xây dựng phải có chiến lược vượt thách thức tốt để vừa duy trì đà tăng trưởng vừa giữ vị thế của mình trong thời gian tới.
Hưng Nguyên