Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) mới có văn bản gửi Vụ Pháp chế, Bộ KH&ĐT kiến nghị sửa đổi Danh mục ngành nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện tại Luật Đầu tư (sửa đổi) năm 2016.
Tại Dự thảo Luật sửa đổi Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp (DN), Bộ KH&ĐT đề xuất bãi bỏ 17 ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, trong đó có kinh doanh dịch vụ đào tạo, bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ quản lý, vận hành nhà chung cư.
Rào cản kiểm soát chất lượng
Một số chuyên gia và luật sư đánh giá việc bãi bỏ kinh doanh dịch vụ đào tạo, bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ quản lý, vận hành nhà chung cư là động thái “khai tử” ngành quản lý vận hành nhà chung cư.
Tuy nhiên, ở một góc nhìn khác, Giám đốc Quản lý bất động sản Savills Tp.HCM Trần Minh Ái cho rằng quản lý vận hành nhà chung cư là ngành nghề đặc thù, liên quan mật thiết đến trật tự và an toàn của cư dân tại các dự án căn hộ. Các DN trong ngành này cần phải đáp ứng các yêu cầu đặc biệt về cơ cấu tổ chức, đội ngũ và năng lực của nhân sự thì mới có thể đăng ký kinh doanh.
Theo bà Ái, đề xuất của VCCI trong dự thảo Luật Đầu tư sửa đổi có thể hiểu là động thái gỡ bỏ rào cản kỹ thuật đối với các DN trong lĩnh vực quản lý vận hành nhà chung cư. Các DN kinh doanh trong lĩnh vực này sẽ có thể đăng ký kinh doanh dễ dàng hơn mà không phải đáp ứng những điều kiện đặc biệt như trước nữa.
“Đề xuất như vậy không có nghĩa là các DN sẽ không phải đăng ký kinh doanh, ngành nghề quản lý vận hành nhà chung cư đang bị “khai tử” hay không cho phép DN kinh doanh và đầu tư vào ngành nghề này nữa”, bà Ái nói.
Theo bà Ái, nếu bỏ ngành nghề quản lý vận hành nhà chung cư khỏi danh mục kinh doanh có điều kiện, việc đăng ký kinh doanh của các DN trong trong lĩnh vực này sẽ dễ dàng hơn. Ngành quản lý vận hành nhà chung cư sẽ rộng cửa đón chào nhiều DN hơn. Các dự án chung cư sẽ có nhiều lựa chọn hơn đơn vị quản lý vận hành; thị trường có thể tăng tính cạnh tranh, thúc đẩy hiệu quả hoạt động của các đơn vị cung cấp dịch vụ.
Tuy nhiên, bên cạnh đó, đề xuất này lại là “rào cản kỹ thuật” nhằm kiểm soát chất lượng và năng lực của DN kinh doanh trong lĩnh vực quản lý vận hành chung cư.
![]() |
Nhiều vụ tranh chấp giữa cư dân, chủ đầu tư, ban quản trị và ban quản lý |
Không nên bỏ hoàn toàn
Bà Ái cho rằng việc cấp chứng nhận đào tạo bồi dưỡng kiến thức vận hành nhà chung cư là tốt, tuy nhiên chưa sát với thực tiễn quản lý vận hành chung cư. Hơn nữa, chương trình này chỉ cung cấp bằng tiếng Việt là chưa thực sự phù hợp với các công ty có lãnh đạo là người nước ngoài và là một rào cản lớn với DN.
Do đó, bỏ những điều kiện kinh doanh hiện tại đối với ngành quản lý vận hành chung cư từ một góc độ nào đó sẽ tháo gỡ những yêu cầu rườm rà đối với DN.
Tuy vậy, nếu bỏ hoàn toàn điều kiện kinh doanh với ngành này thì không nên. Theo bà Ái, nên đưa ra các điều kiện thiết thực hơn để kiểm soát tốt hơn chất lượng và năng lực của các DN trong lĩnh vực quản lý và vận hành chung cư.
Trên thực tế, VCCI đặt ra nghi vấn về vai trò của đơn vị quản lý vận hành nhà chung cư trong bối cảnh nhiều dự án đang trong tình trạng tranh chấp giữa cư dân, chủ đầu tư, ban quản trị và ban quản lý. Bà Ái cho rằng trong những trường hợp này, ban quản lý không có chức năng và nhiệm vụ phải giải quyết tranh chấp, mà phần việc này là của chính quyền địa phương và tòa án.
Ban quản lý vận hành dự án là đơn vị thường xuyên tiếp xúc với cư dân, giúp tiếp nhận những ý kiến đóng góp và phản hồi về bất kỳ vấn đề nào tại dự án và truyền đạt lại với các bên liên quan. Có lẽ vì lý do này mà ban quản lý vận hành dự án, dù không có liên quan đến mâu thuẫn đang diễn ra, vẫn dễ bị đánh đồng và quy trách nhiệm trong nhiều trường hợp.
Tuy nhiên, việc quản lý và vận hành dự án chung cư sẽ luôn tồn tại đơn vị làm tốt và đơn vị làm không tốt. Mấu chốt là đưa ra những cơ chế kiểm soát và giám sát chất lượng dịch vụ của đơn vị quản lý vận hành chung cư để hạn chế các trường hợp sai phạm, yếu kém và cũng không vì một số DN có sai phạm mà “khai tử” một ngành nghề.
Ban quản lý và vận hành dự án đóng vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động vận hành dự án như điều phối công tác an ninh, vệ sinh môi trường, PCCC, kỹ thuật điện nước, quản lý tài chính… Nếu thiếu đơn vị quản lý và vận hành sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động vận hành của dự án và chất lượng cuộc sống của cư dân.
Trước đó, trao đổi với báo chí, luật sư Trương Anh Tú, Chủ tịch công ty TAT Law firm, cho rằng để quản lý vận hành hiệu quả cần có người quản lý đủ trình độ đảm bảo đối với thực tiễn quản lý vận hành nhà chung cư. Các chuyên gia soạn thảo Luật cần có sự cân nhắc, tham khảo sang lĩnh vực xây dựng nhà ở để có thêm thông tin và đảm bảo đưa ra một đạo luật toàn diện nhất.
Phạm Minh