Sự việc này liên quan tới 60 trường hợp doanh nghiệp (DN) nhà nước, DN nhà nước cổ phần được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Một số vị trí ở trung tâm thành phố có giá trị thương mại rất cao.
Tuy nhiên, việc xác định giá trị DN trong thời kỳ quy định không tính giá trị quyền sử dụng đất vào giá trị DN để cổ phần hóa nên cũng không thực hiện đấu giá khi cổ phần hóa.
Thanh tra dự án không qua đấu giá
Thực tế, việc xác định giá đất để thu tiền sử dụng đất chủ yếu dựa vào kết quả của DN tư vấn nhưng không đầy đủ và chưa sát với giá thị trường. Trong khi đó, việc xác định giá đất làm căn cứ thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất tại một số địa phương chưa thực hiện đầy đủ trình tự, thủ tục theo quy định.
UBND tỉnh, thành phố phê duyệt giá đất làm căn cứ thu tiền sử dụng đất nhưng chưa xin ý kiến Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố và không báo cáo Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố kỳ họp gần nhất.
Trên cơ sở kết quả rà soát nói trên, Bộ Tài chính đã “kiến nghị Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố tạm thời đình chỉ thi công các dự án xây dựng nhà cao tầng đang triển khai thực hiện tại trung tâm thành phố lớn mà chưa thực hiện đúng thẩm quyền giao sử dụng đất không qua đấu giá và phải tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ theo đúng thẩm quyền (quy định tại điều 118 Luật Đất đai năm 2013).
Trường hợp được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận cho phép bán, chỉ định UBND các tỉnh, thành phố phải thực hiện định giá đất sát giá thị trường. Việc xác định giá đất làm căn cứ thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất UBND tỉnh, thành phố chưa xin ý kiến Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố và chưa báo cáo Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trong kỳ họp gần nhất, phải thực hiện báo cáo Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trước khi thực hiện”.
|
HoREA đã có bốn kiến nghị lên Thủ tướng Chính phủ nhằm sớm ban hành Quyết định sửa đổi, bổ sung hoặc Quyết định thay thế Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg ngày 19/01/2007, Quyết định số 140/2008/QĐ-TTg ngày 21/10/2008, Quyết định số 86/2010/QĐ-TTg ngày 22/12/2010 của Thủ tướng Chính phủ
Không lãng phí, gây hoang mang
HoREA nhận thấy, trong 60 dự án nêu ra có nhiều dự án đã hoàn thành, người dân sinh sống ổn định. Một số dự án đang triển khai thi công, có những dự án đang trong quá trình chuẩn bị đầu tư… nên cần có giải pháp xử lý phù hợp để đảm bảo quy trình chuyển đổi mục đích sử dụng đất đúng pháp luật.
Việc xác định giá đất sát giá thị trường, không làm thất thu ngân sách nhà nước, đảm bảo lợi ích chính đáng của nhà đầu tư, nhất là phải tôn trọng và bảo vệ quyền cũng như lợi ích hợp pháp của người mua nhà.
HoREA đã có bốn kiến nghị lên Thủ tướng Chính phủ nhằm sớm ban hành Quyết định sửa đổi, bổ sung hoặc Quyết định thay thế Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg ngày 19/01/2007, Quyết định số 140/2008/QĐ-TTg ngày 21/10/2008, Quyết định số 86/2010/QĐ-TTg ngày 22/12/2010 của Thủ tướng Chính phủ, để tạo hành lang pháp lý minh bạch.
Theo HoREA, Chính phủ cần thực hiện chủ trương sắp xếp lại, xử lý nhà, đất thuộc sở hữu Nhà nước. Di dời các cơ sở gây ô nhiễm môi trường và các cơ sở phải di dời theo quy hoạch xây dựng đô thị.
Thủ tướng Chính phủ cần chỉ đạo sửa đổi Luật Đất đai về chế định đấu giá quyền sử dụng đất; sửa đổi Luật Đấu thầu về chế định đấu thầu dự án có sử dụng đất để đảm bảo tính công khai, minh bạch, bình đẳng, cạnh tranh lành mạnh, khắc phục hiện tượng đấu giá, đấu thầu có dấu hiệu có chân gỗ, quân xanh, quân đỏ.
Chính phủ vẫn cho phép các chủ đầu tư được tiếp tục triển khai thi công dự án với điều kiện chủ đầu tư dự án phải có văn bản cam kết thực hiện nghĩa vụ tài chính phát sinh (nếu có) đối với dự án sau khi đã có kết luận thanh tra, kiểm tra của cơ quan có thẩm quyền.
Điều đó giúp chủ đầu tư hoàn thành dự án đưa vào sử dụng, tránh lãng phí thời gian và của cải xã hội, đồng thời đảm bảo quyền lợi của người mua nhà trong dự án.
HoREA cũng kiến nghị, đối với người mua nhà đã giao kết và thực hiện hợp đồng mua nhà tại các dự án này là bên không có lỗi, nên không phải chịu trách nhiệm đối với các nghĩa vụ tài chính phát sinh của chủ đầu tư dự án (nếu có).
Việc công bố danh sách 60 dự án BĐS có vấn đề về đất đai khiến không ít DN địa ốc lao đao vì liên tục nhận điện thoại từ khách hàng thắc mắc tại sao dự án có tên trong danh sách. Thậm chí, tại một số dự án đã và đang đi vào giai đoạn bàn giao, khách hàng cũng rất bất ngờ về thông tin này.
Đăng Thanh
