Trên phạm vi cả nước đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng 87 dự án nhà ở xã hội cho công nhân KCN, với quy mô xây dựng khoảng 28.800 căn hộ, tổng mức đầu tư khoảng 6.800 tỷ đồng, mới đáp ứng được gần 28% nhu cầu về nhà ở cho công nhân. Như vậy, số lượng nhà ở cần đầu tư xây dựng để đáp ứng nhu cầu về nhà ở cho công nhân KCN là rất lớn.
An cư mới lạc nghiệp
Tình trạng thuê nhà trọ, điều kiện cơ sở vật chất kém, an ninh không bảo đảm của công nhân ở những KCN tại nhiều tỉnh, thành đang là một “hồi chuông” đáng báo động. Điều này không chỉ đời sống người công nhân không được nâng cao, mà còn khiến người công nhân không mặn mà với công việc mình đang làm.
Tuy nhiên, một số doanh nghiệp tiên phong trong xây dựng nhà ở công nhân tại các KCN và một số doanh nghiệp chăm lo đời sống tốt cho người công nhân đã và đang tạo động lực để nhiều công nhân “an cư”, gắn bó với công ty hơn.
Hàng nghìn công nhân, nhân viên của công ty Sam Sung Bắc Ninh đang được công ty hỗ trợ nhà ở với giá thuê 50.000 đồng/tháng do Tổng công ty Viglacera-CTCP xây dựng tại KCN Yên Phong, Bắc Ninh.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Phạm Khánh cho biết trên cả nước hiện chỉ có khoảng 28% công nhân có chỗ ở ổn định, còn lại thuê tạm chỗ chật hẹp, điều kiện vệ sinh, môi trường không đảm bảo, thiếu cơ sở hạ tầng thiết yếu.
Hiện nhiều doanh nghiệp đã và đang thực hiện đầu tư dự án nhà ở xã hội dành cho công nhân KCN có quy mô lớn, như: Tổng công ty Becamex Bình Dương đã hoàn thành đầu tư xây dựng trên 3.500 căn hộ tại Bình Dương. Tổng công ty IDICO (Bộ Xây dựng) đã hoàn thành đầu tư xây dựng khoảng 1.100 căn hộ tại tỉnh Đồng Nai.
Công ty Sam Sung – Thái Nguyên đã đầu tư xây dựng khoảng 2.470 căn hộ tại KCN Yên Bình 1, tỉnh Thái Nguyên để giải quyết chỗ ở cho khoảng 20.000 công nhân. Tổng công ty Vinaconex đã hoàn thành 1.100 căn hộ đáp ứng cho khoảng 5.500 công nhân tại KCN Kim Chung, Đông Anh, Hà Nội.
Viglacera hiện đang là nhà đầu tư KCN lớn nhất miền Bắc và lớn thứ 3 trên cả nước, sở hữu 10 KCN với tổng diện tích 3.580 ha và tại mỗi KCN này Viglacera đều dành trên 20% diện tích đất để xây dựng nhà ở cho công nhân.
Khu nhà ở công nhân tại KCN Yên Phong, Bắc Ninh do Sam Sung – Bắc Ninh hỗ trợ cho công nhân thuê lại
Khó khăn nguồn vốn
Theo thống kê của Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam, hiện cả nước có 2,8 triệu công nhân tại các Khu công nghiệp, khu chế xuất, trong đó có 1,7 triệu người có nhu cầu về nhà ở.
Bằng nhiều nguồn khác nhau, mới chỉ có thể giải quyết được 8-10% trong số này, 1,5 triệu người còn lại hiện đang phải đi thuê nhà dân để ở với điều kiện sống rất thấp, ảnh hưởng đến sức khỏe công nhân và tác động đến năng suất lao động.
Đến năm 2020, khoảng 4,2 triệu công nhân làm việc tại các KCN trên cả nước có nhu cầu về chỗ ở và đây là bài toán nan giải đối với Chính phủ và các bộ ngành. Trong khi đó, nguồn lực dành cho nhà ở xã hội (nhà ở cho người nghèo ở thành thị, nông thôn, nhà ở cho người có công với cách mạng, nhà thoát lũ…) hiện chỉ có hơn 1.260 tỷ đồng.
Hiện nay, các địa phương trên cả nước đang tiếp tục triển khai 64 dự án nhà ở xã hội cho công nhân KCN, với quy mô xây dựng khoảng 69.300 căn hộ, tổng mức đầu tư khoảng 18.800 tỷ đồng. Tuy nhiên, với nguồn vốn hạn hẹp và tốc độ đầu tư xây dựng như hiện nay, chỉ một số KCN đáp ứng đủ nhu cầu nhà ở cho công nhân.
Thời gian gần đây, Viglacera là một trong những doanh nghiệp đầu tư mạnh nhất nhà ở cho công nhân tại KCN Yên Phong (Bắc Ninh), KCN Đồng Văn (Hà Nam), KCN Phú Hà (Phú Thọ)… với hàng chục ngàn căn hộ cho công nhân thuê, cùng hệ thống hạ tầng đồng bộ, đáp ứng nhu cầu cho đời sống của công nhân.
Trước những khó khăn về nguồn vốn, Chính phủ và Bộ Xây dựng cũng đã có những giải pháp quyết liệt để tháo gỡ, tạo điều kiện cho các cá nhân, doanh nghiệp xây nhà ở công nhân.
Trong đó, quan tâm nhất đến vấn đề bổ sung cơ chế, chính sách cho vay và sử dụng vốn ODA theo hướng bổ sung lĩnh vực xây dựng nhà ở công nhân KCN là lĩnh vực được ưu tiên vay. Đưa chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội, đặc biệt là chỉ tiêu phát triển nhà ở cho công nhân KCN vào kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội trong từng thời kỳ.
Minh Trang