Đề xuất của Bộ Tài chính ngay lập tức đã gây nhiều ý kiến tranh cãi trong giới chuyên gia bất động sản và sự phản ứng dữ dội từ dư luận trong suốt mấy ngày qua. Nhiều ý kiến cho rằng với dự thảo này, người chịu thiệt đầu tiên lại chính là những gia đình mua nhà ở xã hội và tầng lớp bình dân ở đô thị.
Một nhà ở nhiều loại thuế
Đây mới chỉ là dự thảo, nhưng ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Tp. HCM, cho rằng Luật thuế Tài sản nếu được ban hành sẽ có tác động rất lớn đến thị trường bất động sản và người tiêu dùng.
Theo ông Châu, đề xuất đánh thuế của Bộ Tài chính chưa thật thỏa đáng và có thể gây ra tình trạng “thuế chồng thuế” do người tiêu dùng, người mua nhà vừa phải nộp tiền sử dụng đất rất lớn, vừa phải nộp thuế tài sản.
Nghiêm trọng hơn, sắc thuế này sẽ tác động đến mặt bằng giá cả nói chung mà trực tiếp là giá cả trên thị trường bất động sản, làm giảm phần nào hoạt động đầu tư, kinh doanh của các nhà đầu tư thứ cấp, dẫn tới khả năng sụt giảm giao dịch trên thị trường bất động sản.
Thực tế, Luật thuế Tài sản được áp dụng ở nhiều nước trên thế giới, là nguồn thu quan trọng, ổn định và bền vững của ngân sách nhà nước tại địa phương, góp phần đảm bảo công bằng xã hội. Tuy nhiên, ở các nước đó, có điểm khác biệt cơ bản là đất đai thuộc sở hữu tư nhân, không có khoản thu ngân sách “tiền sử dụng đất” như ở Việt Nam.
Tiền sử dụng đất ở Việt Nam hiện nay đang là nguồn thu quan trọng của ngân sách, tiền sử dụng đất đang chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu giá thành nhà ở, như chiếm khoảng trên dưới 10% trong giá thành căn hộ chung cư; chiếm khoảng trên dưới 30% trong giá thành nhà phố; chiếm khoảng trên dưới 50% trong giá thành biệt thự.
Vì vậy, nếu tính cả thuế tài sản như đề xuất của Bộ Tài chính sẽ gây ra gánh nặng rất lớn cho người mua nhà.
Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Tp. HCM cho rằng việc đề xuất áp dụng mức thuế suất 0,4% đối với đất ở, đất xây dựng nhà chung cư, nhà ở có giá trị trên 700 triệu đồng có thể chấp nhận được nếu đi đôi với việc sửa đổi chính sách và cơ chế tính tiền sử dụng đất theo hướng quy định tiền sử dụng đất là một sắc thuế đánh trên hoạt động chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp thành đất ở, với thuế suất khoảng 10 – 15% tính trên bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành, được điều chỉnh hàng năm phù hợp với giá thị trường.
“Điều này sẽ đảm bảo tính minh bạch, loại trừ cơ chế xin-cho, để giảm mức thu tiền sử dụng đất rất nặng hiện nay về mức hợp lý hơn”, ông Châu nói.
Đồng thời, ông Châu cũng đề nghị áp dụng thuế suất 0% đối với nhà ở có giá trị từ 1 tỷ đồng trở xuống để hỗ trợ thiết thực cho những người có thu nhập trung bình thấp và người có thu nhập thấp trong xã hội.
 |
|
Đề xuất đánh thuế này nếu được thông qua chắc chắn sẽ tác động tiêu cực đến thị trường bất động sản, khiến thị trường đi xuống |
Tác động tiêu cực tới thị trường BĐS
Đề xuất đánh thuế với nhà ở trên 700 triệu đồng của Bộ Tài chính, theo ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch HĐQT công ty CP Đầu tư dầu khí toàn cầu (GP Invest), thậm chí còn nguy hiểm hơn cả đề xuất đánh thuế căn nhà thứ hai của bộ này đưa ra trước đó.
Ông Hiệp lý giải, đánh thuế căn nhà thứ hai còn có chút hợp lý vì những người có tiền mua căn nhà thứ hai trở đi thường là người có dư giả về tài chính, mua để đầu tư. Trong khi đó, đề xuất đánh thuế với nhà ở có giá trị từ 700 triệu đồng lại đánh thuế người mua nhà đầu tiên, giá nhà càng cao, mức thuế càng lớn.
“Đề xuất đánh thuế này nếu được thông qua chắc chắn sẽ tác động tiêu cực đến thị trường bất động sản, khiến thị trường đi xuống. Người dân có tiền cũng không dám mua nhà để đầu tư do với mức thuế này, lời lãi từ đầu tư địa ốc sẽ chẳng còn đáng kể. Thị trường bất động sản tất yếu sẽ mất đi sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư và cả những người mua nhà ở thực”, ông Hiệp phân tích.
Cũng theo lãnh đạo GPInvest, lĩnh vực xây dựng hiện đang chiếm 11 – 12% GDP, do đó, khi thị trường bất động sản suy giảm, chắc chắn sẽ dẫn đến những tác động tiêu cực đến toàn bộ nền kinh tế.
Trước khi áp dụng thuế tài sản đối với nhà ở, Bộ Tài chính cần hết sức thận trọng. Mỗi nước có một điều kiện phát triển và đặc thù khác nhau, không thể mang kinh nghiệm của các nước phát triển để áp thuế đối với các nước đang phát triển. Nếu thu thuế, có thể sẽ thu được thêm tiền ngân sách, tuy nhiên số thu đó sẽ không bù lại được những hệ quả đối với nền kinh tế.
Mặt khác, mức đánh thuế tài sản Bộ Tài chính đưa ra đối với nhà ở có giá từ 700 triệu đồng là mức khởi điểm rất thấp. Với mức giá này, hầu hết người dân mua nhà đều sẽ phải nộp thuế. Điều này sẽ gây khó khăn rất lớn cho người mua nhà, nhất là những người có thu nhập thấp mua nhà ở xã hội.
Minh Sơn
