Theo quy định, chủ đầu tư phải giao nhà, công trình xây dựng cho bên mua theo đúng thời hạn, chất lượng và các điều kiện khác đã thỏa thuận trong hợp đồng; giao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và hồ sơ có liên quan theo thỏa thuận trong hợp đồng… bồi thường thiệt hại do lỗi của mình gây ra, thực hiện các nghĩa vụ khác trong hợp đồng…
Song tại Tp.HCM, không ít công trình như: chung cư Gia Phú, chung cư Tân Bình Apartment, chung cư Vạn Hưng Phát, Hưng Ngân Garden… đều bị khách hàng tố chậm bàn giao nhà, khiến cư dân phải căng băng rôn, khẩu hiệu… để đòi nhà.
Dự án chậm giao nhà
Không ít chủ đầu tư vẫn đang vô tư giao nhà chậm cho cư dân. Cụ thể, dự án Hưng Ngân Garden (phường Tân Chánh Hiệp, quận 12, Tp.HCM) do công ty Cổ phần Nhà Hưng Ngân làm chủ đầu tư. Theo hợp đồng mua bán căn hộ quy định, Hưng Ngân phải bàn giao căn hộ vào tháng 9/2016. Đến cuối năm 2016, Hưng Ngân có thông báo lịch bàn giao cho các căn thuộc tầng 3, 4, 5 bắt đầu từ ngày 16/1 đến 19/1/2017 và những căn còn lại sẽ được bàn giao trong suốt tháng 3/2017.
Tuy nhiên, những căn hộ đã nhận bàn giao đến thời điểm đó vẫn chưa thể sử dụng được vì thang máy chưa hoạt động, không có nước, còn điện chỉ mới câu tạm, chưa có hệ thống báo cháy, tầng hầm giữ xe, rác xây dựng vẫn còn ngổn ngang trên công trường.
Một trường hợp khác là dự án Tân Bình Apartment do công ty TNHH Đầu tư BĐS Tân Bình (công ty Tân Bình) làm chủ đầu tư, tọa lạc tại số 32 Hoàng Bật Đạt, phường 15, quận Tân Bình, Tp.HCM. Theo kế hoạch, dự án sẽ được bàn giao cho khách hàng vào cuối tháng 3/2016 nhưng đến đầu năm 2017, chủ đầu tư vẫn chưa bàn giao nhà cho cư dân.
Bên cạnh đó, cư dân cho rằng chủ đầu tư tự ý xây thêm tầng nên mới chậm tiến độ bàn giao nhà. Sau quá trình làm việc giữa Sở Xây dựng Tp.HCM, cư dân và chủ đầu tư mới đi đến thống nhất cắt ngọn hai tầng và nhanh chóng hoàn thiện căn hộ để cư dân có thể vào ở.
Tình trạng tương tự cũng xảy ra trên nhiều địa bàn trong cả nước. Tại Hà Nội là dự án Discovery Complex do công ty Cổ phần Đầu tư Thương mại Dịch vụ Cầu Giấy, thành viên của Kinh đô TCI Group làm chủ đầu tư…
Luật quy định rõ việc chủ đầu tư chậm tiến độ so với thời gian cấp thẩm quyền phê duyệt trong giấy phép xây dựng sẽ bị xử phạt theo quy định và chịu lãi phạt trên số tiền khách hàng đã đóng.
Để mặc dân chịu thiệt
Luật quy định rõ việc chủ đầu tư chậm tiến độ so với thời gian cấp thẩm quyền phê duyệt trong giấy phép xây dựng sẽ bị xử phạt theo quy định. Đồng thời việc chủ đầu tư chậm tiến độ so với hợp đồng mua bán với khách hàng sẽ phải chịu lãi phạt trên số tiền khách hàng đã đóng. Tuy nhiên, trên thực tế hiện nay, hầu như hiếm có trường hợp chủ đầu tư chịu trả lãi phần phạt này mà đưa ra đủ lý do để khước từ.
Trao đổi vấn đề này với một luật sư thuộc đoàn luật sư Tp.HCM, vị luật sư này cho hay, trong quá trình ký hợp đồng mua bán nhà, khách hàng nên yêu cầu làm rõ thời điểm nào giao nhà, chậm nhất là ngày nào. Vì trong hợp đồng, chủ đầu tư thường đưa ra thỏa thuận “thời gian dự kiến thi công” hoặc “tổng thời gian thi công” nhưng không bao giờ nêu rõ một cách chính xác thời điểm bàn giao nhà. Bên cạnh đó, khách hàng cũng nên yêu cầu thêm điều khoản quy định về cách xử lý khi chủ đầu tư chậm thi công, chậm giao nhà.
Cũng theo vị luật sư này, dù giữa hai bên đã có những quy định cụ thể của từng trường hợp nhưng một khi xảy ra sự cố, phần thiệt bao giờ cũng là ở khách hàng. Chính vì vậy, theo vị này, trước khi đặt bút ký mua bán nhà, đặt tiền vào dự án, khách hàng nên tìm hiểu rõ dự án, tính hợp pháp trong việc huy động vốn góp, về điều kiện huy động vốn góp, đồng thời ghi rõ trách nhiệm của các bên trong trường hợp vi phạm hợp đồng, mức đền bù… để tránh thiệt thòi cho mình khi xảy ra sự cố.
Trong khi đó, theo các chuyên gia, nguyên nhân dẫn đến những dự án chậm tiến độ, không bàn giao nhà đúng thời hạn, hầu như đều có một số điểm chung như: một số dự án trong quá trình lập quy hoạch còn hạn chế, dẫn đến việc thay đổi quy hoạch, thay đổi thiết kế cũng đã làm dài thêm thời gian thực hiện của dự án; hay một số dự án, chủ đầu tư không công khai quy hoạch cụ thể, làm sai với thiết kế được duyệt; nhiều dự án chủ đầu tư cố ý đầu cơ đất, hoặc sau khi được phê duyệt dự án sẽ bán ngay “lúa non” cho các chủ đầu tư khác.
Ngoài ra, có những dự án đã qua tay nhiều “đời” chủ đầu tư nhưng vẫn chưa thực hiện được vì chủ mới cũng không có năng lực tài chính thực hiện. Chính sự lòng vòng, quẩn quanh đó đã khiến cho nhiều dự án bị chậm bàn giao nhà, nhiều dự án phải “đắp chiếu”, làm ảnh hưởng đến sự phát triển chung của nền kinh tế, xã hội.
Đăng Thanh