HoREA vừa phát đi văn bản khẩn thiết đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước cho phép các TCTD do Nhà nước chỉ định được cho vay vốn ưu đãi để mua, thuê mua nhà ở xã hội.
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa ban hành Thông tư số 20/2021/TT-NHNN (Thông tư 20) sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 25/2015/TT-NHNN (Thông tư 25) hướng dẫn cho vay vốn ưu đãi thực hiện chính sách NƠXH đối với các TCTD do Nhà nước chỉ định, có hiệu lực từ ngày 20/01/2022 tới.
 |
|
Nếu hộ gia đình, cá nhân mua, thuê mua NƠXH thì chỉ được vay ưu đãi tại Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH), nhưng phải thực hiện “gửi tiết kiệm nhà ở xã hội”. |
Thông tư 20 đã loại bỏ đối tượng vay vốn để mua, thuê mua NƠXH không còn được vay vốn tín dụng ưu đãi tại các TCTD được Nhà nước chỉ định, mà chỉ còn được vay vốn ưu đãi để xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở. Nếu hộ gia đình, cá nhân mua, thuê mua NƠXH thì chỉ được vay ưu đãi tại Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH), nhưng phải thực hiện “gửi tiết kiệm nhà ở xã hội”.
Tuy nhiên, HoREA cho rằng các ngân hàng thương mại (NHTM) được Nhà nước chỉ định đã thực hiện rất tốt việc cho hộ gia đình, cá nhân vay ưu đãi để “mua, thuê mua nhà ở xã hội” trong 15 năm qua. Do đó, quy định này của NHNN không hợp tình hợp lý, gây bất lợi cho các đối tượng hưởng chính sách.
Hơn nữa, HoREA cho rằng quy định này đã làm phát sinh “xung đột pháp luật” vì đã không phù hợp với các quy định của Nghị định số 100/2015/NĐ-CP (Nghị định 100) và Nghị định số 49/2021/NĐ-CP (Nghị định 49) sửa đổi, bổ sung Nghị định 100. Trong đó, 2 Nghị định này đều quy định đối tượng vay vốn tại các TCTD do Nhà nước chỉ định bao gồm cả các hộ gia đình, cá nhân vay vốn để mua, thuê mua.
"Trong khi, Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định “trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật có quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng văn bản có hiệu lực pháp lý cao hơn”, HoREA viện dẫn và cho rằng, theo quy định này, trường hợp Luật Nhà ở quy định khác với Nghị định 100, Nghị định 49 về cùng một vấn đề thì áp dụng theo Luật Nhà ở.
Tuy nhiên HoREA cho rằng, Luật Nhà ở 2014 còn nhiều quy phạm pháp luật khác quy định chính sách ưu đãi về NƠXH. Do vậy, việc NHNN đã không xem xét trên bình diện tổng thể các chính sách ưu đãi về NƠXH, mà chỉ căn cứ vào khoản 4 Điều 50 Luật Nhà ở 2014 là chưa đầy đủ, chưa toàn diện, không phù hợp với thực tiễn.
Theo thống kê của Bộ Xây dựng, khu vực đô thị cả nước có hơn 1,7 triệu người khó khăn về nhà ở và 1,7 triệu công nhân có nhu cầu ổn định chỗ ở. Như vậy, cần phải xây dựng khoảng 700.000 căn hộ giá rẻ mới có thể đáp ứng. Số lượng dự án nhà ở xã hội thống kê tại quý III/2020 chỉ đáp ứng chưa đầy 50% nhu cầu.
Trong khi đó, HoREA cho biết thực tiễn hơn 15 năm qua đã chứng minh, các NHTM được Nhà nước chỉ định đã thực hiện rất tốt, rất hiệu quả việc cho vay ưu đãi để mua, thuê mua NƠXH, hoặc xây dựng mới, cải tạo, sửa chữa nhà ở. Qua tổng kết, từ 1 đồng cấp bù lãi suất từ ngân sách nhà nước thì NHTM huy động thêm được 33 đồng vốn của xã hội.
Trong lúc NHCSXH đã không tham gia thực hiện gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng trong giai đoạn 2013-2016 và mới chỉ tham gia cho vay ưu đãi NƠXH trong thời gian gần đây; đồng thời, NHCSXH cũng chỉ cam kết từ 1 đồng vốn cấp từ ngân sách nhà nước thì huy động thêm được 1 đồng vốn của xã hội mà thôi...
Với các lý lẽ nêu trên HoREA đề nghị Chính phủ chỉ đạo NHNN giữ nguyên quy định cho phép các NHTM được chỉ định cho vay vốn để mua, thuê mua NƠXH.
Trao đổi với VnBusiness, chuyên gia bất động sản Nguyễn Hữu Minh cho rằng, việc Thông tư 20 loại trừ hoàn toàn đối tượng người dân vay mua, thuê NƠXH khỏi nhóm ưu đãi lãi suất là quy định rất cần được xem xét toàn diện vì hiện nay nhiều người nghèo có nhu cầu mua NƠXH nhưng lại không tiếp cận được vốn ưu đãi. Nguyên nhân chính là trong nhiều trường hợp, để phát triển NƠXH, chủ đầu tư dự án đã thế chấp dự án để gọi vốn từ các ngân hàng khác. Do đó, khi người dân muốn vay vốn để mua nhà của họ thì chủ dự án phải giải chấp căn hộ dự án đã thế chấp. Việc giải chấp phức tạp, rất mất thời gian.
Bên cạnh đó, chuyên gia này cho rằng, tại các đô thị lớn nơi nhu cầu mua NƠXH là các dạng căn hộ trong dự án rất lớn (phù hợp tiết kiệm quỹ đất), thì nhiều người muốn vay vốn để sửa chữa hay xây nhà theo quy định phải có hộ khẩu cư trú hợp pháp, những người dân chưa có hộ khẩu cư trú cần làm thủ tục chuyển đổi... Trong khi đó không ít người là cư dân nhập cư từ các địa phương khác về đây làm việc. Theo đó, các quy định này đều khiến họ gặp khó khăn trong đáp ứng đủ thủ tục hồ sơ xin vay vốn, mua nhà.
Thanh Hoa
