Khu đất vàng 2-4-6 Hai Bà Trưng (Quận 1), được UBND TP.HCM giao cho Sabeco không thông qua đấu giá |
Sáng nay (28/5), Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà đã trả lời trước Quốc hội về các vấn đề liên quan đến quản lý đất đai tại các doanh nghiệp nhà nước (DNNN) cũng như định giá đất đai, thất thoát của DNNN trong quá trình cổ phần hóa.
Một trong những vấn đề được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm thảo luận nhất là việc xác định giá trị quyền sử dụng đất tại các DNNN. Đây là một trong những kẽ hở rất lớn dẫn đến thất thoát, lãng phí nguồn lực đất đai.
Đại biểu Nguyễn Thị Yến (Đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) cho rằng, xử lý đất đai và xác định giá trị quyền sử dụng đất trong DNNN là vấn đề rối ren, gây bức xúc trong dư luận trong quá trình thoái vốn nhà nước tại các DN. Hiện có DNNN quản lý "đất vàng" đem cho thuê trong khi giá trị quyền sử dụng đất lại không được đưa vào phương án cổ phần hóa gây lãng phí. Vì vậy, đại biểu này đề nghị phải rà soát thu hồi lại những khu "đất vàng" mà DN sử dụng không đúng quy hoạch, mục đích.
Đại biểu Mai Hồng Hải (Đoàn Hải Phòng) có ý kiến, việc xác định giá trị đất khi cổ phần hóa và quản lý đất đai sau khi cổ phần luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt của dư luận. Về việc này, Chính phủ đã ban hành Nghị định 126/NĐ-CP thay thế Nghị định 59/NĐ-CP, quy định chặt chẽ hơn theo đúng quy định của Luật Đất đai. Trong đó, đáng lưu ý, phương án sử dụng đất sau khi cổ phần hóa phải gắn với việc rà soát, sắp xếp lại xử lý nhà đất theo Nghị định 167 của Chính phủ, phù hợp với quy hoạch của địa phương. Bên cạnh đó, giá tính tiền thuê đất phải là giá đất cụ thể.
Khi cổ phần hóa DN chọn hình thức thuê đất trả tiền đất hàng năm thì không tính quyền sử dụng đất vào giá trị DN là phù hợp. Sau khi cổ phần hóa, DN xin chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở, đất thương mại thì vẫn đúng luật, tuy nhiên tiềm ẩn nguy cơ thất thoát vốn. Nguy cơ này có thể xảy ra tại tất cả các DN cổ phần hóa trước đây, và Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo tạm thời dừng lại.
Từ thực tế trên, đại biểu Hải kiến nghị, chính quyền địa phương và cơ quan có thẩm quyền cần rà soát chặt chẽ phương án sử dụng đất khi cổ phần hóa DN gắn phương án sắp xếp lại phù hợp với quy hoạch của địa phương. Kiên quyết thu hồi đất sử dụng không đúng mục đích trước khi cổ phần hóa.
Bên cạnh đó, sửa đổi Luật Đất đai và chính sách cổ phần hóa theo hướng: tại các khu đô thị không cho chuyển mục đích sử dụng đất từ đất sản xuất sang đất thương mại, đất ở mà cần thu hồi để đấu giá công khai trên cơ sở tính đúng giá đất.
Giải trình thêm về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà cho biết, trước đây do hạn chế trong các quy định của pháp luật về đất đai, nên trong quá trình tiến hành rà soát quỹ đất, sử dụng đất để cổ phần hóa DNNN chưa có sự đánh giá về giá trị đất đai, dẫn đến khi tính toán giá trị DN không tính toán được giá trị đất để tiến hành cổ phần hóa...
Để khắc phục hạn chế trên, Bộ TN&MT đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định 01/2017/NĐ-CP, qua đó việc quản lý đất đai trong quá trình cổ phần hóa DNNN được thực hiện chặt chẽ hơn, trong đó quy định cụ thể phương án sử dụng đất khi cổ phần hóa DNNN trước khi cổ phần hóa; việc xác định giá đất khi cổ phần hóa phải thực hiện theo đúng quy định của pháp luật và quy định của địa phương, công bố công khai, minh bạch...
Bộ trưởng cho biết, có một thực tế, khi giao đất cho DNNN chủ yếu là giao đất không thu tiền sử dụng đất hoặc giao đất thu tiền sử dụng hàng năm, nên việc đưa ngay vào giá trị của DN là không thể.
Do vậy, khi xác định giá đất của DN khi cổ phần hóa phải đảm bảo giá là giá đất cụ thể do UBND tỉnh quyết định...
Bộ trưởng Trần Hồng Hà đề nghị các bộ, ngành cùng vào cuộc tiến hành thanh tra các dự án có "đất vàng". Trên cơ sở đó, khi phát hiện sai phạm, thiếu minh bạch, không đảm bảo phù hợp về xác định giá trị đất đai thì sẽ xem xét, xử lý theo quy định. Nếu làm tốt việc này, thất thoát nguồn lực đất đai trong xác định giá trị DN sẽ giảm thiểu, cải thiện về cơ bản.
Minh Trang