Người dân Hà Nội rất quen thuộc với hình ảnh của gánh hàng rong hay các khu chợ tạm, chợ cóc. Đại đa số những người bán này đều là từ
các tỉnh lân cận kéo lên mong kiếm kế sinh nhai tại Thủ đô. Với đồng vốn ít ỏi, họ chỉ có thể buôn bán nhỏ lẻ, tự phát.
Những cuốn sách được bày bán la liệt trên vỉa hè đường Thanh Xuân đều là những cuốn sách lậu. Giá của chúng được chiết khấu từ 30 – 50% giá bìa. Chính điều này là yếu tố tác động đến tâm lý tiêu dùng của độc giả khi Luật Bản quyền chưa được nhận thức sâu rộng trong xã hội. Các cuốn sách này tuy rẻ, nhưng chất lượng rất kém. Từ chất lượng giấy in, đến chất lượng bản in. Giấy in mỏng, độ sáng kém. Rồi tình trạng in thiếu, in nhầm trang là những lỗi phổ biến. Sách rất dễ rách do đóng bìa cẩu thả, sử dụng loại keo kém chất lượng.
Tại vỉa hè đường Láng, từ 16 – 22 giờ, khung giờ buôn bán của những chiếu quần áo, giày dép, thắt lưng, mũ bảo hiểm…Những mặt hàng này đa phần có xuất xứ từ Trung Quốc, hoặc không rõ nguồn gốc. Chúng có giá rẻ hơn so với các mặt hàng cùng loại bán tại các cửa hàng. Một chiếc mũ bảo hiểm chỉ có giá từ 20 – 50.000 đồng. Những chiếc mũ này làm từ một loại nhựa rất giòn, phía trong đệm một lớp mút mỏng dính.
Dù biết đây là những mặt hàng kém chất lượng, nhưng có nhiều người vẫn mua vì chúng rẻ và hợp thời trang.
Nhiều năm qua, các cơ quan chức năng đã vào cuộc để giải quyết, nhưng chợ tạm, chợ cóc, hàng rong vẫn mọc lên như "nấm sau mưa", nhất là khi đô thị hóa diễn ra với tốc độ ngày một lớn, vấn đề việc làm cho người lao động nông thôn chưa được giải quyết triệt để. Thống kê ở 20 tỉnh, thành phố, từ năm 2006 – 2010 có 298.093 lao động bị thu hồi đất nông nghiệp, nhưng chỉ có 177.894 lao động có việc làm.
Còn số liệu từ 2003 – 2008 của Bộ NN&PTNT cũng cho thấy, việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp đã tác động đến đời sống của trên 627.000 gia đình và khoảng 95.000 lao động, 2,5 triệu nhân khẩu nông nghiệp. Trung bình mỗi hộ bị thu hồi đất ở có 1,5 lao động không có việc làm, mỗi ha đất nông nghiệp bị thu hồi có tới 13 lao động mất việc làm phải chuyển đổi nghề nghiệp.
Mặc dù chính sách việc làm dành cho người bị thu hồi đất nông nghiệp được triển khai rộng khắp các địa bàn, nhưng rất ít người tìm được việc làm ổn định, đặc biệt là những người ở độ tuổi trên 35.
Chị Liên, 38 tuổi, quê Hưng Yên, ngày ngày vẫn lên Hà Nội, với thúng bánh dày giò, mong kiếm thêm thu nhập để trang trải cuộc sống cho gia đình ở quê. Chị Liên tâm sự: sau khi gia đình bị thu hồi đất, mới đầu chị cũng không biết làm gì. Lúc đó cô em gái và chị hàng xóm rủ lên Hà Nội bán mấy thứ hàng rong. Nông dân mất ruộng, số lượng người lao động các vùng quê tràn lên thành phố ngày một tăng. Những người "buôn thúng bán mẹt" như chị Liên là hình ảnh quen thuộc mà ai ai cũng gặp trên khắp các ngõ phố Hà Nội.
Thiết nghĩ, giải quyết tình trạng chợ cóc, chợ tạm, hàng rong không chỉ là vấn đề của riêng Hà Nội, mà cần có sự phối hợp giữa các vùng lân cận trong việc phân bổ, tạo việc làm cho người lao động ổn định cuộc sống tại địa phương.
Cẩm Hà
