Theo giới luật sư cũng như các chuyên gia ngành tài chính – ngân hàng, lâu nay, những giao dịch bằng vàng miếng và nhẫn tròn trơn 9999 đều bị các doanh nghiệp (DN) kinh doanh vàng lớn từ chối thanh toán qua thẻ ATM. Đây là một nghịch lý đi ngược lại với chủ trương thanh toán không dùng tiền mặt đang được đẩy mạnh.
Từ chối thanh toán qua thẻ
Dành dụm được số tiền vừa đủ mua 5 chỉ vàng, chị Mai Lan (phố Kim Mã Thượng, Ba Đình) tính mua vàng để cất trữ, khi đưa thẻ để thanh toán, nhân viên cửa hàng vàng PNJ trên đường Cầu Giấy cho biết chỉ áp dụng thanh toán thẻ với mặt hàng vàng trang sức, còn vàng miếng và nhẫn tròn trơn 9999 phải thanh toán bằng tiền mặt.
Tại một cửa hàng vàng trên phố Trần Nhân Tông, sau khi chị Linh (phố Nguyễn Hữu Thọ, Hoàng Mai) vừa thanh toán qua thẻ ATM số tiền hơn 10 triệu đồng cho chiếc lắc tay bằng vàng trang sức và có ý định mua thêm 2 chỉ nhẫn tròn trơn, nhân viên ở đây thẳng thừng từ chối thanh toán qua thẻ.
Chị Trang, chị Lan hay chị Linh chỉ là ba trong rất nhiều khách hàng cảm thấy không hài lòng khi nhiều cửa hàng vàng không mặn mà thanh toán hóa đơn bằng thẻ ATM thời gian qua.
Theo các khách hàng này, những giao dịch mua bán vàng miếng, nhẫn tròn trơn có giá trị thấp nhất cũng từ hơn 3,5 triệu đồng/chỉ nên họ muốn thanh toán qua thẻ vì ít khi mang theo số tiền mặt lớn.
Việc các cửa hàng kinh doanh vàng từ chối thanh toán bằng thẻ đang gây bức xúc vì những bất tiện cho khách hàng như: phải ra ngân hàng để rút tiền, mất thời gian chờ đợi và mất thêm chi phí rút tiền.
Hiện nay, Chính phủ đang khuyến khích đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt, trong Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2016-2020 đã nêu mục tiêu trong thời gian tới, 100% các siêu thị, trung tâm mua sắm và cơ sở phân phối hiện đại có thiết bị chấp nhận thẻ và cho phép người tiêu dùng thanh toán không dùng tiền mặt khi mua hàng.
Vì vậy, theo các chuyên gia, việc từ chối giao dịch quẹt thẻ của Doji, PNJ, Bảo Tín Minh Châu đang đi ngược lại chủ trương của Chính phủ.
Theo tìm hiểu của phóng viên Thời báo Kinh Doanh, để thu hút khách hàng thanh toán qua thẻ, nhiều ngân hàng không thu phí người dùng mà chỉ thu đối với đơn vị kinh doanh chấp nhận thẻ, với mức phí thông thường 1,5-3,5% trên mỗi giao dịch.
Tính toán của đại diện Tập đoàn Doji cho thấy, với mức giá vàng hiện nay khoảng 3.680.000 đồng/chỉ, mức phí tương ứng từ 55.200 – 128.800 đồng/ chỉ, trong khi lợi nhuận gộp của sản phẩm vàng miếng là 0,15%/ chỉ, tương đương 5.520 đồng. Như vậy, phí thanh toán qua thẻ cao hơn so với lợi nhuận gộp của dòng sản phẩm này.
Nhiều DN kinh doanh vàng lớn hiện từ chối thanh toán qua thẻ ATM |
Sợ bù lỗ hay “chiêu” trốn thuế?
“Đây chính là lý do khiến chúng tôi không thể áp dụng hình thức thanh toán bằng thẻ ATM cho khách hàng được”, đại diện Doji cho hay.
Trước sự việc một số DN kinh doanh vàng từ chối thanh toán qua thẻ, dưới góc nhìn của giới luật sư, vàng là một mặt hàng được pháp luật cho phép mua bán, nên việc sử dụng giao dịch thanh toán qua thẻ ATM là hoàn toàn hợp pháp, do đó DN kinh doanh vàng phải chấp nhận.
“Việc DN cố tình không chấp nhận thanh toán qua thẻ là bất hợp pháp, có thể do họ muốn trốn thuế. Bởi, khi khách hàng tới mua vàng thanh toán bằng thẻ thì cơ quan thuế có thể kiểm soát được hoạt động thu, chi của DN, nhưng nếu thanh toán bằng tiền mặt thì không thể kiểm soát nổi vì DN chủ động được giá đầu vào và đầu ra của sản phẩm”, một luật sư cho hay.
Theo các chuyên gia kinh tế, dù sự việc này đã xảy ra trong một thời gian dài nhưng cơ quan quản lý không có cơ sở để kiểm tra và xử lý bởi chưa có quy định bắt buộc các DN phải chấp nhận thanh toán bằng thẻ.
Vì vậy, một số ý kiến cho rằng để việc thanh toán thẻ thực sự công bằng, cơ quan quản lý nên giới hạn giá trị hóa đơn bắt buộc cho thanh toán thẻ. Chẳng hạn, trong giao dịch mua bán vàng, với hóa đơn từ 4 triệu đồng trở lên, khách hàng phải thanh toán bằng thẻ. Có như vậy, cơ quan thuế sẽ kiểm soát được dòng tiền của DN, từ đó mới có cơ sở để thu thuế.
Chủ trương thanh toán không dùng tiền mặt của Chính phủ sẽ khó đạt mục tiêu nếu vẫn còn tình trạng từ chối không chấp nhận thanh toán qua thẻ ATM như một số DN kinh doanh vàng hiện nay.
Nếu sự việc này vẫn còn tiếp diễn, không chỉ các đơn vị bán hàng mà ngay cả người dân cũng không ai muốn sử dụng hình thức thanh toán qua thẻ.
Hoàng Hà