Trong một văn bản gửi đi mới đây, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) yêu cầu các ngân hàng giám sát chặt hệ thống ATM, tránh tình trạng máy hết tiền gây bức xúc cho người dân.
Thời điểm cuối năm, nhu cầu giao dịch, thanh toán bằng tiền mặt của người dân tăng cao, không chỉ ở các khu công nghiệp (KCN) có đông công nhân, mà cả những khu tập trung nhiều dân cư như các tỉnh, thành phố lớn luôn xảy ra tình trạng quá tải về nhu cầu rút tiền mặt.
Nhu cầu tăng 2 – 3 lần
Để hạn chế tình trạng này, những năm gần đây, NHNN thường yêu cầu các ngân hàng thương mại tăng cường chất lượng dịch vụ, đảm bảo lượng tiền mặt trong ATM, đáp ứng nhu cầu giao dịch của người dân dịp nghỉ Tết.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy tại nhiều khu vực trên cả nước, người dân vẫn phải xếp hàng dài đợi tới lượt mà vẫn về tay không bởi máy ATM… hết tiền.
Tình trạng một số cây ATM vẫn hoạt động "cầm chừng" khi hết báo giao dịch không thành công, hoặc báo tạm ngừng hoạt động vẫn xảy ra thường xuyên những ngày cận Tết.
Chị Hà Thanh (phường Thịnh Liệt, quận Hoàng Mai, Hà Nội) cho hay, dịp Tết năm ngoái, chị phải đi đến 3 cây ATM mới rút được tiền. Rút kinh nghiệm cho năm nay, chị sẽ ra ngân hàng rút sớm số lượng tiền mặt đủ tiêu cho cả dịp Tết Kỷ Hợi 2019.
"Năm nào các ngân hàng cũng cam kết cung cấp đủ nhu cầu rút tiền mặt của người dân, không để xảy ra trường hợp máy ATM báo lỗi hỏng, nhưng thực tế tình trạng máy ATM hết tiền vẫn xảy ra, nên tôi phải chủ động từ bây giờ".
Cùng nỗi lo khi rút tiền từ ATM như năm trước, chị Hoàng Phương, nhân viên công ty Canon (KCN Thăng Long, Đông Anh, Hà Nội) đã đăng ký ngay dịch vụ banking và sẽ ưu tiên sử dụng các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt.
Lãnh đạo một số ngân hàng thương mại khẳng định, nhu cầu rút tiền mặt của người dân vào dịp cuối năm cũ – đầu năm mới thường tăng rất cao, thậm chí gấp 2 – 3 lần ngày thường. Vấn đề này dù luôn được dự đoán trước nhưng diễn biến mỗi năm một khác, dẫn đến việc nhiều nhà băng tuy đã chuẩn bị kỹ vẫn không đáp ứng được nhu cầu rút tiền mặt của khách hàng.
"Chỉ tính riêng một công ty may, giờ tan tầm có 6.000 công nhân ra cùng rút tiền thì việc quá tải là khó tránh, trong khi mỗi KCN không chỉ có một công ty. Chính vì vậy, các ngân hàng khuyến nghị doanh nghiệp khi chi tiền lương, thưởng Tết, cần có kế hoạch sớm để tránh tạo áp lực quá lớn lên ATM", lãnh đạo một ngân hàng thương mại giãi bày.
Nhu cầu rút tiền mặt tại các khu công nghiệp tăng rất cao vào dịp cuối năm cũ – đầu năm mới |
Siết chặt an toàn ATM dịp Tết
Để đáp ứng tốt nhu cầu giao dịch rút tiền mặt trên ATM của khách hàng dịp cuối năm 2018 và dịp nghỉ lễ, Tết Kỷ Hợi, NHNN đã có văn bản yêu cầu các đơn vị liên quan khẩn trương triển khai một số nội dung công việc nhằm tăng cường chất lượng dịch vụ và đảm bảo an ninh, an toàn hoạt động ATM.
Theo đó, các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán thẻ được yêu cầu phải chủ động xây dựng và triển khai kế hoạch cụ thể về hoạt động ATM dịp cuối năm và Tết, bao gồm kế hoạch tiền mặt cho ATM, tiếp quỹ ATM, nhân sự cho ATM, bảo trì, bảo dưỡng ATM…, đảm bảo mạng lưới ATM hoạt động hiệu quả, an toàn và thông suốt.
Các ngân hàng thường xuyên giám sát hoạt động của hệ thống ATM, mức tồn quỹ ATM (đặc biệt tại các KCN, khu chế xuất, khu đông dân cư có nhu cầu rút tiền mặt lớn), phát hiện, xử lý kịp thời các sự cố kỹ thuật, các trường hợp ATM hết tiền, hạn chế để xảy ra tình trạng gián đoạn trong hoạt động, gây bức xúc cho khách hàng.
Cùng với đó, các ngân hàng thương mại phải thường xuyên rà soát, nắm bắt các thời điểm, các địa bàn thường xảy ra hiện tượng ATM quá tải (như KCN, khu chế xuất…), chủ động có các biện pháp phù hợp nhằm giảm tải cho ATM như: tăng cường hoạt động ATM lưu động (đối với các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán thẻ đã có trang bị ATM lưu động); chủ động làm việc với các doanh nghiệp để điều chỉnh thời gian trả lương hợp lý; xây dựng phương án dự phòng chi trả lương, thưởng dịp Tết bằng tiền mặt; tuyên truyền, quảng bá, hướng dẫn khách hàng sử dụng các dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt phù hợp nhằm giảm tải việc rút tiền mặt tại các ATM…
Đặc biệt, các đơn vị cung cấp thẻ rà soát, triển khai phương án phòng, chống tội phạm lắp đặt thiết bị sao chép, trộm cắp thông tin thẻ tại ATM một cách hiệu quả (nhất là thiết bị đọc thông tin thẻ Deep Insert Skimming – DIS được tội phạm sử dụng phổ biến trong thời gian qua tại các ATM nhãn hiệu NCR, loại máy có khe nhận thẻ rộng hơn các ATM khác).
Đối với CTCP Thanh toán Quốc gia Việt Nam, NHNN yêu cầu tập trung nguồn lực để thực hiện kiểm tra, bảo trì, bảo dưỡng hệ thống hạ tầng, kỹ thuật (máy móc, thiết bị, đường truyền…) và theo dõi, giám sát chặt chẽ để đảm bảo hoạt động chuyển mạch thẻ an toàn, thông suốt và ổn định; đồng thời cung cấp thông tin cho NHNN (Vụ Thanh toán) khi phát hiện các vụ việc ATM của các ngân hàng thành viên gặp sự cố để NHNN biết và kịp thời chỉ đạo xử lý.
Hoàng Hà