Bộ Tài chính vừa báo cáo với Chính phủ về nguyên nhân tình trạng có nhiều địa phương đề nghị điều chỉnh dự toán vay lại năm 2023; đồng thời đề xuất Chính phủ một số giải pháp để hạn chế tình trạng này trong thời gian tới.
Bộ Tài chính cho biết, nguyên nhân của việc xin điều chỉnh giảm kế hoạch vốn vay lại của các địa phương là do địa phương có các dự án chưa hoàn thành thủ tục đầu tư (chưa ký Hiệp định vay, Hiệp định chưa có hiệu lực hoặc đang điều chỉnh chủ trương đầu tư, sử dụng vốn dư); các dự án đã kết thúc, hết thời hạn giải ngân hoặc không còn nhu cầu giải ngân, phần vốn tỉnh chưa phân bổ; các dự án điều chỉnh giảm để phù hợp với kế hoạch vốn cấp phát được giao hoặc phù hợp với nhu cầu và tiến độ triển khai dự án; các dự án gặp vướng mắc về giải phóng mặt bằng, đấu thầu… nên không giải ngân được hết kế hoạch vốn.
 |
|
Hàng chục địa phương xin giảm dự toán vay lại. |
"Nhóm nguyên nhân này mang tính chất chủ quan do các địa phương, chủ dự án không thực hiện tốt các khâu chuẩn bị dự toán như đền bù giải phóng mặt bằng, đấu thầu, thiết kế,… dẫn đến việc chậm trễ trong giải ngân dự án", Bộ Tài chính đánh giá.
Trong số các nhóm dự án xin điều chỉnh giảm dự toán vay lại, nhóm các dự án chưa hoàn thành thủ tục đầu tư là nhóm chiếm số tiền lớn nhất (47% tổng số tiền đề xuất giảm); nhóm các dự án đã kết thúc, hết thời hạn giải ngân hoặc không còn nhu cầu giải ngân, phần vốn tỉnh chưa phân bổ là nhóm có số tiền lớn thứ hai (23% tổng số tiền đề xuất giảm).
TP. Hồ Chí Minh là địa phương trả lại dự toán nhiều nhất, chiếm 50% tổng số kế hoạch vốn trả lại.
Riêng với TP. Hà Nội, ngay sau khi Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội họp thẩm định nội dung này, ngày 31/10/2023, UBND TP. Hà Nội đã có văn bản đề nghị không tăng dự toán vốn vay lại như đề xuất trước đó mà xin giảm dự toán vay lại.
Ngược lại, môt số địa phương xin điều chỉnh tăng kế hoạch vốn vay lại là do: các tỉnh có dự án sẽ hết thời hạn giải ngân trong năm 2023 nên cần bổ sung kế hoạch vốn đề giải ngân; các tỉnh xin bổ sung kế hoạch vốn để phù hợp với tiến độ triển khai trong năm 2023 của các dự án.
Bộ Tài chính đề nghị các địa phương cần đánh giá đúng khả năng giải ngân của các dự án để đề xuất giao kế hoạch vốn phù hợp đề hạn chế tình trạng xin điều chỉnh dự toán vay lại. Đặc biệt, dự án khó khăn, vướng mắc, địa phương phải xem xét kỹ trước khi xin cấp vốn, kiên quyết loại bỏ dự án không có khả năng giải ngân.
Đối với các dự án có năm kế hoạch là năm giải ngân cuối cùng cần đánh giá khối lượng công việc còn lại, khả năng hoàn thành trong năm kế hoạch để đề xuất số vốn giao kế hoạch vốn phù hợp do các dự án này chiếm tỷ lệ trả kế hoạch vốn khá cao.
Các địa phương cần nâng cao chất lượng của khâu chuẩn bị dự án để đảm bảo các dự án khi đã được cấp phép có thể triển khai đúng kế hoạch đề ra.
Trước đó, lãnh đạo Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại cho biết, việc bộ, ngành, địa phương trả lại vốn ODA chỉ là trả vốn kế hoạch, không phải trả tiền. Theo quy định của Luật Đầu tư công, dự án muốn được giải ngân phải có trong hạn mức kế hoạch được giao.
“Về bản chất, tất cả vốn ODA đều dành cho từng dự án cụ thể, giải ngân theo tiến độ thực tế, không thể sử dụng tiền vay dự án A cho dự án B. Việc trả lại hay điều chuyển kế hoạch vốn chỉ thực hiện trên thủ tục trong nước, không ảnh hưởng tới hiệp định vay, vốn vay cho từng dự án. Dự án chỉ bị ảnh hưởng nếu không kịp tiến độ dẫn tới hết hạn giải ngân, phải đàm phán gia hạn hiệp định vay hoặc hủy vốn”, lãnh đạo Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại thông tin.
Thanh Hoa
