 |
|
Chỉ số công khai ngân sách bộ, cơ quan Trung ương (MOBI) của năm 2018 và 2019 |
Chỉ số Công khai ngân sách quốc gia (OBI) của Việt Nam và Chỉ số công khai ngân sách bộ, cơ quan Trung ương (MOBI) của năm 2019 cho thấy Việt Nam đã đạt được những tiến bộ về công khai minh bạch ngân sách cấp quốc gia và cấp bộ, ngành; mặc dù vẫn có thể cải thiện thêm để thực hiện tốt hơn Luật Ngân sách nhà nước.
Cụ thể, điểm xếp hạng của Việt Nam có sự cải thiện ở cả 3 trụ cột: minh bạch, sự tham gia và giám sát ngân sách.
Ngoài ra, mức độ công khai ngân sách của các bộ, cơ quan Trung ương đã có sự cải thiện so với năm 2018, cụ thể điểm số trung bình đạt 21,2 điểm, tăng 10,2 điểm so với MOBI 2018.
Trong số 44 bộ, cơ quan Trung ương tham gia khảo sát MOBI 2019, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có thứ hạng cao nhất với 73,17 điểm. Đây là đơn vị đạt điểm cao nhất về tính đầy đủ và tính thuận tiện của 5 trên 6 loại tài liệu được công khai; đó là dự toán năm 2020, báo cáo tình hình thực hiện dự toán quý 1, 6 tháng, 9 tháng năm 2019 và quyết toán năm 2018.
Tuy nhiên, kết quả khảo sát cho thấy, có 24 bộ, cơ quan Trung ương có công khai ít nhất một trong số 6 tài liệu quy định phải công khai trên cổng thông tin điện tử của đơn vị. Có 7 đơn vị chỉ có điểm về tính thuận tiện (tức là có thư mục công khai ngân sách nhưng không có tài liệu kèm theo).
Có 18 trên tổng số 44 đơn vị công bố Dự toán ngân sách đơn vị năm 2020 (chiếm 40,91%), có 17 trên tổng số 44 đơn vị công bố Quyết toán ngân sách năm 2018 (chiếm 38,64%).
Có 8 đơn vị công bố Báo cáo tình hình thực hiện dự toán quý 1 năm 2019, 10 đơn vị công bố Báo cáo tình hình thực hiện dự toán 6 tháng năm 2019, 7 đơn vị công bố Báo cáo tình hình thực hiện dự toán 9 tháng năm 2019 và 8 đơn vị công bố Báo cáo tình hình thực hiện dự toán năm 2019.
Đáng lưu ý, có 31 trên tổng số 44 Bộ, cơ quan Trung ương có điểm khảo sát của kỳ MOBI 2019 (chiếm tỉ lệ 70,45%), cao hơn con số 17 Bộ, cơ quan Trung ương trong kỳ khảo sát MOBI 2018 (tỷ lệ 45,95%). Như vậy, vẫn còn 13 Bộ, cơ quan Trung ương "nói không" với công khai ngân sách.
Chia sẻ về kết quả khảo sát MOBI 2019, TS Nguyễn Đức Thành - Cố vấn trưởng Viện nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR), kết quả của 2 cuộc khảo sát (năm 2018 và 2019) về mức độ công khai ngân sách các cơ quan cấp bộ và cơ quan Trung ương trong việc tuân thủ Luật Ngân sách 2015 cho thấy, dù mức độ cam kết đã được cải thiện, nhưng trên thực tế các cơ quan này vẫn chưa tuân thủ đầy đủ các nội dung trong Luật Ngân sách. So với các địa phương thì các cơ quan trung ương có cập độ minh bạch kém hơn.
Đại diện nhóm nghiên cứu, ông Nguyễn Quang Thương – Phó Giám đốc CDI cho biết, mức độ công khai ngân sách của các bộ, cơ quan trung ương tại kỳ khảo sát MOBI 2019 đã có sự cải thiện so với năm 2018.
Đưa khuyến nghị để tiếp tục cải thiện mức độ công khai, minh bạch ngân sách trong thời gian tới, từ góc độ cơ quan quản lý nhà nước, bà Đinh Thị Mai Anh – Trưởng phòng Quản lý Ngân sách Nhà nước (NSNN) - Vụ NSNN (Bộ Tài chính) cho rằng, những đơn vị đã thực hiện tốt việc công khai cần tiếp tục phát huy hơn nữa để phấn đấu mức điểm công khai ở khung điểm “đầy đủ” (trên 75 điểm).
Đối với những đơn vị điểm số công khai còn ở mức thấp, cần xác định rõ nguyên nhân để tiếp tục củng cố, hoàn thiện việc công khai minh bạch ngân sách.
Cụ thể, nếu đơn vị chưa mở chuyên mục công khai và chưa thực hiện công khai trên cổng thông tin điện tử của đơn vị, cần khẩn trương mở chuyên mục công khai NSNN theo đúng hướng dẫn của Bộ Tài chính.
Đối với các đơn vị đã mở chuyên mục công khai trên cổng thông tin điện tử, cần phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận có liên quan để đưa thông tin công khai đúng thời gian quy định. Các chỉ tiêu và biểu mẫu công khai phải đúng theo quy định của Thông tư 61/2017/TT-BTC và Thông tư 90/2018/TT-BTC để đảm bảo đồng bộ hệ thống chỉ tiêu, giúp cho việc kết nối thông tin giữa cổng thông tin điện tử của đơn vị và cổng thông tin điện tử của Bộ Tài chính, phục vụ cho việc giám sát, theo dõi.
Huyền Anh
