Sáng 29/5, thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Đoàn Bắc Kạn) nhấn mạnh về sự cần thiết trong việc sớm thay đổi mức giảm trừ gia cảnh.
Cụ thể theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân, mức giảm trừ gia cảnh đối với bản thân người nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng, đối với mỗi một người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng. Theo bà Thuỷ, cử tri cho rằng mức giảm trừ gia cảnh, nhất là mức giảm trừ với người phụ thuộc (4,4 triệu đồng/tháng) là quá lạc hậu và cần được Quốc hội xem xét sửa đổi sớm, mà không nên chờ đến 2 năm (đến năm 2026) mới được thông qua như đề xuất.
Lý do, theo bà Thuỷ, mức giảm trừ gia cảnh đối với người phụ thuộc (4,4 triệu đồng/tháng) thực sự không còn phù hợp với tình hình hiện nay, nhất là ở những thành phố lớn đang gây thiệt thòi cho những người nộp thuế. Mức giảm trừ 4,4 triệu đồng/tháng đã được duy trì từ năm 2020, trong khi 5 năm vừa qua, giá rất nhiều mặt hàng hàng hóa dịch vụ thiết yếu đều tăng. Thậm chí có những hàng hóa dịch vụ thiết yếu có giá tăng nhanh hơn cả tăng thu nhập.
 |
|
Đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Đoàn Bắc Kạn) nhấn mạnh về sự cần thiết trong việc sớm thay đổi mức giảm trừ gia cảnh. |
Đại biểu Thủy dẫn số liệu của Tổng cục Thống kê, so với năm 2020, giá dịch vụ giáo dục tăng 17%, giá lương thực tăng 27%, đặc biệt giá xăng tăng hơn 100%…
"Nhiều cử tri chia sẻ, gia đình có con nhỏ phải thuê người trông, riêng tiền lương trả cho người trông trẻ cũng đã không dưới 5 triệu đồng/tháng, chưa kể các khoản chi phí cho trẻ. Nếu như gia đình có con cái đi học, chi phí học hành chiếm phần lớn cơ cấu chi tiêu của các gia đình. Nếu gia đình có cha mẹ già là người phụ thuộc, không chỉ là tiền ăn uống sinh hoạt, mà còn là các chi phí y tế, thuốc men", đại biểu thông tin.
Trên cơ sở đó, đại biểu Thủy đánh giá mức giảm trừ gia cảnh như hiện nay chưa thực sự phản ánh đúng mức chi tiêu căn bản của gia đình, cá nhân cũng như phản ánh cuộc sống thực tế hiện nay. Vì vậy nếu phải chờ 2 năm nữa mới được thông qua (khi Luật Thuế thu nhập cá nhân được thông qua) sẽ có rất nhiều người dân phải thắt lưng buộc bụng song vẫn phải thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân.
Đại biểu cũng chỉ ra sự bất hợp lý trong việc tính theo giỏ hàng hóa CPI. Theo quy định Điều 19 của Luật Thuế thu nhập cá nhân, khi chỉ số CPI biến động trên 20% thì Chính phủ trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội điều trình mức giảm trừ gia cảnh. Tại buổi họp báo thường kỳ tháng 3 vừa qua, đại diện Bộ Tài chính cho biết chưa đề xuất mức giảm trừ gia cảnh bởi biến động CPI chưa đến 20%. Song, nhiều chuyên gia và các cử tri cho rằng, Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành lấy tiêu chí biến động CPI trên 20%, tức là dự trên giỏ hàng hóa gồm 750 mặt hàng là bất hợp lý. Bởi các mặt hàng thiết yếu ảnh hưởng trực tiếp đến chi tiêu của người dân chỉ khoảng trên 20 mặt hàng. Nếu phải chờ tính mức trung bình mức giá của 750 mặt hàng sẽ phải rất lâu mới thay đổi mức giảm trừ gia cảnh, thậm chí 6-7 năm.
"Khoảng thời gian 6, 7 năm là quá dài, không phản ánh đúng kịp thời những biến động trong chi tiêu của người dân và các hộ gia đình, do vậy sẽ gây thiệt thòi cho người dân", bà Thuỷ cho biết.
Bên cạnh đó, quy định mức giảm trừ gia cảnh hiện nay chưa phù hợp điều kiện của một quốc gia có mức thu nhập trung bình thấp như ở nước ta. Bởi vì là một quốc gia có mức thu nhập trung bình thấp, nên phần lớn thu nhập của người dân sẽ dành cho hàng hóa dịch vụ thiết yếu. Ví dụ thu nhập 10 triệu đồng/tháng, chi cho hàng hóa dịch vụ thiết yếu phải đến 70%.
Khảo sát từ Đại học Kinh tế Quốc dân, với quốc gia mà người dân có thu nhập cao khoảng 100 triệu đồng/tháng thì mức chi cho hàng hóa dịch vụ thiết yếu chiếm 30-40%. Vì vậy, đại biểu cho rằng mức giảm trừ gia cảnh hiện nay ảnh hưởng trực tiếp đến chi tiêu cho nhu cầu thiết yếu của người dân.
Đặt trong bối cảnh biến động lương tăng hiện nay, đại biểu Thủy đánh giá mức thuế thu nhập và mức giảm trừ gia cảnh không được điều chỉnh kịp thời sẽ dẫn tới bất cập, gây âu lo cho người lao động.
Từ ngày 1/7 tới đây, thực hiện cải cách tiền lương và mức lương dự kiến bình quân chung của cán bộ công chức viên chức tăng khá nhiều, dẫn tới thu nhập tính thuế sẽ tăng. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến ý nghĩa của cải cách tiền lương.
Trên cơ sở đó, đại biểu Thủy đề nghị Chính phủ cần sớm trình Quốc hội sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân vào cuối tháng 10 năm nay và trình Quốc hội thông qua vào tháng 5/2025.
Thanh Hoa
