Chỉ cần gõ từ khóa "tổ yến" hoặc "đông trùng hạ thảo" trên thanh công cụ tìm kiếm của trang mạng xã hội Facebook sẽ xuất hiện hàng loạt bài viết với lời quảng cáo hấp dẫn về các tính năng của tổ yến, đông trùng hạ thảo... hỗ trợ điều trị Covid-19, bồi bổ sức khỏe cho các F0. Vì thế, mặt hàng này được đà "loạn giá".
Giá tăng vẫn "cháy hàng"
Nghe lời khuyên của bạn bè là ăn yến chưng sẽ hồi phục sức khỏe nhanh sau khi khỏi bệnh Covid, chị Mai lên mạng tìm mua tổ yến để tẩm bổ cho cả gia đình. Tuy nhiên, việc có nhiều trang rao bán cả yến thô, yến tinh, yến chưng sẵn với nhiều mức giá khác nhau khiến chị hoang mang thực sự. Cũng không biết được nguồn gốc và chất lượng tổ yến như thế nào, mà giá cả lại đa dạng nên chị đành nhờ người quen ở Khánh Hòa mua loại yến tinh với giá 3,4 triệu/lạng về tự chưng.
Mặt hàng tổ yến bán rất chạy vì được quảng cáo là bồi bổ sức khỏe, hỗ trợ điều trị Covid-19 |
Chủ một cửa hàng bán lẻ tổ yến tại Hoài Đức (Hà Nội) cho biết: “Dịch Covid bùng phát, mặt hàng này bán rất chạy. Từ sau Tết Nguyên đán, giá tổ yến tăng thêm 200-300 nghìn/lạng mà nhiều khách vẫn đặt mua, thậm chí có hôm "cháy hàng", nhiều hôm 3 nhân công chuyên nhặt yến của nhà tôi làm không kịp gửi cho khách”.
Theo chủ cửa hàng này, tổ yến vốn là mặt hàng không phải lúc nào cũng sẵn có nhiều, khi lượng người đặt mua lớn hơn khiến mặt hàng tổ yến vốn đã khan hiếm lại càng khan hiếm hơn: "Thời điểm này, giá yến thô tăng cao và khan hàng, nếu không nhờ mối quan hệ tốt thì mình cũng khó lấy được tổ yến chất lượng giữ nguyên được hàm lượng dinh dưỡng trong tổ yến. Hơn một tuần nay, mỗi ngày cửa hàng cũng bán được 3-4 lạng yến thô và yến tinh".
Trong khi đó, bà Đào Thị Hương, Giám đốc Công ty TNHH Yến Mộc Hương tại TP. Cam Ranh (Khánh Hòa) cho biết, thời điểm hiện tại, yến thô khan hiếm do vào mùa chim sinh sản. Số ca mắc Covid-19 ngày càng nhiều nên nhu cầu mua yến tăng lên, giá yến vì thế cũng tăng theo. Ví dụ như yến trắng là mặt hàng duy nhất của Công ty bán ra ngoài thị trường có giá tại thời điểm hiện tại 2,6 - 3 triệu/lạng yến thô và 3,2 - 4,5 triệu đồng/lạng yến tinh (tăng khoảng 300 nghìn đồng/lạng so với thời điểm trước khi có dịch Covid). Mỗi ngày, công ty xuất ra ngoài thị trường được 2 - 4kg yến trắng cho khách sỉ và lẻ.
Công dụng bị đồn thổi
Tổ yến hay đông trùng hạ thảo và nhiều mặt hàng thực phẩm chức năng tương tự khác được biết đến là mặt hàng quý hiếm phù hợp với giới nhà giàu, nên giá cả rất đắt. Theo các chuyên gia y tế, tổ yến rất phù hợp cho người mới ốm dậy, người già, còn việc tổ yến tham gia vào quá trình điều trị bệnh Covid-19 thì chưa có thực nghiệm nào chứng minh cũng như chưa có cơ quan chức năng nào công nhận.
Tuy nhiên, đánh vào tâm lý hoang mang của người dân trong thời điểm số ca mắc Covid tăng nhanh, nhiều người đã thổi phồng tác dụng của tổ yến khiến cho không ít người dân đổ xô đi mua mặt hàng này. Thậm chí, một số bệnh nhân Covid-19 không dư dả về tài chính nhưng cũng cố chắt bóp để mua về dùng với hy vọng nhanh khỏi bệnh.
Khảo sát của phóng viên VnBusiness cho thấy, hiện nay trên thị trường có 3 loại tổ yến: Yến huyết, yến cam và yến trắng. Các loại yến này hiện đều tăng giá đáng kể. Trong đó, yến huyết được biết đến là dòng yến có hàm lượng giá trị dinh dưỡng rất cao và không phải loài chim yến nào cũng có thể sản xuất ra được nên giá bán đắt nhất, trước đây khoảng 7 - 9 triệu đồng/lạng yến tinh, nhưng nay có lúc được "thổi giá" lên đến 20 - 25 triệu đồng/lạng.
Theo các chuyên gia y tế, trong phác đồ điều trị bệnh cho bệnh nhân mắc Covid-19 không có tên của tổ yến hay đông trùng hạ thảo cũng như các thực phẩm chức năng tương tự khác. Các thực phẩm chức năng này chỉ là sản phẩm giúp hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch lên cơ thể để chống chọi với bệnh tật.
TS.Từ Ngữ, Tổng thư ký Hội dinh dưỡng Việt Nam đưa ra lời khuyên: mọi người không nhất thiết phải bỏ ra số tiền quá lớn để mua sản phẩm này, sản phẩm kia, chỉ cần ăn uống lành mạnh, đa dạng và đầy đủ các nhóm thực phẩm là cách để nâng cao sức đề kháng phòng chống bệnh Covid-19.
Còn theo PGS.TS.BS Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó viện trưởng Viện dinh dưỡng Quốc gia, tổ yến là sản phẩm dinh dưỡng có chứa các protein, axit amin và các vi chất tốt cho cơ thể nhưng không có tác dụng điều trị khỏi bệnh Covid-19 như lời đồn.
"Bệnh nhân mắc Covid-19 có thể bổ sung thêm các vitamin D, vitamin C, sữa chua... để nâng cao sức miễn dịch cho cơ thể thay vì dùng đông trùng hạ thảo, tổ yến với giá thành đắt đỏ", PGS.TS.BS Nguyễn Thị Lâm khuyến nghị. Tuy nhiên, nếu có điều kiện thì bệnh nhân mắc Covid-19 cũng có thể dùng tổ yến hoặc đông trùng hạ thảo, bởi hai loại thực phẩm này đều tốt cho sức khỏe.
Nguyễn Quế