Số liệu vừa được Bộ NN&PTNT cho biết, 8 tháng đầu năm, KNNK rau, quả đạt hơn 420,74 triệu USD, tăng gần 37% so với cùng kỳ năm ngoái. Với các thị trường NK chính là Trung Quốc, Thái Lan, Mỹ, New Zealand…
Trước đó, Tổng cục Hải quan cũng cho biết, 6 tháng đầu năm nay, giá trị NK mặt hàng rau quả của Việt Nam từ các thị trường Mỹ, Australia, Thái Lan và New Zealand tăng cao so với các năm qua. Rau quả NK từ một số thị trường như Australia tăng 4 lần đạt 20 triệu USD, New Zealand tăng xấp xỉ 2 lần đạt 11,3 triệu USD.
Thái Lan dẫn đầu
Những năm gần đây, rau củ quả NK về Việt Nam liên tục tăng trưởng ổn định. Số liệu của Bộ Công Thương cho thấy, bình quân trong giai đoạn 2013 - 2015, NK rau quả về Việt Nam tăng 22,9%/năm và đã đạt trung bình 622 triệu USD/năm.
Thái Lan bỏ xa Trung Quốc để trở thành nhà cung cấp rau quả nhiều nhất cho thị trường Việt Nam. Giá trị nhập rau quả từ Thái Lan 7 tháng đầu năm đạt gần 163 triệu USD, chiếm 38,7% trong tổng KNNK rau quả của cả nước, tăng trên 70% so với cùng kỳ năm trước.
|
Trái cây ngoại sẽ được nhập về nhiều hơn sau năm 2017
Trong khi đó, giá trị NK rau quả từ Trung Quốc đạt 102,52 triệu USD, chiếm 24,4%, tăng gần 30% (theo Cục Hải quan Lạng Sơn, tính từ đầu tháng 2 đến ngày 1/8/2016, có 4.800 tấn xoài nhập từ Trung Quốc qua cửa khẩu Tân Thanh).
Ngoài ra, Việt Nam cũng NK rau quả nhiều từ Hoa Kỳ (41,2 triệu USD), Australia (24,6 triệu USD), Myanmar (18,5 triệu USD), New Zealand (13,8 triệu USD), Nam Phi (7,6 triệu USD). Rau quả NK từ thị trường Australia và Ấn Độ nhập về Việt Nam tăng vọt, với mức tăng tương ứng 212% và 141% về kim ngạch so với cùng kỳ.
Ế trên “sân nhà”
Cùng với việc rau củ quả ngoại đang đổ bộ vào thị trường Việt là sự “ghẻ lạnh” mà nhiều NTD đang quay lưng lại với hàng nội. Báo cáo của Nielsen mới đây chỉ rõ, đối với NTD Việt Nam, giá cả không phải là yếu tố duy nhất ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn sản phẩm cũng như lựa chọn cửa hàng nào để mua hàng, mà là những yếu tố khác như giá trị của sản phẩm có xứng đáng với giá thành. Báo cáo cho biết: “NTD Việt đang tìm kiếm những sản phẩm đáng đồng tiền bát gạo nhất đối với họ, trong bất kể bối cảnh kinh tế đang diễn ra như thế nào”.
Trong khi rau củ quả ngoại được ưa chuộng, thì những thông tin như thanh long đổ đống giá 200 đồng/kg tại vườn, hay dưa hấu 300 đồng/kg đổ cho trâu, bò ăn… do không có thị trường tiêu thụ vẫn bủa vây nông sản Việt.
Thừa nhận thực tế này, ông Lê Văn Bảnh - Cục trưởng Cục Chế biến nông lâm thủy sản và nghề muối, thừa nhận: “Không thể phủ nhận trái cây ngoại đang được nhập ngày càng nhiều hơn, nhưng đó là xu thế tất yếu. Đặc biệt vào năm 2017 - 2018, khi các hiệp định tự do thương mại trong khu vực ASEAN và các nước có hiệu lực, trái cây ngoại còn có thể được nhập về nhiều hơn vì thuế suất về 0%”.
Nhiều chuyên gia cũng có cùng quan điểm, cho rằng hiện tại, nhiều loại rau củ quả từ Canada, Australia, Mỹ chủ yếu vào Việt Nam bằng con đường tiểu ngạch. Trong tương lai, hàng rào thuế quan nông sản được dỡ bỏ, nếu chúng ta không chuẩn bị tốt thì ngay cả thế mạnh của nền nông nghiệp nước nhà cũng sẽ mất dần thị phần.
Thực tế cho thấy trong vài năm gần đây, các rau củ quả ngoại không những đổ bộ vào siêu thị, cửa hàng phân phối mà đã có mặt tại các chợ truyền thống trong cả nước. Còn rau củ quả nội địa lại đang bị người dùng “chê” vì lo ngại hóa chất, thuốc trừ sâu tồn dư trong sản phẩm.
PGs.Ts. Nguyễn Văn Ngãi - Trưởng khoa Kinh tế Đại học Nông Lâm Tp.HCM, nhận định là một nước nông nghiệp, để giảm NK, chúng ta chỉ cần tăng sản lượng cung ứng cho thị trường. Nhưng hàng hóa Việt phải bảo đảm các tiêu chuẩn về VSATTP, để NTD an tâm lựa chọn. Còn kiểu sản xuất mù mờ như chúng ta hiện nay, rất khó để đánh bại hàng Trung Quốc, chứ chưa nói tới chuyện hàng Nhật Bản, Mỹ, Australia…
Thy Lê
