Theo báo cáo của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), 11 tháng đầu năm 2016, tổng doanh số bán hàng của toàn thị trường đạt 271.123 chiếc, tăng 26% so với cùng kỳ năm 2015. Trong đó, xe du lịch tăng 26%, xe thương mại tăng 25%, xe chuyên dụng tăng 33% so với cùng kỳ 2015.
Với tốc độ tăng trưởng hiện tại, tiêu thụ ô tô tại Việt Nam vẫn có thể đạt ngưỡng 300.000 xe các loại trong năm 2016. Tuy nhiên, những dấu hiệu chững lại của thị trường ô tô tháng 11/2016 khiến không ít nhà phân phối xe chính hãng lo lắng trước áp lực tăng doanh số.
Chững lại mùa cao điểm
Theo VAMA, riêng tháng 11/2016, doanh số bán hàng của toàn thị trường đạt 28.442 xe, tăng nhẹ 1% so với tháng 10/2016, nhưng giảm đến 4% so với cùng kỳ năm 2015.
Thống kê cho thấy, xe du lịch vẫn là dòng xe có mức tiêu thụ cao nhất với 18.016 xe, nhưng so với tháng 10/2016 đã giảm 0,7%, tiếp đến là xe chuyên dụng với 1.130 xe được bán ra, giảm mạnh 7,5%, và chỉ có dòng xe thương mại tăng 4% với 9.296 xe.
Những con số thống kê trong tháng 11 cho thấy thị trường ô tô Việt đang chững lại. Đây là kết quả gây nhiều bất ngờ bởi thị trường ô tô đang trong giai đoạn “nóng”, sức mua thường tăng cao, bởi nhu cầu mua sắm xe đi lại dịp cuối năm và các chương trình giảm giá, kích cầu được các hãng xe tăng cường.
Để chuẩn bị cho dịp cao điểm cuối năm, ngay từ cuối tháng 9, các đại gia xe đã bắt đầu cuộc chạy đua, ồ ạt tung xe mới và tổ chức triển lãm. Chỉ trong tháng 10, hai cuộc triển lãm lớn với quy mô toàn quốc được tổ chức với số lượng hàng trăm xe, là cơ hội để các “ông lớn” quảng bá, giới thiệu xe mới, chạy đua doanh số.
Cuộc triển lãm do VAMA tổ chức tại Hà Nội gây chú ý với việc các “đại gia” Trường Hải, Toyota hay Ford tung hàng loạt xe mới nhắm thẳng tới NTD (thay vì đổ tiền khoe các công nghệ), khiến thị trường xe phía Bắc nổi sóng.
Các "ông lớn" chạy đua khiến áp lực thị trường ô tô gia tăng
Mạnh tay chi tiền tỉ làm triển lãm nhưng một số liên doanh xe nội thừa nhận không dễ để đẩy lượng xe bán ra chỉ thông qua vài ngày triển lãm.
Sau đó hai tuần, triển lãm ô tô quốc tế của các nhà nhập khẩu chính hãng cũng được tổ chức với quy mô hoành tráng, với các thương hiệu xe hạng sang như Audi, BMW, Mercedes, Porsche,…. Cuộc chạy đua đang diễn ra khốc liệt, hầu hết các phân khúc đều có các sản phẩm mới, công nghệ tiên tiến.
Mặc dù nhận được “bệ đỡ” của các sự kiện cuối năm, nhưng lượng xe tiêu thụ không biến động nhiều, thị trường ô tô tháng 11 lại “dậm chân tại chỗ”. Nguyên nhân được các chủ doanh nghiệp phân phối xe chỉ ra là do ngân hàng hạn chế cho vay tiêu dùng so với mấy tháng trước trong khi thường có đến 30% số khách mua xe vay tín dụng tiêu dùng từ ngân hàng.
Ngoài việc khó khăn vay tín dụng tiêu dùng thì còn do tới đây giá xe nhập khẩu có thể giảm do thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ ASEAN giảm khiến không ít các hãng xe, nhà phân phối xe lo lắng về khả năng tăng doanh số mùa cao điểm.
Cuối năm khó tăng tốc?
Việc các đại gia xe đồng loạt “bung hàng” giành thị phần khiến áp lực cạnh tranh gia tăng. Hơn nữa, các hãng xe cũng đang đồng loạt giảm giá để đón đầu khách mua dịp cuối năm. Điển hình như Ford Việt Nam giảm giá tới 70 triệu đồng cho khách hàng mua xe Ecosport dịp Black Friday. Giảm “khủng” nhất hiện tại là Mazda với mức giảm tới 170 triệu đồng đối với xe Mazda 6 và giảm 90 triệu đồng đối với CX-5 và Mazda3. Trường Hải (THACO) đại diện cho Mazda ở Việt Nam đã mạnh tay giảm giá cho 5 dòng xe Mazda2, Mazda3, Mazda6, CX-5 và BT-50 từ 65 đến 90 triệu đồng/xe. Tuy nhiên, không phải nhà phân phối nào cũng tỏ ra lạc quan khi dự đoán về thị trường sau khi mạnh tay đầu tư ra xe mới hay giảm giá.
Bên cạnh đó, khảo sát cho thấy không ít khách hàng có nhu cầu đang “ôm cây đợi thỏ”, chờ xe giảm giá trong năm 2017. Theo lộ trình giảm thuế trong Hiệp định thương mại nội khối ASEAN, từ 1/1/2017, thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc sẽ giảm còn 30%, tiến tới 0% năm 2018. Theo tính toán, với mức giảm thuế trên, mỗi xe về Việt Nam sẽ giảm giá từ 1.000 đến 5.000 USD/chiếc.
Ví dụ, các xe nhập từ Thái Lan, dòng Sedan, Hatchback – mức giảm sâu nhất thuộc Honda Accord, giảm hơn 100 triệu đồng, còn dòng xe SUV như Ford Everest mức giảm giá dao động từ 80-130 triệu đồng tùy loại,…
Bên cạnh đó, các nhà nhập khẩu cũng đang đợi Thông tư 20 – thông tư từng bóp chết thị trường xe nhập ngoài, được gỡ bỏ để đưa xe không chính hãng về Việt Nam từ nhiều thị trường quốc tế. Nếu Thông tư 20 thực sự bị khai tử, thị trường xe chắc chắn sẽ có những diễn biến khó lường, cạnh tranh sẽ khốc liệt hơn.
Hiến Nguyễn