Theo công bố mới đây của công ty Nghiên cứu thị trường của Đức (GFK), năm 2015, thị trường bán lẻ Việt Nam đạt doanh thu trên 100 tỷ USD, dự kiến năm 2016 sẽ cao hơn rất nhiều. Tuy nhiên, đó cũng tạo ra môi trường cạnh tranh đầy khốc liệt giữa DN nội và các DN FDI.
Mạnh về giá, tiềm lực tài chính
2016 là năm đầy biến động của ngành bán lẻ Việt, sau khi tập đoàn TCC hoàn tất thủ tục mua lại toàn bộ cửa hàng bán buôn của tập đoàn Metro tại Việt Nam với tổng giá trị 655 triệu Euro. Cùng với đó, là Central Group giành thắng lợi khi mua lại hệ thống BigC với giá 920 triệu Euro.
Trước đó, phải kể đến tập đoàn bán lẻ hàng đầu Nhật Bản – Aeon, với Trung tâm thương mại Celadon Tân Phú (Tp.HCM) với tổng số vốn đầu tư hơn 13 tỷ yên. Theo kế hoạch, đến năm 2020, Aeon sẽ mở 20 trung tâm mua sắm quy mô lớn tại Việt Nam, với tổng vốn đầu tư 1,5 tỷ USD.
Tập đoàn bán lẻ hàng đầu Hàn Quốc Lotte Mart cũng khai trương TTTM thứ 8 quy mô lớn tại Hà Nội. Tập đoàn này đặt ra chiến lược đến năm 2020 sẽ có 60 TTTM tại Việt Nam, với tổng vốn đầu tư lên đến 3,2 tỷ USD.
Ngoài ra, còn phải kể đến Simply Mart ra mắt thêm 3 cửa hàng tại Tp.HCM; AuchanSuper - thương hiệu bán lẻ đến từ Pháp - cũng có kế hoạch tung thêm 17 chuỗi siêu thị đến cuối năm 2018 tại Tp.HCM và 20 cửa hàng đến năm 2020 ở các tỉnh khu vực phía Bắc. Các nhãn hiệu thời trang lớn như Gap, Mango, Topshop… đã trở thành sự lựa chọn hàng đầu của nhiều bạn trẻ Việt Nam.
Để đặt chân vào thị trường bán lẻ đầy tiềm năng của Việt Nam, các DN, tập đoàn ngoại đã tấn công trực diện hay M&A dồn dập. Điều này đã tạo ra sự cạnh tranh khốc liệt giữa các thương hiệu bán lẻ trong và ngoài nước.
![]() |
DN bán lẻ nội không thể đơn độc mà chiến thắng được
Hiện nay, có nhiều ý kiến cho rằng hàng ngoại, đặc biệt là hàng Thái đang chiếm phần lớn trên các kệ siêu thị. Các sản phẩm hàng hóa của Thái Lan có chất lượng tốt hơn, mẫu mã đẹp và giá lại rẻ hơn hàng Việt nên được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng.
Tại buổi tọa đàm "Thị trường ngành bán lẻ Việt - Hướng đi nào cho DN nội", diễn ra tại Hà Nội, ngày 29/9, ông Võ Hoàng Anh - Giám đốc Marketing Co.op Mart, cho biết: "Vấn đề cạnh tranh giữa hàng Việt và hàng nước ngoài là vấn đề không hề mới, nhất là vấn đề cạnh tranh với hàng Thái Lan. Trên thực tế, nhà đầu tư nước ngoài đang tận dụng điểm mạnh về giá để chiếm ưu thế so với hàng Việt”.
Tìm chỗ đứng cho DN nội
Trong lĩnh vực kinh doanh ngành bán lẻ, việc chấp nhận đầu tư trong khoảng thời gian ngắn để nhanh chóng mở thị phần là cách làm khôn ngoan của các DN ngoại. Vì vậy, để tồn tại và phát triển, các nhà đầu tư phải là những tập đoàn, DN có kinh nghiệm và tiềm lực tài chính.
“Có thể nói, sự lo lắng của các siêu thị Việt Nam là hoàn toàn có cơ sở, khi DN nước ngoài có nhiều thế mạnh về kinh nghiệm, tài chính, có sự hỗ trợ của tập đoàn mẹ để hàng hóa xâm nhập nhanh vào thị trường. Trong khi đó, các DN Việt dường như lép vế về vấn đề này”, ông Võ Hoàng Anh, cho biết.
Trong thời buổi hiện nay, cạnh tranh để tồn tại luôn diễn ra khốc liệt và đó là quy luật của thị trường. Để tồn tại được trong đấu trường cam go này, trước tiên các DN nội phải tự tìm chỗ đứng cho chính mình.
Bà Đinh Thị Mỹ Loan - Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam, cho rằng: “DN cũng không thể đơn độc mà chiến thắng được, nhưng cũng đừng đi theo phong trào và chỉ nói liên kết theo khẩu hiệu. DN cần liên kết thông minh và cụ thể. Cần xác định rằng không liên kết thì DN không thể thành công được”.
Liên kết không chỉ với DN trong nước mà còn phải nhìn ra ngoài, nâng cao hợp tác quốc tế. Bản thân Hiệp hội cũng đang cố gắng hết sức để hợp tác với các hiệp hội bạn, để chúng ta không chỉ bó gọn trong giới hạn quốc gia mà còn có cơ hội phát triển ra nước ngoài.
Bên cạnh đó, các DN phải chủ động về mặt hàng hóa, bảo đảm chất lượng hàng hóa để cạnh tranh công bằng trong thời kỳ hội nhập. Tiêu biểu là tập đoàn Vingroup đã có động thái thái ký thỏa thuận hợp tác với 250 nhà cung cấp hàng hóa trong nước và ký thỏa thuận với 1.000 nhà sản xuất trong nước.
“Đây là động thái rất tích cực của Vingroup. Một siêu thị hay một chuỗi bán lẻ chỉ thành công khi làm chủ nguồn cung với chất lượng bảo đảm. Số lượng cung phải ổn định và lớn. Đây là tiêu chí quan trọng để DN thắng lợi. Khi đã làm chủ thị trường, DN sẽ làm chủ chi phí sản xuất, từ đó, kích thích giá cả và tác động trực tiếp tới đời sống của người tiêu dùng. Với những yếu tố và động thái tích cực kể trên, tôi tin rằng Vingroup sẽ thành công”, ông Nguyễn Minh Phong - chuyên gia kinh tế, nhận xét.
Hiện nay, chú trọng tới việc thương mại điện tử, bán hàng qua mạng là điều cần thiết và quan trọng để thích ứng trong thời kỳ hội nhập. Để làm được điều này, các DN phải nghiên cứu kỹ thị trường, nắm vững được thói quen của người tiêu dùng để phát triển đúng hướng và tận dụng được nhiều tiện ích trong ngành bán lẻ.
Như Yến