Để sớm thu được tiền thuế, nhiều chuyên gia về thuế đề xuất cơ quan quản lý nhanh chóng yêu cầu Uber kê khai nộp thuế trên 20% doanh thu, đồng thời đề nghị Uber đưa ra thông tin thu nhập của tài xế để tính thuế thu nhập cá nhân. Tuy nhiên, nhiều ý kiến lo ngại rằng liệu phương án này có khả thi?
Ai là người nộp thuế?
Câu hỏi này đang gây ra tranh cãi giữa cơ quan quản lý. Theo các chuyên gia ngành thuế, nguyên tắc về quản lý thuế là phải “túm” được “người có tóc”, do đó Uber phải là người kê khai và nộp thuế chứ không thể là tài xế Uber và khi có phát sinh thu nhập ở Việt Nam thì phải có nghĩa vụ nộp thuế cho Việt Nam.
Tuy nhiên, trả lời báo chí, ông Nguyễn Quang Tiến, Vụ trưởng, Phó trưởng ban thường trực Ban cải cách (Tổng Cục thuế), cho biết Uber khẳng định luôn tuân thủ pháp luật, ký hợp đồng với doanh nghiệp, hợp tác xã và những cá nhân được phép kinh doanh vận tải, song bên cạnh đó, ngành Thuế sẽ rà soát và kiểm tra lại về nghĩa vụ nộp thuế những cá nhân đối tác của Uber.
Cũng có ý kiến cho rằng, việc truy thu thuế cá nhân với người tham gia Uber là “không tưởng”. Theo phân tích của một chuyên gia kinh tế, hiện lợi nhuận từ hoạt động của Uber Việt Nam được chuyển 100% về Uber Hà Lan, sau đó mới trích trả lại cho cá nhân tại Việt Nam, chứ không phải như ký kết trong hợp đồng là phía đối tác Việt Nam giữ 80% và gửi 20% về phía Hà Lan.
Trong khi đó, việc giao cho các đối tác của Uber có trách nhiệm khấu trừ và nộp thay thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế giá trị gia tăng cho nhà thầu Uber theo tỉ lệ thỏa thuận chia sẻ doanh thu với nhà thầu là không thể tiến hành.
Toàn bộ doanh thu của dịch vụ vận tải đều được chuyển về Uber Hà Lan. Do đó, Uber Hà Lan là đơn vị thu tiền, ngoài việc phải kê khai nộp thuế, nhà thầu này còn có trách nhiệm khấu trừ thuế thu nhập cá nhân của tài xế trước khi chi trả thu nhập cho họ, chứ không phải thu từ cá nhân đó.
Ông Nguyễn Thái Sơn, nguyên Trưởng phòng thuế thu nhập cá nhân Cục Thuế Tp.HCM, lý giải: “Nếu cứ thu thuế cá nhân theo hướng dẫn của Tổng cục thuế, người nộp thuế sẽ đặt câu hỏi vì sao người lao động thì bị thu từng đồng còn Uber Hà Lan hoạt động mấy năm trời lại không thu được đồng thuế nào?”
Đồng quan điểm, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho rằng cơ quan thuế không thể đi tìm từng tài xế Uber để thu thuế bởi có hàng nghìn người ở khắp đất nước là người làm công nhật, có hợp đồng không thời hạn với Uber.
“Ngay cả việc thu thuế thu nhập cá nhân giới nghệ sĩ, cơ quan thuế phải tạm khấu trừ thuế thu nhập đầu nguồn đối với những tên tuổi nổi tiếng. Còn thu nhập của hàng nghìn nghệ sĩ khác, cơ quan thuế gần như bó tay”- Thứ trưởng Bộ Tài chính nói.
Còn nhiều tranh cãi xung quanh cách tính thuế dịch vụ vận tải Uber
Không khó thu
Để sớm chất dứt những tranh luận xung quanh việc thu thuế cá nhân của những người tham gia mạng lưới Uber, một số chuyên gia về thuế đề xuất một giải pháp khả thi là Nhà nước ban hành một chính sách thuế đặc biệt đối với Uber.
Theo đó, Uber nộp thuế theo tỉ lệ nhất định đối với 100% doanh thu (bao gồm 20% doanh thu của Uber và 80% doanh thu của tài xế). Có như thế, các nghĩa vụ về thuế liên quan đến dịch vụ tận tải hành khách mới hài hòa, đem lại công bằng xã hội.
Chuyên gia kinh tế Huỳnh Trung Minh “hiến kế” rằng nếu muốn thu thuế được của Uber cần kết hợp nhiều biện pháp bao gồm cả phần gốc và phần ngọn.
Phần ngọn là cơ quan thuế có thể gửi văn bản đề nghị phối hợp với Ngân hàng Nhà nước để Ngân hàng Nhà nước có chỉ đạo các ngân hàng tra soát tất cả các thanh toán thẻ cho Uber, bởi có rất nhiều khách hàng Uber thanh toán qua thẻ. Đồng thời, phối hợp với các cơ quan quản lý Hà Lan để kiểm tra, giám sát việc chuyển lợi nhuận ra nước ngoài
Theo ông Minh, đây là công cụ hữu hiệu nhất để chống thất thu thuế đối với dịch vụ vận tải Uber hiện nay. Tuy nhiên, ông Minh cũng khuyến cáo rằng giải pháp căn cơ hơn là vận động, tuyên truyền và cho lái xe khai báo ban đầu.
“Với những xe đã khai báo, cơ quan quản lý sẽ cài đặt phần mềm theo dõi doanh thu của xe đó. Những xe đã khai báo sẽ có nhận diện để Nhà nước kiểm soát. Dựa trên tổng doanh thu cơ quan thuế sẽ tính thuế với Uber”, ông Minh nói.
Ngoài ra, ông Minh kiến nghị trường hợp đã cho đăng ký nhưng chủ xe cố tình không đăng ký thì sẽ phạt thật nặng, không để tình trạng khi cơ quan chức năng đi kiểm tra phát hiện sai phạm, phạt xong rồi đâu lại vào đấy, chưa kể Uber cũng “lách” bằng nhiều cách.
Thanh Hoa