Động thái Temu thúc đẩy hoạt động tại Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam và Brunei diễn ra sau khi Indonesia gần đây đã cấm ứng dụng thương mại điện tử này nhằm bảo vệ các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSME).
Những thách thức đầu tiên
Dù đã có mặt tại hơn 80 quốc gia và vùng lãnh thổ, việc Temu thâm nhập vào Việt Nam dường như bị thúc đẩy quá nhanh. Hiện tại, trang web của Temu tại Việt Nam chỉ hỗ trợ tiếng Anh, cùng với các giao dịch chỉ được thực hiện qua thẻ tín dụng và Google Pay, trong khi không có sự hỗ trợ cho dịch vụ thanh toán di động hàng đầu của Việt Nam là Momo. Điều này có thể gây trở ngại lớn cho người tiêu dùng Việt Nam.
Ở Brunei, Temu đã có sẵn bằng cả tiếng Anh và tiếng Mã Lai, một cách tiếp cận phù hợp với một quốc gia có mức sống cao dựa trên trữ lượng dầu khí dồi dào. Trong khi đó, Việt Nam, một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất trong khu vực với dân số khoảng 100 triệu người, nhưng Temu vẫn chưa nắm bắt được nhu cầu và thói quen tiêu dùng của người Việt Nam. Temu chưa thực sự hoàn thiện nền tảng phục vụ người tiêu dùng, một yếu tố quan trọng trong việc xây dựng lòng tin và tạo ra thị trường cho Temu.
Mặc dù nền tảng này đã phát triển nhanh chóng với mô hình ký gửi hoàn toàn, nhưng sự tồn tại của Temu cũng mang đến rủi ro lớn cho các doanh nghiệp MSME tại Việt Nam, vốn đã phải vật lộn với các vấn đề cạnh tranh và áp lực từ các sản phẩm giá rẻ. Khi hàng hóa từ Trung Quốc tràn vào thị trường với giá cả cạnh tranh, người tiêu dùng có thể dễ dàng tìm kiếm những món hời hơn, tuy nhiên điều này lại tiềm ẩn nguy cơ làm giảm lợi nhuận của các doanh nghiệp trong nước.
 |
|
Temu đã bị chặn khỏi App Store của Apple và Google Play tại Indonesia. |
Ảnh hưởng từ việc cấm Temu
Với mô hình kinh doanh mà Temu áp dụng, các bên liên quan trong chuỗi cung ứng địa phương như người bán lẻ và vận chuyển có thể gặp khó khăn. Hành vi cắt giảm các bên trung gian cho phép Temu giữ giá thấp, gây áp lực lớn lên các thương nhân nhỏ trong nước.
Điều này đặc biệt đáng lo ngại. Chính vì vậy, Bộ trưởng Bộ Hợp tác xã và Doanh nghiệp vừa và nhỏ Indonesia đã phải thốt lên rằng Temu là một mối đe dọa lớn hơn cả TikTok Shop. Nước này đã cấm Temu để bảo vệ các doanh nghiệp MSME và ngăn chặn các sản phẩm giá rẻ tràn vào. Một lý do nữa để Indonesia cấm Temu là ứng dụng này không phải là nền tảng thương mại điện tử đã đăng ký tại Indonesia.
Nền tảng này cũng đang phải đối mặt với sự giám sát chặt chẽ hơn ở Hoa Kỳ và Liên minh Châu Âu. Tháng trước, Washington đã công bố các biện pháp nhằm đóng lỗ hổng theo quy tắc de minimis gây tranh cãi, miễn thuế nhập khẩu, thuế và kiểm tra nghiêm ngặt đối với các lô hàng có giá trị dưới 800 USD.
Trong khi Indonesia đã ban hành lệnh cấm, Việt Nam cần phải quan sát để không rơi vào tình trạng tương tự. Nếu Temu tiếp tục thâm nhập thị trường mà không có sự điều chỉnh và quản lý thích hợp, các doanh nghiệp trong nước sẽ gặp khó khăn. Những sản phẩm giá rẻ và dễ dàng tiếp cận từ Temu có thể làm tổn thương các nhà sản xuất trong nước và những người kinh doanh nhỏ lẻ.
Như chị Mai Hương, một chủ cửa hàng nhỏ cho biết, việc kinh doanh đã trở nên khó khăn hơn kể từ khi Temu cùng các sàn thương mại điện tử quốc tế khác như Shein, Taobao gia nhập thị trường. "Trước đây tôi có thể nhập hàng từ các nguồn khác nhau, giờ đây, sự xuất hiện các nền tảng này đã làm thay đổi cách thức tiêu thụ hàng hóa", chị Hương nói.
Cần một chiến lược thích ứng
Mặc dù Temu có thể gây ra sự cạnh tranh cho các nhà sản xuất trong nước, nhưng cũng không thể phủ nhận rằng sự có mặt của nền tảng này sẽ mang lại nhiều lợi ích cho người tiêu dùng. Theo chuyên gia thương mại điện tử Lê Chí Hiếu, việc có thêm người chơi trong thị trường sẽ tạo ra sự cạnh tranh tích cực, giúp người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận các sản phẩm chất lượng và giá cả phải chăng hơn. Sự đa dạng trong lựa chọn sẽ nâng cao trải nghiệm mua sắm và thúc đẩy sự phát triển của thị trường thương mại điện tử tại Việt Nam.
Bên cạnh đó, sự hiện diện của Temu cũng sẽ tạo ra áp lực cho các doanh nghiệp trong nước phải đổi mới và nâng cao chất lượng sản phẩm. Để tồn tại và phát triển, các doanh nghiệp sẽ cần cải thiện dịch vụ và sản phẩm của mình, từ đó nâng cao giá trị cung ứng cho người tiêu dùng.
Theo dữ liệu từ công ty phân tích web Similarweb, vào tháng 9, Temu là thị trường trực tuyến phổ biến thứ hai thế giới, với 662,5 triệu lượt truy cập trung bình hàng tháng trong quý 3, chỉ đứng sau 2,7 tỷ lượt truy cập của Amazon.com. Điều này chứng tỏ rằng Temu đang có một sức hút mạnh mẽ trên thị trường toàn cầu.
Mô hình ký gửi hoàn toàn mà Temu đang áp dụng cho phép họ kiểm soát tốt hơn các phần khác nhau trong chuỗi giá trị, như chất lượng sản phẩm và trải nghiệm người tiêu dùng. Từ con số khởi điểm bằng 0 vào đầu tháng 9-2022, tổng giá trị hàng hóa (GMV) hàng tháng của Temu đã tăng lên khoảng 4 tỷ USD vào giữa năm 2024, cho thấy tiềm năng phát triển mạnh mẽ.
Để đảm bảo rằng sự gia nhập của Temu không gây ra những hệ lụy tiêu cực, các cơ quan chức năng cần có chiến lược rõ ràng trong việc quản lý các nền tảng thương mại điện tử. Cần thiết có những quy định nhằm bảo vệ các MSME trong nước, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp nội địa nâng cao năng lực cạnh tranh.
Việc Temu có thể tồn tại và phát triển trong môi trường kinh doanh đầy cạnh tranh như Việt Nam phụ thuộc vào khả năng điều chỉnh chiến lược của họ. Nếu Temu tiếp tục áp dụng các chính sách không thân thiện với doanh nghiệp trong nước, điều này có thể dẫn đến những phản ứng từ cả cơ quan quản lý và người tiêu dùng.
Thùy Linh
