Theo kết quả phiên chào bán cạnh tranh cổ phần Tổng Công ty Cổ phần Bia – Rượu – Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) tổ chức chiều 18/12, hơn 343 triệu cổ phần, tương ứng 53,59% cổ phần của Sabeco đã chính thức được bán với số tiền thu về gần 110.000 tỷ đồng.
Công ty TNHH Vietnam Beverage đặt mua 343.662.587 cổ phần, tương ứng 51% vốn điều lệ Sabeco và 1 cá nhân là ông Ngô Vinh Hiển đặt mua 20.000 cổ phần.
Quyền của chủ mới
Theo các chuyên gia, việc thay đổi tỷ lệ sở hữu cổ phần tại Sabeco nhiều khả năng sau này, Chủ tịch Sabeco sẽ do người Thái chỉ định, chỉ có Tổng giám đốc là do Bộ Công Thương chỉ định (đại diện sở hữu vốn 36%).
Trao đổi với Thời báo Kinh Doanh, ông Lại Tiến Mạnh, chuyên gia xây dựng thương hiệu, Giám đốc Công ty Cổ phần Mibrand, nhận định, Sabeco là mục tiêu lớn của nhiều NĐT nước ngoài vì sức tăng trưởng và khả năng của bản thân thương hiệu này rất lớn, đồng thời bản thân thị trường Việt Nam là thị trường tiêu thụ bia rất tốt trên thế giới.
Tuy nhiên, điều ông Mạnh băn khoăn là việc nếu một NĐT được nắm quyền kiểm soát 51% cổ phần Sabeco dẫn đến câu chuyện thương hiệu mất hay không. Nhà nước sẽ không còn quyền quyết định, khi đó NĐT này sẽ chiếm quyền điều khiển toàn bộ Sabeco, bao gồm cả thương hiệu.
“Sau khi mua, họ có tiếp tục phát triển không hay đập đi làm cái khác, tôi không dám chắc. Nhưng tôi nghĩ họ vẫn giữ nguyên để cạnh tranh, vì thương hiệu Sabeco đang rất tốt, không ai đập đi làm mới trong khi cái cũ đang tốt như vậy”, ông Mạnh nêu quan điểm.
Ông Trương Thanh Hoài, Cục trưởng Cục Công nghiệp, Bộ Công Thương, cũng cho rằng: “Không có NĐT nào khi mua DN sẽ xóa thương hiệu mà họ phải chịu trách nhiệm phát triển DN để sinh lời trên cơ sở thương hiệu đã mua”.
|
“Cô gái đẹp” Sabeco chính thức được “đại gia” ngõ hẻm Vietnam Beverage rước
Đừng bán xong rồi là xong
Trong khi đó, trao đổi với Thời báo Kinh Doanh, ông Vũ Vinh Phú, nguyên Chủ tịch Hội Siêu thị Hà Nội, cho rằng, việc thoái vốn của Sabeco được thực hiện theo cơ chế thị trường, NĐT trong và ngoài nước ai có tiền và nguyện vọng mua đều được chấp nhận theo quy định. Nếu cứ sợ mất thương hiệu thì chẳng bao giờ tiến bộ.
Theo ông Phú, các NĐT chiến lược vào, cái gì giữ thì giữ cho chắc trên 51%, còn lại bán thì phải bán. Trong ngành bia chỉ nên chọn một, giả dụ nếu đã bán quyền kiểm soát Sabeco, Nhà nước nên nắm quyền chi phối ở một DN bia khác là Tổng Công ty Cổ phần Bia – Rượu – Nước giải khát Hà Nội (Habeco) chẳng hạn.
Đặc biệt, ông Phú đề xuất, qua việc bán vốn cho NĐT ngoại, Việt Nam cần phải trả lời câu hỏi chúng ta sẽ học được cái gì. Cái chính là mình phải học để vươn lên sau đó mua lại họ. Phải tính chuyện ngược lại như thế, chứ cứ để nước ngoài thôn tính mãi, bao nhiêu cái “béo bở” nhất rơi vào tay khối ngoại, thử hỏi Việt Nam còn lại gì.
“Chính sách của mình giữ thì giữ cho chặt, còn không buông, kiểm soát cái khác rồi học tập. Ít nhất là mình đã bán rồi phải cố gắng phấn đấu để mua lại. Theo đó, mình phải học tập cách quản trị doanh nghiệp, sản xuất sản phẩm thế nào… từ các NĐT nước ngoài”, ông Phú đề xuất.
Trao đổi với báo chí, Ts. Lê Đăng Doanh, chuyên gia kinh tế, cho rằng, với thương hiệu bia, cụ thể là Sabeco, không nên đặt quá nặng vấn đề giữ hay không giữ. Nhà nước nên có chính sách mời 2 – 3 NĐT chiến lược tham gia vào các DN nhà nước cổ phần hóa để họ kiểm soát lẫn nhau, còn tập trung chỉ 1 NĐT chính để rồi họ áp đảo tất cả các NĐT khác, biến DN trở thành công ty riêng của họ (ví dụ Sabeco trở thành công ty của tỷ phú Thái Lan).
“Rất nhiều nước trên thế giới đã trả giá cho những bài học này. Chúng ta có thể nhìn vào những kinh nghiệm này chứ không nhất thiết phải trả giá như vậy đối với NĐT Thái Lan. Nếu thực sự muốn, chúng ta hoàn toàn có thể thương lượng với nhiều NĐT và hạn chế tỷ lệ cổ phần sở hữu của từng NĐT”, ông Doanh nói.
Lê Thúy
