Theo dự thảo quy chế, Bộ NN&PTNT là chủ sở hữu nhãn hiệu chứng nhận quốc gia “Gạo Việt Nam – Vietnam Rice”. Gạo được đề cập trong quy chế là các loại gạo trắng, gạo thơm trắng và gạo nếp trắng của các giống lúa thuộc loài Oryza sativa L.
Phải đáp ứng điều kiện gì?
DN được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng nhãn hiệu chứng nhận quốc gia “Gạo Việt Nam – Vietnam Rice” cần đáp ứng các điều kiện là DN, tổ chức hợp pháp tại Việt Nam có hoạt động sản xuất, chế biến và kinh doanh gạo trên lãnh thổ Việt Nam để phục vụ xuất khẩu và tiêu thụ nội địa.
Sản phẩm gạo cần phải đáp ứng tiêu chuẩn VietGap, GlobalGap hoặc tiêu chuẩn tương đương trong suốt quá trình sản xuất nhằm đảm bảo chất lượng ổn định, đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc. Việc xay xát, bảo quản và đóng gói trong điều kiện đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và được cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, cấp giấy chứng nhận.
Đặc biệt, dự thảo quy chế nêu rõ thời hạn của giấy chứng nhận quyền sử dụng nhãn hiệu chứng nhận quốc gia “Gạo Việt Nam – Vietnam Rice” là ba năm và được cấp lại nếu DN có yêu cầu.
Tuy nhiên, các quy chế mà dự thảo này đưa ra vẫn chưa được sự đồng thuận của cộng đồng DN và chuyên gia. Vấn đề mà các DN lo ngại nhất là để cấp giấy chứng nhận gạo mang thương hiệu Việt Nam là phải áp dụng tiêu chuẩn VietGap, GlobalGap hoặc tiêu chuẩn tương đương trong suốt quá trình sản xuất.
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Tổng công ty Lương thực miền Bắc (Vinafood 1), chia sẻ, việc tìm nguồn nguyên liệu theo tiêu chuẩn VietGAP tương đối khó khăn với DN này. Qua ba năm triển khai nhưng vùng lúa VietGAP vẫn rất ít, hiện các vùng VietGAP hầu hết đều trồng hoa quả.
Ông Nguyễn Đức Cường, công ty TNHH Chế biến nông sản thực phẩm xuất khẩu Tường Lân, đặt vấn đề liệu Việt Nam có đủ diện tích lúa trồng VietGAP để phục vụ sản xuất, nhất là với điều kiện sản xuất manh mún tại khu vực miền Bắc.
Ở góc độ quản lý, ông Võ Thành Đô, Phó Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản, thừa nhận, hiện nay, vùng trồng lúa theo tiêu chuẩn VietGAP quá ít, trong khi DN muốn xuất khẩu 400.000 tấn gạo phải có 80.000 héc ta trồng lúa theo tiêu chuẩn này.
Do đó, các DN đề xuất, nên khuyến khích phương thức này nhưng không bắt buộc vì thực tế không đáp ứng được, đồng thời chỉ nên đưa vào là sản phẩm thực hành nông nghiệp tốt (GAP) nói chung.
Hiện nay ở Việt Nam, tại nhiều vùng trồng lúa, các chỉ số về đất và nước nằm trong ngưỡng cho phép để áp dụng kỹ thuật GAP. Bên cạnh đó, có thể áp dụng tiêu chuẩn về sản phẩm nông sản an toàn TCVN:11892/12017 mới được ban hành để thay thế, đánh giá chất lượng gạo Việt.
|
Việc xây dựng được nhãn hiệu chứng nhận quốc gia “Gạo Việt Nam – Vienam Rice” sẽ đẩy mạnh quảng bá sản phẩm, tạo niềm tin và uy tín của sản phẩm với người tiêu dùng.
Sợ thủ tục phiền hà
Các DN cũng lo lắng hiện gạo được đề cập trong quy chế chỉ là các loại gạo trắng, gạo thơm trắng và gạo nếp trắng, vậy gạo màu thì sẽ thế nào?
Ông Phan Văn Hòa, Giám đốc công ty TNHH Khoa học công nghệ Vĩnh Hòa, chia sẻ, các giống lúa gạo của
Việt Nam hiện nay, ngay cả gạo nếp và gạo thơm, đều có nhiều màu khác nhau, nên việc quy định chỉ cấp chứng nhận cho gạo có màu trắng là thu hẹp lại các sản phẩm nội địa, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế của thị trường.
Ông Đô lý giải rằng các giống lúa có màu hiện không nhiều, quy chế này trước mắt để phục vụ xuất khẩu theo Đề án của Chính phủ nên chỉ tập trung vào ba nhóm gạo trên. Tuy nhiên, trong tương lai, khi thương hiệu Gạo Việt Nam trở nên phổ biến trong nước thì sẽ mở rộng thêm các sản phẩm.
Ngoài ra, các DN cũng bày tỏ lo ngại rằng việc cấp giấy chứng nhận đạt thương hiệu Gạo Việt Nam chỉ có thời hạn ba năm là quá ngắn, ít nhất phải 5 năm mới đủ để DN yên tâm sản xuất.
Nhiều ý kiến cho rằng dự thảo quy chế này có quá nhiều quy định, trình tự thủ tục rườm rà, phức tạp. Trong đó, thời gian thẩm định cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng nhãn hiệu quá lâu (tổng cộng 54 ngày), gây mất thời gian và tốm kém chi phí cho DN.
Thy Lê
