Bộ Công Thương, khẳng định quy mô, mức độ của vi phạm của Khaisilk đã vượt quá ngưỡng xử lý vi phạm hành chính, đã quyết định chuyển hồ sơ vụ việc của sang cơ quan công an điều tra để làm rõ những vấn đề liên quan đến dấu hiệu vi phạm về nhãn mác, xuất xứ hàng hóa của sản phẩm khăn lụa Khaisilk.
Mở rộng điều tra Khaisilk
Sáng 1/11, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh ký quyết định lập đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại công ty TNHH Khải Đức – công ty trung tâm trong “hệ sinh thái” các doanh nghiệp của ông Hoàng Khải.
Việc kiểm tra sẽ được thực hiện tại tất cả các chi nhánh, địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp này. Nội dung kiểm tra bao gồm cả những vấn đề liên quan đến quy chuẩn chất lượng hàng hóa, vấn đề liên quan đến dòng tiền và thuế của Khaisilk.
Chi tiết khá lạ, đoàn kiểm tra do ông Trịnh Anh Tuấn, Phó Cục trưởng phụ trách Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, Bộ Công Thương làm trưởng đoàn, chứ không phải là đại diện của Cục Quản lý thị trường.
Các thành viên khác của đoàn kiểm tra này bao gồm lãnh đạo các Cục Quản lý thị trường, Vụ Khoa học và Công nghệ, đại diện Tổng cục Thuế, Bộ Tài chính, Hội bảo vệ người tiêu dùng…
Trước đó, sáng 31/10, trả lời báo chí bên hành lang Quốc hội, Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh nhấn mạnh: “Hành vi của Khaisilk đã _lừa dối và gây ảnh hưởng đến lợi ích người tiêu dùng, vi phạm pháp luật ở nhiều khía cạnh khác nhau. Chúng tôi thấy đã đủ các yếu tố để cấu thành tội phạm hình sự”.
Để đi đến quyết định này, Bộ Công Thương đã dựa trên tính chất nghiêm trọng của hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực thương mại và mức độ thiệt hại gây ra.
Bên cạnh đó, báo cáo của Chi cục QLTT Hà Nội, Cục quản lý cạnh tranh cho thấy sự phức tạp trong mối liên hệ giữa tập đoàn Khaisilk và các cửa hàng trực thuộc.
Ông Chu Xuân Kiên, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội, cho biết theo chỉ đạo của Bộ Công Thương và Cục QLTT, Sở đã chuyển hồ sơ vụ Khaisilk đến cơ quan điều tra, Phòng CSĐT tội phạm về quản lý kinh tế để mở rộng điều tra các vi phạm về sản xuất hàng hóa cũng như các vấn đề về thuế, bất động sản của Khaisilk.
|
Câu chuyện Khaisilk cũng đồng thời đặt ra vấn đề về việc quản lý nguồn gốc xuất xứ đối với những sản phẩm hàng hoá tiêu dùng hiện vẫn tự tin là hàng “thuần Việt”.
Khaisilk “vướng” tội gì?
Việc Khaisilk vi phạm pháp luật hình sự sẽ phải chờ kết luận chính thức từ cơ quan điều tra. Ở góc độ pháp luật, luật sư Nguyễn Văn Đức – Đoàn Luật sư Tp.HCM – nhận định: “Hành vi của Khaisilk có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự của một trong hai tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả” theo điều 156 Bộ Luật Hình sự (BLHS) và “Lừa dối khách hàng” theo điều 162 BLHS”.
“Về hình phạt, tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả” có mức hình phạt lên đến 15 năm tù, còn tội “Lừa dối khách hàng” lên đến 7 năm tù”, Luật sư Đức nói thêm.
Cùng quan điểm, ông Vũ Phi Long, nguyên Phó chánh tòa hình sự TAND Tp.HCM, cho hay: “Theo quy định của pháp luật hiện hành, hành vi sửa, cắt mác nhãn hàng để bán cho khách hàng có dấu hiệu của hành vi “sản xuất, buôn bán hàng giả”, đây là tội danh được quy định trong BLHS”.
Luật sư Nguyễn Trọng Quyết – Văn phòng luật An Phước – cũng cho rằng theo điều 162 BLHS, hành vi của Khaisilk có yếu tố cấu thành tội “Lừa dối khách hàng”. Vụ việc trên còn có dấu hiệu lừa dối có tổ chức, nhiều người, trong thời gian dài và gây hậu quả nghiêm trọng.
Sẽ cần thêm những chứng cứ pháp lý và kết quả điều tra chính thức từ các cơ quan để kết luận về hành vi gian lận của Khaisilk. Tuy nhiên, theo khoản 8, điều 3 Nghị định 185/2013/NĐ-CP (ngày 15/1/2013), hàng giả có thể chia làm ba loại gồm hàng giả về nội dung (chất lượng hoặc công dụng), hàng giả về hình thức (nhãn hàng, kiểu dáng, xuất xứ), hàng giả cả về nội dung và hình thức.
Theo các chuyên gia, để xác định tội danh cần xem xét khách thể của tội phạm mà hành vi hướng tới. Cụ thể, khách thể của tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả” là xâm phạm chính sách quản lý thị trường của Nhà nước, đồng thời xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của người sản xuất (hàng thật) và của người tiêu dùng.
Mâu thuẫn pháp lý đặt ra trong vụ việc Khaisilk là ở chỗ, việc doanh nghiệp này xâm phạm chính sách quản lý của Nhà nước và quyền, lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng đã rõ. Nhưng với điều kiện đồng thời xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của người sản xuất (hàng thật), thì sẽ khó bóc tách hơn.
Vì lẽ, dù Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh hành vi của Khaisilk “đã làm tổn hại trực tiếp đến giá trị thương hiệu Việt, tình cảm và tự tôn dân tộc”, thì về căn cứ, việc Khaisilk tự thay đổi xuất xứ sản phẩm của mình lại khó trở thành căn cứ để kết luận là “làm giả”. Đặc biệt là khi doanh nghiệp này tự “làm giả” chính sản phẩm của mình.
Mở rộng hơn, câu chuyện Khaisilk cũng đồng thời đặt ra vấn đề về việc quản lý nguồn gốc xuất xứ đối với những sản phẩm hàng hoá tiêu dùng hiện vẫn tự tin là hàng “thuần Việt”.
Rất có thể, cùng với việc điều tra những vấn đề về nguồn gốc xuất xứ, thuế, tài chính của doanh nghiệp này, cũng cần phải có một cuộc khảo sát, hay thậm chí là kiểm tra ở diện rộng đối với những sản phẩm dán nhãn “Made in Việt Nam”, nhưng thực tế là từ nguyên liệu cho đến lắp ráp, mẫu mã, lại là hàng “chất Trung Quốc”.
Văn Nguyễn
