Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân - Ban IV (Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính) vừa có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ, tổng hợp tình hình, khó khăn, vướng mắc của cộng đồng doanh nghiệp, người lao động tháng 11/2021.
Khảo sát cho thấy những tín hiệu tích cực của việc phục hồi sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và việc làm cho người lao động sau khi Chính phủ ban hành và áp dụng Nghị quyết 128/NQ-CP, chuyển trạng thái phòng chống dịch trên toàn quốc sang giai đoạn “thích ứng an toàn, linh hoạt với dịch bệnh”.
 |
|
Hơn 45% doanh nghiệp phải đưa ra mức thu nhập cao hơn so với trước khi dịch để thu hút lao động trở lại. (Ảnh minh họa: Int) |
Cụ thể, trong tổng số 3.440 doanh nghiệp khảo sát có 39% doanh nghiệp “đang hoạt động”, cao hơn gấp 2 lần so với tháng 8/2021. Cùng với đó, 47% người lao động có việc làm trong tổng số 8.835 người lao động được khảo sát, tăng gần 10 điểm phần trăm so với tháng 8. Mặc dù tình hình chung còn nhiều khó khăn nhưng 43% lãnh đạo các doanh nghiệp ở diện “đang hoạt động” vẫn luôn tỏ ra lạc quan để chèo lái doanh nghiệp.
Tuy vậy, do mức độ ảnh hưởng của đợt bùng phát dịch lần 4 tại Việt Nam tới hoạt động của doanh nghiệp là rất lớn, đồng thời do tình hình các chuỗi cung ứng trên thế giới cũng vẫn đang đứt gãy, chưa phục hồi hoàn toàn nên doanh nghiệp và người lao động tại Việt Nam vẫn đang đối mặt với không ít khó khăn, thách thức trong bối cảnh “sống chung với dịch”.
Có 30% số doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tuyển dụng lao động nói chung và đặc biệt các lao động có trình độ chuyên môn. Hơn 45% doanh nghiệp phải đưa ra mức thu nhập cao hơn so với trước dịch để thu hút lao động trở lại. Ngoài ra, 56% doanh nghiệp gặp khó khăn do giá nguyên liệu đầu vào tăng; 43% doanh nghiệp đang đối mặt với cầu thị trường yếu chưa đảm bảo kinh doanh có lãi. Đặc biệt, 41% doanh nghiệp đang chịu áp lực từ chi phí xét nghiệm cho lao động.
Bên cạnh đó, 59,3% người lao động tham gia khảo sát cho biết, không có nguồn tiết kiệm để hỗ trợ cuộc sống trong bối cảnh dịch, phải dựa vào vay nợ hoặc trông chờ sự hỗ trợ từ gia đình/xã hội; 41% không tìm được việc; 59% mong muốn được ký hợp đồng lao động nếu có việc mới, 54% muốn đề nghị doanh nghiệp phải có cam kết đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp.
Đánh giá về triển vọng phục hồi, 22% doanh nghiệp ở diện "đang hoạt động" cho biết đã phục hồi như trước dịch, 45% doanh nghiệp cho biết nếu các địa phương thực hiện đúng Nghị quyết 128, doanh nghiệp sẽ phục hồi trong khoảng thời gian từ 1 tháng đến dưới 6 tháng.
Trước những khó khăn này, doanh nghiệp kiến nghị tới Thủ tướng tạo lập môi trường làm việc an toàn, nâng cao năng lực y tế trong doanh nghiệp để duy trì liên tục sản xuất kinh doanh. Đề xuất cho doanh nghiệp có thể được ký hợp đồng với các đơn vị y tế đủ năng lực để xử trí các vấn đề phòng chống dịch. Có hướng dẫn riêng về quy trình xử lý F0 tại doanh nghiệp để luôn duy trì được hoạt động.
Để hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động vượt qua các khó khăn về lao động, việc làm trong bối cảnh dịch, cần cải thiện các quy định liên quan đến thời gian, chế độ làm việc của người lao động, đặc biệt quy định về giờ làm thêm; giảm mức đóng bảo hiểm xã hội đi kèm với việc phát triển các quỹ bảo hiểm hưu trí tự nguyện với những cơ chế linh hoạt; tăng cường công tác kết nối ba bên “người lao động - doanh nghiệp - cơ sở đào tạo” để đẩy mạnh cơ hội tìm kiếm việc làm cho nhóm lao động mất việc, đồng thời nâng cao chất lượng nguồn lao động; xây dựng quy định làm việc mới như làm việc trực tuyến, làm việc tại nhà...
Về gói hỗ trợ, các doanh nghiệp kiến nghị Chính phủ thiết kế các gói hỗ trợ đủ sâu, đủ rộng, có tính toán tới đặc thù của từng ngành và triển khai ngay trong đầu năm 2022 nhằm tạo đà cho doanh nghiệp có sức phục hồi và bứt phá, tận dụng được cơ hội mang lại từ Nghị quyết 128. Đồng thời, các lãnh đạo doanh nghiệp cũng rất kỳ vọng sẽ sớm được tham dự chương trình đối thoại công - tư với lãnh đạo Chính phủ để đóng góp các giải pháp, hiến kế cho mục tiêu đảm bảo tăng trưởng hậu COVID-19.
Thanh Hoa
