Ông Đinh Tuấn Minh, chuyên gia kinh tế, Giám đốc điều hành Market Intello, đã nêu lên vấn đề này tại Báo cáo kinh tế vĩ mô Việt Nam quý II/2017.
Phân tích về tăng trưởng GDP quý II, ông Minh cho biết, quý II tăng 6,17% so với cùng kỳ góp phần giúp tăng trưởng 6 tháng đầu năm đạt mức 5,73%. Nếu so sánh tốc độ tăng trưởng của quý này với quý trước, tăng trưởng quý II cao hơn quý I tới 1,02 điểm phần trăm._
Tăng trưởng quý II là “đột biến”
Thông thường, GDP của Việt Nam có mức tăng trưởng thấp trong quý I, sau đó tăng tốc dần vào các quý sau. Tuy nhiên, ông Minh đánh giá, tốc độ tăng trưởng quý II năm nay cao hơn tốc độ tăng trưởng quý I tới hơn 1 điểm phần trăm, đây có thể được xem là mức tăng “đột biến”.
Từ năm 2001 tới nay, mới chỉ có một lần điều này diễn ra vào quý II/2009 khi tăng trưởng quý I/2009 của Việt Nam chỉ đạt 3,14% do khủng khoảng kinh tế – tài chính toàn cầu, và tăng trưởng quý II đã hồi phục trở lại, đạt mức 4,41%.
“Nếu chúng ta loại trừ trường hợp đặc biệt năm 2009, trong quá khứ từ 2001 tới 2016, mức tăng quý sau hơn quý trước trên 1 điểm phần trăm chỉ diễn ra 6 lần và đều rơi vào quý III”, ông Minh cho biết.Đồng thời, tăng trưởng của GDP 6 tháng đầu năm 2017 có đóng góp quan trọng của khu vực dịch vụ.
Trong khi khu vực nông nghiệp chỉ đóng góp 0,43 điểm phần trăm, khu vực công nghiệp và xây dựng đóng góp 2 điểm phần trăm, khu vực dịch vụ đóng góp tới 2,59 điểm phần trăm.
|
Nhóm nghiên cứu của Market Intello dự báo tăng trưởng kinh tế của Việt Nam năm 2017 là 6,4%
Điều này có được là nhờ khu vực dịch vụ tăng trưởng ở mức 6,85% trong 6 tháng đầu năm so với cùng kỳ năm trước. Nếu so sánh với quá khứ, mức tăng trưởng này có xu hướng quay trở lại thời kỳ 2006 – 2008, giai đoạn Việt Nam đạt mức tăng trưởng cao nhất trong gần hai thập kỷ vừa qua.
“Vì vậy, có thể thấy rằng chúng ta hoàn toàn có cơ sở để kỳ vọng tăng trưởng cao hơn trong sáu tháng cuối năm 2017. Tất nhiên, điều này hàm nghĩa rằng, để đạt được tốc độ tăng trưởng cao hơn nữa, khu vực công nghiệp – xây dựng và khu vực nông nghiệp cần phải lấy lại được đà tăng trưởng”, ông Minh đánh giá.
Đâu là giải pháp?
Bàn về giải pháp đẩy mạnh tăng trưởng 6 tháng cuối năm, ông Minh cho biết, trước việc tăng trưởng kinh tế trong quý I chỉ đạt mức tăng 5,1%, Chính phủ đã đưa ra nhiều giải pháp để duy trì mức tăng trưởng 6,7% của cả năm theo kế hoạch.
Đáng chú ý nhất trong các giải pháp là_nâng tỷ trọng vốn đầu tư toàn xã hội trên GDP lên mức kỷ lục 34 – 35%. Nếu kế hoạch này được thực hiện, đây sẽ là tỷ trọng cao nhất kể từ năm 2010.
Để đạt được mức đầu tư toàn xã hội cao như vậy, Chính phủ phải tập trung vào các giải pháp đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn đầu tư công, hạ lãi suất và xử lý nợ xấu để thúc đẩy tín dụng, tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài…
Thời gian vừa qua, Ngân hàng Nhà nước đã có một loạt động thái kích thích tăng trưởng tín dụng như: thuyết phục được Chính phủ và Quốc hội thông qua Nghị quyết xử lý nợ xấu; hạ các mức lãi suất cơ bản thêm 0,25 điểm phần trăm; hạ mức trần cho vay ngắn hạn trong một số ngành ưu tiên thêm 0,5 điểm phần trăm.
Song theo ông Minh, khả năng thúc đẩy khu vực tư nhân mở rộng đầu tư có thể vẫn gặp trở ngại nếu Chính phủ không thuyết phục được doanh nghiệp và nhà đầu tư rằng các giải pháp kích thích nâng tỷ trọng tổng vốn đầu tư tăng trưởng tín dụng hiện nay sẽ không dẫn đến lạm phát tăng cao hoặc bất ổn vĩ mô trong tương lai.
Kinh nghiệm tăng trưởng nóng của nền kinh tế giai đoạn 2006 – 2008 cho thấy, một khi “con hổ” lạm phát đã xổng chuồng sẽ rất khó có thể nhốt lại mà không khiến cho nền kinh tế phải trả giá.
Nhóm giải pháp đáng chú ý tiếp theo là tăng cường khai thác khoáng sản, nhất là dầu thô. Cụ thể, Chính phủ điều chỉnh kế hoạch khai thác dầu thô năm 2017 để nâng sản lượng khai thác dầu thô trong nước thêm tối thiểu 1 triệu tấn.
Tuy nhiên, theo Market Intello, kế hoạch tăng cường khai thác khoáng sản của Chính phủ vào sáu tháng cuối năm sẽ gặp nhiều thách thức trong bối cảnh giá dầu thô quay trở lại xu hướng suy giảm sau khủng hoảng ngoại giao giữa Qatar và một số nước Ả-rập.
“Rõ ràng, việc giá dầu thô giảm xuống dưới 50 USD/thùng như hiện nay là một thách thức cho Chính phủ trong việc theo đuổi kế hoạch này”, nhóm nghiên cứu đánh giá.
Vì vậy, giữa lúc sức cầu trong nước còn yếu, mở rộng thị trường xuất khẩu có lẽ vẫn là “lối ra” cho nền kinh tế Việt Nam duy trì được đà tăng trưởng cao trong năm nay.
Đặt trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu có dấu hiệu hồi phục, từ Mỹ cho tới châu Âu và Trung Quốc, đây là cơ hội tốt để Việt Nam gia tăng xuất khẩu. Tuy nhiên, có vẻ như chỉ khu vực FDI tận dụng được cơ hội này.
Trong khi mức tăng chung của xuất khẩu cả nước sáu tháng đầu năm đạt 18,9%, tốc độ tăng của khu vực doanh nghiệp FDI là 21%. Do khó khăn trong việc mở rộng thị trường trong nước cũng như xuất khẩu, khu vực doanh nghiệp trong nước sẽ khó đẩy mạnh được đầu tư ở sáu tháng cuối năm như Chính phủ mong muốn.
Như vậy, những giải pháp thúc đẩy tăng trưởng ngắn hạn của Chính phủ đề ra, về cơ bản đều trông vào chính sách tiền tệ. Điều này có thể giúp cho nền kinh tế đạt mức tăng trưởng cao hơn vào cuối năm nhưng khả năng nền kinh tế Việt Nam đạt mức tăng trưởng 6,7% theo như kế hoạch cũng như duy trì được mức tăng trưởng cao trong dài hạn vẫn là một câu hỏi mở.
Thy Lê
