Những ngày vừa qua, nhiều nông dân trồng chuối già hương (chuối cấy mô) ở hai huyện Trảng Bom và Thống Nhất (tỉnh Đồng Nai) phải điêu đứng khi thương lái không thu mua chuối, hoặc chỉ lấy với giá từ 500 đến 1.000 đồng/kg.
Trong bối cảnh như vậy, chiến dịch “Chuối nghĩa tình” do Mạng Thanh niên Khởi nghiệp phát động nhằm giúp bà con nông dân tiêu thụ chuối khẩn cấp đã “giải cứu” được gần 300 tấn chuối cần xử lý gấp sau 8 ngày thực hiện.
“Dở khóc dở cười”
Con số 300 tấn chuối chỉ giúp tiêu thụ hơn 10% so với số lượng thực tế. Còn hiện tại, ở Đồng Nai, lượng chuối tồn đọng rất lớn, riêng huyện Trảng Bom đã có hơn 4.000 tấn với trên 200ha. Nếu tính thêm ở các huyện Thống Nhất, Định Quán, Xuân Lộc, Long Khánh, tổng diện tích chuối chín đang rơi vào cao điểm là 700ha với hàng ngàn tấn chuối.
Trao đổi với các chuyên gia và giới doanh nghiệp tại Tp.HCM hôm 1/3 để nói về giải pháp tiêu thụ chuối bền vững, ông Đỗ Long, Chủ tịch Câu lạc bộ Quản trị và Khởi nghiệp, chia sẻ: Nông dân hiện vẫn làm theo phong trào mà không nghiên cứu thị trường, do đó, khi thị trường có biến động là nông dân rơi vào cảnh dở khóc dở cười.
Theo ông Long, chiến dịch “Chuối nghĩa tình” hiện chỉ là giải pháp tình thế mang tính nhân văn, chưa thể giải quyết được tận gốc cho bà con nông dân. Việc phát động chiến dịch lần hai, hy vọng con số “giải cứu” giải quyết được 80 – 90%. Nhưng về lâu dài cần tìm thị trường đầu ra theo một kênh tập trung, kết nối với các doanh nghiệp để có giải pháp bền vững.
Ông Nguyễn Tuấn Khởi, Trưởng Ban công tác xã hội Câu lạc bộ Quản trị và Khởi nghiệp, cho hay một điều phải đặc biệt chú ý là khoảng 10 ngày nữa, chuối sẽ rơi vào cao điểm của mùa vụ thu hoạch.
Do đó, việc kết nối với các doanh nghiệp, đẩy mạnh mở rộng thị trường tiêu thụ chuối nội địa và cả xuất khẩu (nếu có thể) là việc làm hết sức cấp bách và cần thiết để chuối ở Đồng Nai có thể được “giải cứu” một cách bền vững.
Vì vậy, Câu lạc bộ Quản trị và Khởi nghiệp đang kêu gọi, tập hợp và kết nối các nguồn lực, từ cơ quan quản lý địa phương, doanh nghiệp, người dân và những người đã và đang hỗ trợ chiến dịch “Chuối nghĩa tình” nói riêng, cũng như nông sản Việt Nam nói chung nhằm tìm ra các giải pháp hữu hiệu hơn, bền vững hơn cho việc tiêu thụ chuối còn rất nhiều trước mắt cũng như về lâu dài.
|
Chuối già hương tại huyện Trảng Bom (Đồng Nai) rớt giá thê thảm do thương lái Trung Quốc ngừng thu mua
Cần khơi thông đầu ra
Ts. Phạm Thanh Duy, Phó Giám đốc Trung tâm phát triển nông thôn thuộc trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Tp.HCM, chia sẻ: “Một đầu ra có thể tính đến cho chuối là tiến tới “chuối sạch”, đưa vào các cửa hàng tiện lợi”.
Cũng có ý kiến cho rằng cần phải có giải pháp bền vững, tránh làm ảnh hưởng đến thị trường các loại chuối khác và không tạo tính ỷ lại cho nông dân. Ngoài ra, cũng nên nghiên cứu vấn đề làm bột từ chuối để giải quyết đầu ra cho chuối.
Theo đại diện Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Đồng Nai, tỉnh này hiện có 1.700ha chuối cấy mô, tập trung ở các huyện Trảng Bom, Thống Nhất, Định Quán, Tân Phú.
Từ đầu năm đến nay, Trung Quốc giảm mua khiến chuối không có đầu ra, giá chỉ đạt mức 1.000 – 2.000 đồng/kg, giảm hơn 10 lần so với cùng kỳ năm 2016. Nhiều địa phương đã đến kỳ thu hoạch nhưng nông dân không bán được nên để trái chín rụng hoặc cho gia súc, gia cầm ăn.
Nhiều ý kiến từ phía các chuyên gia và doanh nghiệp đưa ra là những phương án mới, nhiều tính khả thi như: Kết hợp với lãnh đạo các khu công nghiệp, khu chế xuất trên địa bàn Tp.HCM và các tỉnh lân cận nhằm cung cấp chuối trong bữa ăn hàng ngày cho công nhân viên.
Ngoài ra, cần tiếp tục triển khai các chiến dịch “Chuối nghĩa tình”, “Chuối khởi nghiệp”, không chỉ giải quyết nhu cầu tiêu thụ trước mắt mà còn giúp định hướng sinh viên khởi nghiệp với ý tưởng phát triển nông nghiệp bền vững, trực tiếp triển khai làm sản phẩm và maketing cho người dân…
Bên cạnh đó, Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam sẽ có văn bản vận động các hội, ngành nghề khác trên địa bàn Tp.HCM tham gia tiêu thụ chuối. Các chuyên gia khuyến cáo UBND tỉnh Đồng Nai cần quy hoạch lại, định hướng cho nông dân sản xuất. Tránh tình trạng người dân tự ý chuyển đổi đất nông nghiệp, dẫn đến những nguy cơ rủi ro cao.
Được biết, trong ngày 1/3, hệ thống siêu thị Big C đã nhận mua 100 tấn chuối tươi của bà con nông dân tỉnh Đồng Nai với giá 5.900 đồng/kg và cam kết bán không lãi. Ngoài việc thu mua chuối giúp nông dân, hệ thống siêu thị này còn hỗ trợ chi phí vận chuyển, hậu cần.
Điều này giúp người tiêu dùng có thể dễ dàng hỗ trợ người trồng chuối tại Đồng Nai, góp phần “khơi thông” đầu ra, giúp bà con nông dân nhanh chóng thoát khỏi tình cảnh nêu trên.
Thanh Loan
