Chia sẻ giới DN Việt từ Hà Nội cho đến Tp.HCM trong những hội thảo gần đây nhằm chuẩn bị tuân thủ các cam kết về thương mại trong TPP, ông Nestor Scherbey, Cố vấn cấp cao Liên minh thuận lợi hóa Thương mại Việt Nam (VTFA), nhấn mạnh các công ty đa quốc gia sẽ cần xác định, lên kế hoạch và thực hiện các thay đổi trong chuỗi cung ứng toàn cầu của mình để có thể đáp ứng yêu cầu về Quy tắc xuất xứ (ROO) trong TPP và các FTA.
Sớm xác định“lộ trình”
Theo ông Nestor Scherbey, điều đó là thiết yếu nếu những công ty này muốn tận dụng được các ưu đãi về thuế mà những hiệp định thương mại có thể đem lại khi xuất khẩu hàng thành phẩm sang thị trường TPP hay châu Âu.
Thực tế cho thấy, quy tắc xuất xứ của các FTA mở ra cơ hội đầu tư mới cho các công ty đa quốc gia cũng như cho các cung ứng cho họ tại Việt Nam. Quy tắc này cũng đem đến cơ hội cho các DN Việt để trở thành nhà cung ứng cho các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam và các công ty quốc tế khác trong chuỗi cung ứng toàn cầu của họ.
Dành lời khuyên các DN Việt, ông Nestor Scherbey cho rằng cần sẵn sàng đầu tư mới vào hoạt động sản xuất nguyên vật liệu và hàng hóa trung gian tại Việt Nam ngay từ bây giờ.
Tuy nhiên, các DN phải chú ý những yêu cầu cung cấp tài liệu chứng minh nguồn gốc của nguyên vật liệu và các thành phần được sử dụng để sản xuất, lắp ráp thành phẩm để xuất khẩu sang một nước TPP.
Vấn đề đặt ra bây giờ là các DN cần sớm xác định được “lộ trình” phù hợp nhất cho các hoạt động đầu tư mới ở Việt Nam, cũng như đưa ra kế hoạch chiến lược về sản xuất hàng hoá xuất khẩu ở Việt Nam để có thể đáp ứng điều kiện nhận được ưu đãi.
Một loạt thách thức lớn từ Quy tắc xuất xứ của các FTA là liệu một sản phẩm hoặc hàng hoá toàn cầu của một DN am hiểu quy định về ưu đãi thuế có thể đạt được lợi ích tối đa từ các hiệp định thương mại tự do kiểu mới?
Nói cách khác, liệu một sản phẩm hoặc hàng hoá có thể được thiết kế và sản xuất theo cách để “sẵn sàng cho cả TPP” và cho các FTA? Và liệu có thể làm cho sản phẩm hoặc hàng hoá đó cũng đạt đủ điều kiện nhận được ưu đãi trong các hiệp định thương mại khác?
|
Sẽ có một cổng thông tin thương mại B2B toàn cầu
Cần trung tâm thông tin thương mại
Theo giới chuyên gia, câu trả lời là có, bằng cách tính đến các nguyên liệu và thành phần có xuất xứ ở giai đoạn thiết kế hàng hoá mới, chuyển sang các nguyên liệu và thành phần có xuất xứ để sản xuất hàng hoá hiện tại.
Các quy trình làm việc và sản xuất được áp dụng hiện nay cũng là một yếu tố quan trọng trong việc xác định tính hợp lệ của hàng hoá. Để các DN Việt đầu tư mới nhằm tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, các hiệp hội và cơ quan quản lý nhà nước cũng cần có những động thái cụ thể và tích cực hơn trong việc này.
Nhiều chủ DN hiểu rõ chỉ có đầu tư mới thì mới trở thành nhà cung cấp cho các công ty FDI và tận dụng được lợi thế từ TPP. Nhưng điều băn khoăn lớn của họ hiện nay là vai trò hỗ trợ của các cơ quan quản lý nhà nước trong việc giúp họ thiết lập cơ sở dữ liệu thông tin thương mại của các DN FDI với các nhà cung cấp trong nước vẫn còn rất mờ nhạt.
Theo giới chuyên gia, với sự hỗ trợ của các chuyên gia kỹ thuật, các DN cần sớm có các cuộc điều tra được tiến hành để xác định cụ thể hàng hóa trung gian mà Việt Nam có thể sản xuất, cung cấp cho các công ty FDI để các sản phẩm xuất khẩu chính thức đủ điều kiện ưu đãi TPP.
Mặt khác, các cơ quan chức năng cũng nên thiết lập các nguồn thông tin thương mại FTA và các trung tâm hỗ trợ DN Việt Nam tiến hành các thủ tục chứng minh nguồn gốc xuất xứ, giúp họ tìm hiểu về việc tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt quan trọng đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Về phía chính quyền cấp tỉnh, theo khuyến nghị từ giới chuyên gia, nên thành lập trung tâm thông tin thương mại để cung cấp thông tin cho các nhà xuất khẩu trong nước và các cơ hội đã được xác định.
Những trung tâm thông tin thương mại mới này nên tiến hành nghiên cứu thị trường xuất khẩu liên quan đến tiêu chuẩn kỹ thuật nước ngoài, nên dịch các tiêu chuẩn và yêu cầu nước ngoài, phổ biến thông tin này cho các DN trong nước.
Riêng từ phía VTFA, ông Nestor Scherbey cho biết đang thiết kế một cổng thông tin thương mại B2B toàn cầu để cho các nhà sản xuất hàng Việt Nam tự đăng ký sản phẩm cũng như thông tin liên lạc của họ, miễn phí.
Thế Vinh
