Loay hoay tìm kiếm mặt bằng kinh doanh cho chuỗi cửa hàng tiện lợi, chị Nguyễn Thị Lan, một thương nhân kinh doanh thực phẩm sạch, gặp không ít khó khăn để lựa chọn những điểm bán vừa có giá phù hợp, vừa có vị trí đẹp.
Mướt mồ hôi tìm mặt bằng
Theo chị Lan, để kinh doanh cửa hàng tiện lợi hiệu quả và mang lại doanh thu, lợi nhuận, chi phí cho mặt bằng kinh doanh chỉ giới hạn khoảng 9 USD/m2/tháng. Tuy giá thuê bất động sản thời gian qua mặc dù đã "hạ nhiệt", song vẫn ở mức khá cao, trung bình khoảng 100 USD/m2/tháng, nên chị phải tính toán rất kỹ lưỡng để chọn lựa mặt bằng phù hợp với túi tiền, vừa mang lại hiệu quả kinh doanh.
"Mô hình cửa hàng tiện lợi của nước ngoài họ phát triển đến hàng trăm, thậm chí hàng nghìn cửa hàng len lỏi trong các khu dân cư. Song ở Việt Nam, mô hình tiện lợi không đúng bản chất của tiện lợi, do DN mình quá nghèo và năng lực phát triển chuỗi hạn chế, nên số lượng chỉ được trăm cửa hàng. Rào cản về mặt bằng đang khiến cho việc phát triển mô hình cửa hàng tiện lợi chưa đi đúng bản chất, khi DN lớn nhất giỏi lắm cũng chỉ phát triển được khoảng 100 cửa hàng. Do đó, để phát triển được cần có những công ty riêng phát triển cửa hàng tiện lợi, có nguồn lực vốn và năng lực quản lý chuỗi", một thương nhân chia sẻ.
Theo ông Phạm Hữu Thìn, Trưởng phòng Thương mại vật tư (Vụ Thị trường trong nước), một trong những vấn đề hiện nay khiến cho các nhà đầu tư nước ngoài chưa mạnh dạn nhảy vào cửa hàng tiện lợi là do quy định kiểm tra nhu cầu kinh tế (ENT). Theo đó, yêu cầu các DN nước ngoài muốn mở cửa hàng nhỏ cũng phải xin phép, mất rất nhiều thời gian, nên có không ít DN phải "trá hình", hay lách luật, thông qua hợp tác DN trong nước. Trong khi để yêu cầu phát triển, mỗi chuỗi phải có ít nhất 150 cửa hàng, nên với những DN có số lượng cửa hàng không đủ lớn, đã phải chấp nhận "bỏ cuộc chơi" do không thể cạnh tranh được.
|
Các cửa hàng tiện lợi đang thời nở rộ
Một nghiên cứu mới đây của hãng Nielsen đã chỉ ra, tiện lợi đang là một trong những yếu tố quan trọng hàng đầu NTD đặt ra cho các nhà bán lẻ. Bởi vậy, cùng với các kênh truyền thống như chợ truyền thống, cửa hàng tạp hóa, cửa hàng tiện lợi đang ngày càng nở rộ, đặc biệt là ở khu vực thành thị. So với năm 2012, số lượng cửa hàng tiện ích đã tăng gấp đôi, từ 147 lên đến 348 cửa hàng trong năm 2014. Trong khi đó, chuỗi các siêu thị mini (minimart) cũng tăng từ 863 lên đến 1.452 cửa hàng trong năm 2014.
Thực tế này xuất phát từ việc, NTD ngày càng trẻ hóa - đây cũng là những khách hàng có một cuộc sống bận rộn, do đó họ có những nhu cầu và đòi hỏi phức tạp, khắt khe hơn đối với các nhà bán lẻ. Mặc dù họ vẫn đi mua sắm vì các nhu cầu cơ bản, nhưng họ đòi hỏi và mong đợi nhiều điều tiện ích hơn khi đi mua sắm.
Thực phẩm hằng ngày được lựa chọn nhiều tại các cửa hàng tiện ích, tạo nên sự phát triển của chuỗi cửa hàng tiện ích, khi có đến 22% NTD Việt mua thực phẩm và hàng tạp hóa tại kênh bán hàng tiện ích thường xuyên hơn so với cùng kỳ năm ngoái. Thực phẩm đang là yếu tố đóng vai trò gia tăng doanh thu của kênh bán hàng này, khi có 86% NTD mua thức ăn hoặc đồ uống tại cửa hàng tiện ích, bên cạnh đó có 62% NTD mua đồ uống thì cũng sẽ mua thức ăn kèm theo và 51% NTD mua thức ăn thì sẽ mua thêm đồ uống.
Nắm bắt tâm lý tiêu dùng
Ông Vaughan Ryan, Tổng Giám đốc Công ty Nielsen Việt Nam, nhận xét: "Tiện ích không chỉ đơn thuần để nói về cửa hàng nữa mà nó còn là một phong cách sống. NTD đang ngày càng đòi hỏi khắt khe hơn về sản phẩm và các dịch vụ có thể đáp ứng được những nhu cầu do cuộc sống bận rộn của họ tạo ra. Kết quả là chúng ta đang chứng kiến sự phát triển tuy mới nhưng rất mạnh mẽ của cửa hàng tiện ích và thương mại điện tử tại Việt nam để đáp ứng nhu cầu mới của NTD. Để thích nghi với những sự thay đổi này, các nhà bán lẻ phải tìm hiểu kỹ hơn về hành vi của người mua hàng hiện tại, họ cũng phải đoán trước được những thay đổi trong nhu cầu của NTD và phát triển các chiến lược kinh doanh để tạo sự khác biệt hóa nhằm đáp ứng những nhu cầu đó".
Cũng theo Nielsen, hiện nay cứ trung bình 69.000 người dân Việt Nam mới có 1 cửa hàng tiện ích, trong khi ở Trung Quốc là 21.000; Hàn Quốc là 1.800. Do đó, số lượng cửa hàng tiện ích phải tăng gấp 3 lần mới có thể đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng cao của NTD.
Các chuyên gia của hãng nghiên cứu thị trường hàng đầu Nielsen cũng khuyên rằng cần chú ý đến các yếu tố như nhu cầu thức ăn chế biến sẵn ngày càng tăng, cung cấp sản phẩm tươi, có chiến lược giá cạnh tranh, gia tăng thêm tiện ích bên cạnh việc phục vụ mặt hàng tiêu dùng nhanh… sẽ giúp DN tận dụng cơ hội thị trường và thu hút khách hàng.
Theo bà Đinh Thị Mỹ Loan, Chủ tịch Hiệp hội Bán lẻ Việt Nam, cửa hàng tiện lợi đã xuất hiện ở Việt Nam từ cách đây 10 năm, song nhu cầu người dùng lúc bấy giờ chưa sẵn sàng để "trả tiền" cho sự tiện lợi đó. Tuy nhiên, với trào lưu nở rộ của cửa hàng tiện lợi, minimart thời gian gần đây, gắn với nhu cầu đang thay đổi của NTD, sẽ là tín hiệu tốt, tạo thêm cú hích giúp cho thị trường bán lẻ Việt Nam phát triển mạnh mẽ.
Cẩm An
