Chiều 9/2, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên chủ trì cuộc họp với các đơn vị liên quan về tình hình cung ứng, sản xuất kinh doanh xăng dầu cho thị trường trong nước.
Đủ xăng dầu, sao nhiều cửa hàng vẫn đóng cửa?
Ông Nguyễn Minh Lâm, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Long An cho biết qua kiểm tra trên địa bàn có 25 cửa hàng xăng dầu nghỉ bán từ mùng 1 đến mùng 5 Tết, các cửa hàng này lấy lý do nhân viên nghỉ Tết, chiết khấu thấp, nguồn cung chưa ổn định, giá thế giới tăng cao trong khi giá bán trong nước thấp mà lại chưa điều chỉnh do trùng ngày nghỉ Tết... Đến ngày 7/2, hầu hết cửa hàng hoạt động trở lại nhưng không có xăng nên giảm bớt thời gian bán.
Bộ Công Thương khẳng định hết xăng chỉ là hiện tượng ở một số địa phương. |
Trong khi đó, ông Nguyễn Tuấn Hà, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk chia sẻ, trên địa bàn tỉnh hiện có 340 doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu và có 457 cửa hàng xăng dầu. Thời điểm hiện nay có 19 cửa hàng đang tạm nghỉ hoặc dừng hoạt động do hết xăng dầu, không còn nguồn để bán. Những cửa hàng này nhập xăng dầu từ nhiều đầu mối khác nhau.
Lãnh đạo tỉnh Đắk Lắk kiến nghị Vụ thị trường trong nước cũng như các đơn vị chức năng của Bộ Công Thương cần đánh giá sát hơn tình hình cung cầu thị trường, cần linh hoạt trong điều hành giá.
Trong khi đó, ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, với nhu cầu khoảng 1,8 - 2 triệu m3 xăng dầu các loại/tháng, nguồn cung như trên cơ bản đáp ứng nhu cầu thị trường trong tháng 2/2022. Từ tháng 3, nguồn cung có thể giảm, lượng tồn kho thấp so với các tháng thông thường.
Trước tình hình này, lãnh đạo Vụ Thị trường trong nước cho biết, nhà máy lọc dầu Nghi Sơn đã có kế hoạch sẽ chạy đủ 100% công suất từ 13/3/2022. Hiện, các thương nhân đầu mối cũng đã có kế hoạch nhập khẩu xăng dầu để bù đắp nguồn cung thiếu hụt từ sản xuất trong nước.
Về lọc dầu Bình Sơn, sẽ nâng công suất lên 105%, dự kiến cung cấp cho thị trường 300.000 m3 xăng và 300.000 m3 dầu.
Về giải pháp, Vụ Thị trường trong nước cho biết sẽ tiếp tục làm việc với các đơn vị đầu mối để tính phương án nhập khẩu trong trường hợp lọc dầu Nghi Sơn sản xuất không đủ đáp ứng yêu cầu, làm việc đơn vị đầu mối và tính đến phương án xấu nhất là tháng 5 không hoạt động, thì điều chỉnh phân giao hạn mức nhập khẩu kinh doanh xăng dầu.
Đồng thời, điều hành giá xăng dầu bám sát diễn biến giá thế giới, đảm bảo hài hòa lợi ích, hạn chế việc buôn lậu xăng dầu; tăng cường kiểm tra kiểm soát thị trường, mua bán xăng dầu ở các tỉnh biên giới để kiểm soát buôn lậu xăng dầu. Có quy định cụ thể tiến độ nhập khẩu xăng dầu của các đầu mối cho phù hợp theo hạn mức được phân giao.
Đối với việc xử lý với nhà máy lọc dầu Nghi Sơn, thực hiện tái cơ cấu và cấu trúc phương án tài chính, làm rõ khả năng cung ứng xăng dầu cho từng tháng cụ thể với thương nhân đầu mối để đảm bảo nguồn cung; tăng cường sản xuất ở nhà máy lọc hóa dầu Bình Sơn; tính toán lại công thức tính giá để đảm bảo lợi ích các bên liên quan…
Rút giấy phép nếu vi phạm, làm rõ trách nhiệm của lọc dầu Nghi Sơn
Theo ông Nguyễn Ngọc Bảo, Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam, Hiệp hội có hơn 40 thành viên, chiếm 85% sản lượng lưu thông trong nước. Đến thời điểm này không thiếu nguồn cung xăng dầu, tuy nhiên mức độ không đồng đều, các đầu mối đều có mạng lưới đảm bảo được nguồn cung. Trong khi đó, có một số thương nhân phân phối gặp khó khăn trong việc tiếp cận đầu vào.
Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam lưu ý, trong thời gian trước mắt vẫn đủ nhưng cần có giải pháp tổng thể vì đến tháng 5 tới đây chưa biết được tình hình thế nào.
Từ góc độ doanh nghiệp, ông Trần Ngọc Năm, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), nhận định tình hình khan hiếm xăng dầu thời gian vừa qua là hiện tượng mang tính cá biệt, không phải phổ biến trên thị trường, không mang tính chất đại diện.
Sau khi lắng nghe ý kiến từ các địa phương, doanh nghiệp Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhận định, có 3 nguyên nhân dẫn đến tình trạng khan hiếm nguồn cung xăng dầu ở thời điểm này. Trước hết là do tình trạng đứt gãy nguồn cung ở Nhà máy Nghi Sơn đang trong tình trạng khó khăn về tài chính. Thứ hai, trên phạm vi cả nước đều đã xuất hiện những hiện tượng khá giống nhau, đóng cửa hàng hoặc mở ít giờ, bán nhỏ giọt; tìm nhiều lý do để trì hoãn mở cửa hoặc bán với giá cao hơn, gây tâm lý bất an.
Nguyên nhân thứ ba, có hiện tượng "găm hàng", để trục lợi. Hiện tượng này diễn ra ở cả 3 loại hình doanh nghiệp: đầu mối, thương nhân phân phối và đặc biệt ở các cửa hàng bán lẻ. “Dứt khoát có hiện tượng này. Bởi theo báo cáo của các doanh nghiệp, Tập đoàn, nguồn cung xăng dầu đến thời điểm này vẫn đảm bảo đủ”, Bộ trưởng nhấn mạnh.
Cũng theo Bộ trưởng, hiện tượng này đang chỉ rải rác ở một số địa phương nhưng nó sẽ trở nên phổ biến nếu không có những chỉ đạo quyết liệt, kiên quyết để loại bỏ.
“Không được chủ quan dù đây mới chỉ là hiện tượng. Nếu không tập trung xử lý nghiêm, dứt điểm, đúng luật thì rất có thể sẽ là phổ biến và khó khăn cho điều hành cung ứng xăng dầu và tổn hại nặng nề cho chương trình phục hồi kinh tế”, Bộ trưởng chỉ đạo.
Đối với các doanh nghiệp đầu mối, thương nhân phân phối, Bộ trưởng yêu cầu phải lên kế hoạch nhập khẩu bảo đảm nguồn cung trong mọi tình huống. “Dứt khoát không để thiếu xăng dầu. Đây là mệnh lệnh”, Bộ trưởng chỉ đạo.
Cùng với đó, Bộ trưởng Công Thương cũng yêu cầu Vụ Thị trường trong nước cùng Thanh tra Bộ tham mưu cho lãnh đạo Bộ thành lập Đoàn Thanh tra để tổng kiểm tra rà soát các doanh nghiệp đầu mối có chức năng nhập khẩu xăng dầu, yêu cầu các doanh nghiệp hoạt động đúng với nội dung trên giấy phép và phải góp phần tích cực đảm bảo nguồn cung xăng dầu (tính cả nguồn trong nước và nhập khẩu), đáp ứng nhu cầu nền kinh tế. Trong quá trình kiểm tra, vừa thanh tra theo kế hoạch và có những cuộc thanh tra đột xuất trên phạm vi cả nước.
“Đề nghị Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải thành lập Đoàn Thanh tra cơ động, tiến hành thanh kiểm tra các doanh nghiệp đầu mối, phân phối, các cửa hàng bán lẻ xăng dầu trên phạm vi cả nước”, Bộ trưởng chỉ đạo.
Đối với các cơ sở kinh doanh kiên quyết đình chỉ, tạm đình chỉ, rút giấy phép nếu có từ 6 tháng trở lên kể từ thời điểm kiểm tra trong tháng 2/2022 trở đi mà không nhập khẩu xăng dầu để cung ứng cho thị trường.
Đồng thời, Bộ trưởng yêu cầu Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam chỉ đạo tăng năng lực sản xuất, cung ứng xăng dầu cho thị trường trong nước năng suất cao nhất có thể; Tiếp tục đàm phán các bên liên quan để sớm phục hồi hoạt động có hiệu quả của Nghi Sơn. Đồng thời, làm rõ trách nhiệm của Nghi Sơn nếu vi phạm các điều khoản cam kết và để đứt gãy chuỗi cung ứng.
Các doanh nghiệp nhà nước, cụ thể là Petrolimex hoặc doanh nghiệp có cổ phần nhà nước chi phối cần chủ động, tích cực, nghiêm túc thực hiện các chỉ đạo của Chính Phủ, Bộ Công Thương, Tài chính, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp theo hướng chủ động nguồn nhập khẩu từ cả trong, ngoài nước để không để đứt gãy nguồn và không bị sốc vì giá.
"Các doanh nghiệp nhà nước, tư nhân có cần có kế hoạch nhập tăng từ 25-30% trở lên trong hệ thống của mình. Nếu như ở địa phương nào, cơ sở kinh doanh nào phản ánh, nguồn cung không đảm bảo thì dứt khoát sẽ bị xem xét xử lý", Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên chỉ đạo.
Lê Thúy