Ngành nhựa được cho là nhóm ngành năng động và mũi nhọn tại Việt Nam, khi trong giai đoạn 2010 - 2015 luôn đạt tăng trưởng cao với mức 16 - 18%. Hồi năm ngoái, doanh thu của nhóm ngành này đã đạt 10 tỷ USD, với sản lượng sản xuất và tiêu thụ 5 triệu tấn sản phẩm.
Tầm ngắm của khối ngoại
Tuy nhiên, như nhận định của nhóm chuyên gia từ công ty CP Chứng khoán VietinBanksc, với mức tăng trưởng cao trong 5 năm trở lại đây, ngành nhựa hiện chỉ đứng sau viễn thông và dệt may. Đó chính là lý do quan trọng để các DN nhựa Việt Nam luôn nằm trong tầm ngắm của các nhà đầu tư nước ngoài, nhất là Thái Lan.
Trao đổi với giới đầu tư tại Sở GDCK Tp.HCM (HoSE) ngày 2/11, để nói về chuyện cạnh tranh trên sân nhà của ngành nhựa, ông Đặng Trần Hải Đăng - Phó Giám đốc Trung tâm nghiên cứu VietinBanksc, cho rằng khối ngoại có thể thâu tóm các DN nhựa trong nước thông qua con đường mua bán sáp nhập (M&A) để tạo sức ép cạnh tranh lên khối nội.
Bằng chứng là cách đây 4 năm, công ty nhựa của Thái Lan là Nawaplastic Inductry (Saraburi) Co. đã trở thành cổ đông nắm 16,72% vốn của Nhựa Bình Minh và 22,6% vốn của Nhựa Tiền Phong. Đây là DN lớn nhất chuyên sản xuất ống nhựa xây dựng tại Việt Nam, trong số này Nhựa Tiền Phong chiếm 70% khu vực miền Bắc, còn Nhựa Bình Minh chi phối thị trường khu vực miền Nam.
|
Ngành nhựa xây dựng luôn tăng trưởng cao với mức 15 - 20% trong vài năm trở lại đây
Hoặc như tập đoàn SCG của Thái Lan, hồi năm ngoái đã mua 80% cổ phần công ty Bao bì nhựa Tín Thành (Batico). Cho đến nay DN này cũng thâm nhập sâu vào ngành nhựa Việt Nam bằng cách mua cổ phần một số DN nhựa xây dựng lớn khác, như mua trên 20% cổ phần Nhựa Bình Minh và gần 25% Nhựa Tiền Phong.
Như cảnh báo của ông Phạm Văn Bắc - Phó Vụ trưởng Vụ Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng), ở Việt Nam hiện chỉ có khoảng 10 DN nội sản xuất vật liệu nhựa xây dựng thì trong đó chỉ có 1 - 2 DN với sản lượng, công suất lớn, có dây chuyền hiện đại, còn đa số là những DNNVV, có công suất thấp, công nghệ vừa phải.
Điều này, theo nhận định của ông Bắc, các DN nội tất yếu sẽ đối mặt với áp lực cạnh tranh từ các DN ngoại. Trong bối cảnh hội nhập thì cũng không thể cấm các DN sản xuất nhựa xây dựng ngoại vào mua cổ phần hay đầu tư ở Việt Nam. Đó là xu thế, nhưng chuyện thâu tóm các DN nhựa xây dựng nội thì lại là một câu chuyện khác.
Ngăn đà thâu tóm
Một khuyến cáo được giới chuyên gia đưa ra từ hồi năm ngoái, cho thấy có nhiều tập đoàn nước ngoài trong ngành nhựa đã sang đàm phán để mua lại 100% vốn của hàng loạt DN nhựa nội địa, với giá đưa ra rất cao. Kết quả là có 4 DN hàng đầu trong ngành nhựa đã được bán cho các tập đoàn nước ngoài.
Riêng với ngành nhựa xây dựng, theo ước tính có mức tăng trưởng bình quân 15 - 20%. Hiện nay cả nước có khoảng 180 DN trong lĩnh vực này, trong đó số DN thuộc nhóm sản xuất ống nhựa xây dựng (như Bình Minh, Tiền Phong…) hồi năm 2015 đã đạt tổng doanh thu 12.290 tỷ đồng. Còn nhóm DN sản xuất vật liệu xây dựng (như tấm nhựa profile, nhôm composite, tấm trần, nẹp cửa) có doanh thu khoảng 3.770 tỷ đồng.
Điều mà giới chuyên gia lo ngại là việc DN ngoại ngày càng lấn sâu vào ngành nhựa xây dựng sẽ tạo thêm nhiều sức ép cạnh tranh cho các DN nội địa. Theo ông Đặng Trần Hải Đăng - khi người tiêu dùng nội địa không có điều kiện tiếp cận sản phẩm vật liệu nhựa xây dựng tốt do trong nước sản xuất, thì mới bắt buộc lựa chọn sản phẩm nhập khẩu.
Nhưng rõ ràng, ở thị trường Việt Nam thì lại tràn lan sản phẩm nhựa xây dựng có xuất xứ Trung Quốc, trong khi các sản phẩm nhập khẩu này ít khi thật sự tốt. Điều đó cho thấy nếu các DN nội có năng lực sản xuất và phát triển được thì thị trường nhựa xây dựng vẫn còn rất lớn.
Câu chuyện sắp tới, như lưu ý của vị chuyên gia từ VietinBanksc, với rất nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam ký kết đã và sắp có hiệu lực, các DN nhựa xây dựng Việt Nam sẽ có cơ hội rất lớn.
Tuy nhiên, đó cũng là thách thức không nhỏ, khi khối ngoại đặt chân vào lĩnh vực này thông qua con đường thâu tóm. Việc M&A sẽ giúp khối ngoại tiết kiệm khá nhiều chi phí với việc bỏ ra một số vốn để mua cổ phần các DN nội địa.
Điều cần làm bây giờ, theo khuyến nghị của các chuyên gia là các DN nhựa xây dựng nội địa nội cần củng cố sức mạnh nội tại. Để không bị thua trên sân nhà khi “miếng bánh béo bở” của thị trường nhựa xây dựng đang là miếng mồi ngon của khối ngoại, “vũ khí sắc bén” của các DN nội trong lúc này là cần đầu tư xây dựng thương hiệu, đổi mới công nghệ, chất lượng tốt, giá cạnh tranh và ngăn chặn đà thâu tóm.
Nguyễn Thế
