Tính đến ngày 11/3, phần lớn đất nước Venezuela vẫn chưa có điện trở lại, cho dù thủ đô Caracas đã được thắp sáng sau khi bị cúp điện từ thứ năm tuần trước (7/3). Tổng thống Nicolas Maduro gọi đây là một hành động phá hoại do Mỹ hậu thuẫn.
Hành động phá hoại?
Sự cố mất điện khiến lòng dân thêm bất ổn, trong bối cảnh lạm phát phi mã và khủng hoảng chính trị khi lãnh đạo phe đối lập Juan Guaido tự xưng là tổng thống lâm thời hồi tháng 1 với cáo buộc ông Maduro gian lận để tái đắc cử năm 2018.
Ông Guaido - hiện đang là Chủ tịch quốc hội Venezuela, nêu quan điểm: “Bi kịch này không thể bị xem nhẹ. Đó là lý do tại sao chúng tôi cần tuyên bố tình trạng báo động”.
Hiến pháp Venezuela cho phép Tổng thống tuyên bố các tình trạng báo động trong trường hợp xảy ra thảm họa “gây tổn hại nghiêm trọng đến an ninh quốc gia”, nhưng không quy định rõ tác động thực tế của tuyên bố đó là gì.
Ông Guaido được Mỹ và hầu hết các nước phương Tây công nhận là Tổng thống hợp pháp của Venezuela. Nhưng ông Maduro vẫn nắm quyền kiểm soát các lực lượng vũ trang và các tổ chức nhà nước, cùng với sự ủng hộ của Nga, Trung Quốc và nhiều nước khác.
Theo nguồn tin của Reuters, xuất khẩu dầu khí từ cảng Jose của Venezuela đã bị gián đoạn do thiếu điện, khiến nguồn thu chính của Venezuela bị sụt giảm mất mấy ngày.
Trong phiên họp quốc hội, ông Guaido kêu gọi ngừng xuất khẩu dầu cho Cuba - đồng minh chính trị của ông Maduro. Thỏa thuận ưu đãi giá nhập khẩu dầu thô cho Cuba trong gần hai thập kỷ qua đã vấp phải nhiều chỉ trích từ phe đối lập Venezuela trong bối cảnh cuộc khủng hoảng kinh tế Venezuela ngày một tồi tệ.
“Chúng tôi yêu cầu sự hợp tác của cộng đồng quốc tế để biện pháp này phát huy tác dụng, để khỏi phải cho không số dầu mỏ mà người dân Venezuela cần có trong những trường hợp khẩn cấp quốc gia như hiện nay”, ông Guaido lên tiếng.
Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ - ông John Bolton, ủng hộ cách làm trên. Ông viết trên Twitter rằng: “Các công ty bảo hiểm và hãng vận tải tham gia vận chuyển những chuyến hàng kiểu này đến Cuba đang nằm trong tầm ngắm”.
Trước đó, Bộ Tài chính Mỹ đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với một ngân hàng Nga vì có làm ăn với công ty dầu khí quốc doanh PDVSA của Venezuela. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo thì lên tiếng chỉ trích Rosneft (Nga) đã nhập dầu từ PDVSA.
Venezuela chìm trong bóng tối nhiều ngày qua |
Chờ 5 - 6 ngày nữa
Sự cố mất điện trên diện rộng làm hỏng thức ăn trong tủ lạnh các gia đình, trong khi bệnh viện loay hoay tìm cách vận hành trang thiết bị y tế, còn mọi người thì đổ cả ra đường ở Caracas để mong bắt được sóng điện thoại liên lạc với người thân ở nước ngoài.
Nhiều năm qua, hệ thống lưới điện ở Venezuela đã xuống cấp mà không có tiền đầu tư cải tạo. Các lệnh hạn chế nhập khẩu đã ảnh hưởng đến hoạt động mua phụ tùng bảo dưỡng, trong khi nhiều nhân viên kỹ thuật lành nghề đã ra nước ngoài mưu sinh trong số hơn 3 triệu người Venezuela di cư những năm gần đây.
Ông Winston Cabas - Chủ tịch Hiệp hội Kỹ sư điện, tiết lộ với các phóng viên rằng một số nhà máy nhiệt điện đang hoạt động với công suất chỉ 20%, một phần do thiếu nhiên liệu.
“Quá trình khắc phục sự cố mất điện có thể rất “phức tạp” và mất 5 - 6 ngày. Chúng tôi đã từng có một hệ thống điện tốt nhất trên thế giới, nhưng chính quyền đã phá hủy nó”, ông Cabas cho biết.
Một nguồn tin tại PDVSA cho biết chính phủ phải điều tiết phân phối điện, một phần để cung cấp đủ điện cho cảng chủ lực Jose phục vụ xuất khẩu dầu.
Một số chuyên gia thì tin rằng sự cố mất điện toàn quốc bắt nguồn từ đường dây truyền tải truyền điện từ nhà máy thủy điện Guri đến phía nam Venezuela.
Tình trạng thiếu điện đã làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng tại các bệnh viện ở Venezuela, vốn đã ít được quan tâm đầu tư và thiếu thuốc men. Trường học và công sở đóng cửa hết ngày 12/3.
Hải Châu