Sự chậm trễ và đội vốn của dự án Vogtle, cùng với dự án xây hai lò phản ứng mới tại nhà máy VC Summer ở __Nam Carolina, đã gây ra một cuộc khủng hoảng tài chính tại Toshiba và đẩy Westinghouse đến bờ vực phá sản.
Chiến lược đầu tư sai lầm
Trong thông cáo đưa ra cuối tuần qua, hãng công nghệ Nhật Bản cho biết đã đạt được thỏa thuận với Georgia Power, công ty con của công ty năng lượng Southern Company (Mỹ), về tiến độ và hình thức tiến hành thanh toán của khoản cam kết trên trong giai đoạn từ tháng 10/2017 đến tháng 01/2021, nhằm hoàn tất dự án Vogtle và bảo vệ quyền lợi cho khách hàng của Georgia Power.
Số tiền 3,68 tỷ USD là nghĩa vụ tối đa của Toshiba, đồng nghĩa với việc trong trường hợp chi phí thực tế phát sinh vẫn tiếp tục tăng, Toshiba sẽ không phải chịu thêm trách nhiệm.
Trước đó, Georgia Power đã tiếp quản nhiệm vụ quản lý dự án Vogtle từ Westinghouse Electric sau khi công ty này đệ đơn phá sản hồi tháng Ba vừa qua. Để có tiền trang trải hàng tỷ USD thua lỗ của Westinghouse trong lĩnh vực hạt nhân, Toshiba còn phải bán tống bán tháo mảng kinh doanh chip.
Sự chậm trễ và đội vốn của dự án Vogtle, cùng với dự án xây hai lò phản ứng mới tại nhà máy VC Summer ở __Nam Carolina, đã gây ra một cuộc khủng hoảng tài chính tại Toshiba và đẩy Westinghouse đến bờ vực. Đối với dự án VC Summer, Toshiba đang phải đàm phán với chủ đầu tư về các nghĩa vụ bảo hành và tiến độ thanh toán để có thể kịp ngày hoàn tất.
Giữa tháng Năm vừa rồi, Toshiba đã trích lập dự phòng 670 tỷ Yên, xác định là để đỡ lưng cho Westinghouse trong hai dự án Vogtle và VC Summer. Số tiền 3,68 tỷ USD dự kiến sẽ rót vào Voglte tương đương 400 tỷ Yên, tức là khoảng 60% tổng số dự phòng đã trích lập.
Khi Toshiba sảy chân trong lĩnh vực hạt nhân, Trung Quốc, Nga và Hàn Quốc hẳn có thể mừng thầm vì doanh nghiệp của ba nước này bớt đi được đối thủ cạnh tranh trong việc xây dựng các lò phản ứng hạt nhân mới trên thế giới.
|
Số tiền 3,68 tỷ USD là nghĩa vụ tối đa của Toshiba, đồng nghĩa với việc trong trường hợp chi phí thực tế phát sinh vẫn tiếp tục tăng, Toshiba sẽ không phải chịu thêm trách nhiệm.
Đứng yên tức là lùi
Với 34 dự án ở nước ngoài đang thực hiện và triển vọng các hợp đồng trong 10 năm tới với tổng mức đầu tư 133 tỷ USD, tập đoàn hạt nhân quốc doanh Rosatom (Nga) đang thi công xây dựng nhiều nhà máy hơn bất kỳ đối thủ nào khác và ngày một tiến sâu vào thị trường các nước EU như Slovakia, Hungary và đảo Síp.
Hoạt động ngày càng mở rộng, từ xây dựng, vận hành cho tới cung cấp nhiên liệu cho các dự án hạt nhân dân sự và quân sự, Rosatom là một trong những doanh nghiệp tiếng tăm nhất của Nga trên toàn cầu và là một bộ phận quan trọng trong chính sách đối ngoại của quốc gia này. Chính phủ Nga từng yêu cầu Rosatom đẩy mạnh hoạt động kinh doanh ra ngoài biên giới để gia tăng vị thế và tầm ảnh hưởng.
Trong khi đó, Trung Quốc đã tự thiết kế riêng mô hình lò phản ứng hạt nhân Hualong 1 và mang đi chào hàng ở nhiều nơi. China General Nuclear từng nộp bản thiết kế này hồi tháng 10/2016 cho cơ quan quản lý của Anh để xây dựng lò phản ứng đầu tiên ở Essex, sau khi đã rót vốn đầu tư vào lò phản ứng EPR tại Hinkley Point.
Tuy nhiên, cho đến nay, dự án lò phản ứng hạt nhân ở nước ngoài duy nhất mà nhà thầu Trung Quốc làm được là ở Pakistan, cho dù Tập đoàn Hạt nhân Quốc gia Trung Quốc từng tuyên bố sắp xây dựng một số lò phản ứng ở Argentina.
Sau nhiều thập kỷ phát triển ngành công nghiệp hạt nhân trong nước, Hàn Quốc đã tự tin bước ra sân chơi quốc tế trong năm 2009 bằng chiến thắng ngoạn mục của liên doanh nhà thầu do Tập đoàn Điện lực Hàn Quốc đứng đầu, giành quyền xây dựng bốn lò phản ứng có công suất 1.400 megawatt tại Các Tiểu vương quốc Ả-rập thống nhất vào năm 2020 với tổng mức đầu tư mỗi lò phản ứng là 5 tỷ USD. Nước này tuyên bố mục tiêu năm 2030 là “xuất khẩu” được 80 lò phản ứng.
Tuy nhiên, tính khả thi của lộ trình đầy tham vọng đó đang bị đặt một dấu hỏi lớn. Kể từ khi giành được hợp đồng ở Abu Dhabi, các công ty Hàn Quốc liên tiếp thất bại trong các cuộc thầu khác cho dù rất tập trung nguồn lực cho khu vực Trung Đông và nổi tiếng là chào giá rất cạnh tranh, chất lượng thi công tốt.
Hải Châu
