Quan hệ giữa Thụy Sĩ và EU cũng không còn nồng ấm như trước, sau khi cả Thượng viện và Hạ viện Thụy Sĩ đều đồng ý rút lại lá đơn gia nhập EU.
Trong cuộc trưng cầu diễn ra hôm 25/9, do đảng Nhân dân Thụy Sĩ (SVP) vận động, 58% cử tri Ticino đã bỏ phiếu tán thành phương án áp đặt các biện pháp kiểm soát lao động nước ngoài chặt chẽ hơn.
Khó cạnh tranh với lao động ngoại
Kết quả này cũng đồng thuận với một đợt trưng cầu trên toàn lãnh thổ Thụy Sĩ hồi tháng 2/2014, khi cử tri nước này ủng hộ việc giới hạn nhập cư từ các nước láng giềng châu Âu. Trong số các thành phố của Thụy Sĩ, Ticino cũng chính là nơi “hăng hái” nhất, với 68,2% số phiếu ủng hộ, cao hơn hẳn mức bình quân 50,3%.
Dù là cuộc trưng cầu ở Ticino hay toàn liên bang Thụy Sĩ, thì ý kiến của cử tri cũng đặt chính quyền vào thế khó khi đi ngược lại thỏa thuận đã ký giữa Thụy Sĩ và EU về tự do di chuyển thể nhân.
Chính vì thế, giới nghị sĩ nước này từng đề xuất nên tránh để xảy ra tình trạng đối đầu và để nhượng bộ EU, các chính sách thực thi kết quả trưng cầu năm 2014 chỉ nên đưa ra các biện pháp mang tính khuyến khích doanh nghiệp sử dụng lao động trong nước. Những vấn đề này sẽ được thảo luận chi tiết tại Thượng viện Thụy Sĩ trong tháng 12 tới.
Trong số 26 bang của Thụy Sĩ, Ticino - một thành phố chủ yếu nói tiếng Italia, có dân số 350.000 người, vẫn được xem là cởi mở nhất đối với lao động nước ngoài, trong đó chủ yếu đến từ Italia. Bình quân mỗi ngày có hơn 62.000 người đi qua khu vực biên giới để làm việc tại Ticino.
|
Ticino- thành phố cởi mở nhất đối với lao động nước ngoài
Năm 2015, số lượng lao động ngoại đổ vào Ticino tăng đột biến, với hơn 1/4 sống quanh khu vực biên giới. Tuy nhiên, theo thời gian, người dân địa phương nhận ra rằng đó là một phần nguyên nhân khiến tỷ lệ thất nghiệp của người Thụy Sĩ ở Ticino tăng lên, trong khi thu nhập lại giảm đi để có tính cạnh tranh.
Năm 2014, Ticino quyết định tăng thuế thu nhập của lao động nước ngoài và đến tháng 4/2015 thì tiếp tục ban hành các điều kiện khắt khe hơn, bao gồm cả việc yêu cầu lao động quốc tịch Italia phải nộp cả lý lịch tư pháp. Kết quả là tính cả năm 2015, Ticino trở thành thành phố duy nhất của Thụy Sĩ có số lượng lao động qua biên giới giảm so với năm trước đó.
Vết rạn với EU
Mặc dù vậy, xem ra người dân địa phương vẫn chưa thật sự hài lòng và điều này giải thích tại sao gần 60% vẫn muốn chính quyền áp dụng các biện pháp kiểm soát lao động ngoại chặt chẽ hơn nữa. Nhiều chính trị gia Ticino cũng đồng quan điểm, nhưng họ đánh giá tính khả thi của nó là không cao, vì bị giới hạn bởi luật pháp cấp liên bang và tiểu bang.
Thời gian qua cũng chứng kiến quan hệ giữa Thụy Sĩ và EU có những vết rạn nhất định. Tháng 6/2016, sau 24 năm đệ trình đơn xin gia nhập EU, cả Thượng viện và Hạ viện Thụy Sĩ đã đồng ý rút lại lá đơn này.
Từ khi nộp đơn gia nhập EU, năm nào Thụy Sĩ cũng tổ chức thăm dò dư luận về quan điểm của người dân. Nếu cách đây hơn 20 năm, tỷ lệ ủng hộ có lúc lên tới 50%, càng về sau con số càng giảm dần và mới nhất chỉ còn 16% trong cuộc thăm dò gần đây.
Thụy Sĩ là quốc gia lựa chọn lối đi trung lập và đang thành công khi có một nền tài chính thịnh vượng và người dân hưởng mức sống cao hàng đầu thế giới.
EU cách đây hai thập kỷ còn là Cộng đồng kinh tế châu Âu, hứa hẹn những triển vọng phát triển rất tốt nên Thụy Sĩ muốn gia nhập. Nhưng càng về sau, nhất là từ khủng hoảng 2008, mô hình phát triển của EU bộc lộ rất nhiều hạn chế và EU vẫn đang chìm đắm trong khủng hoảng sâu sắc cả về kinh tế lẫn thể chế. Lẽ dĩ nhiên, cử tri Thụy Sĩ không dại gì từ bỏ mô hình đang thành công để nhảy vào một mô hình khác đang rối như tơ vò.
Hải Châu
