Trong 10 tháng năm 2018, Trung Quốc đã nhập khẩu 3,2 triệu tấn than của Mỹ, giảm từ mức 5,1 triệu tấn so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo thống kê của công ty dữ liệu thị trường Refinitv đối với hoạt động vận tải biển, cả tháng 10/2018 không có một viên than nào từ Mỹ cập cảng Trung Quốc, trong khi đó, hai chuyến hàng với tổng trọng lượng 212.000 tấn đang được nhập về trong tháng này. Tuy nhiên, cả hai tải hàng trên đã rời Mỹ trước khi chính sách thuế 25% trả đũa của Trung Quốc có hiệu lực vào hôm 23/8.
 |
|
10 tháng đầu năm, châu Á nhập khẩu tổng cộng 28,2 triệu tấn than từ Mỹ |
Cả tháng không nhập một viên than
Dù chưa phải là khách hàng châu Á quan trọng nhất đối với mặt hàng than của Mỹ, nhưng vị thế của Trung Quốc liên tục được củng cố vài năm gần đây.
Phần lớn lượng than Trung Quốc mua từ Mỹ là than cốc có giá trị cao, được sử dụng trong sản xuất thép và thường đắt gấp đôi than nhiệt, vốn được sử dụng để sản xuất điện.
Việc để tuột thị trường Trung Quốc do những căng thẳng vĩ mô của chính quyền hai nước không phải một cú sốc lớn đối với các nhà xuất khẩu than Mỹ, vì cho đến nay, họ đã tìm thấy những đối tác “sộp” khác ở châu Á.
Ấn Độ đã nhập khẩu 13,5 triệu tấn than từ Mỹ trong 10 tháng đầu năm nay, theo số liệu của Refinitiv, tăng 36% so với mức 9,9 triệu tấn trong cùng kỳ năm 2017.
Nhật Bản, nước nhập khẩu than lớn thứ ba châu Á (sau Trung Quốc và Ấn Độ), đã mua 7,1 triệu tấn từ Mỹ trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 10, trong khi cùng giai đoạn này năm ngoái là 6,2 triệu tấn.
Tổng cộng, nhập khẩu than Mỹ từ châu Á đạt 28,2 triệu tấn trong 10 tháng đầu năm nay, tăng 2,9% so với mức 25,3 triệu tấn của cùng kỳ năm 2017.
Nếu chỉ đơn thuần nhìn vào những con số tổng kết như trên, có vẻ mọi việc không đến nỗi nào cho các nhà xuất khẩu than Mỹ, nhưng dữ liệu chưa thể nói lên tất cả. Dữ liệu không phản ánh được liệu doanh nghiệp Mỹ xuất hàng sang châu Á có thuận lợi hay không, liệu họ có phải giảm giá để cạnh tranh với các đối thủ lớn trong khu vực như Australia và Indonesia hay không.
Kể từ khi Trung Quốc ngừng công bố chi tiết dữ liệu hải quan từ đầu năm nay, rất khó để tính được số tiền mà quốc gia này đã bỏ ra để nhập khẩu than của từng nước đối tác.
Tuy nhiên, thống kê trên trang web của Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ cho thấy giá trung bình của than cốc xuất khẩu sang Trung Quốc trong quý II năm nay xấp xỉ 142,96 USD/tấn.
Thị trường và môi trường
Đối với Ấn Độ, giá nhập khẩu than cốc của Mỹ khoảng 147,72 USD/tấn trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 6. Cũng vào giai đoạn này, giá than cốc trong hợp đồng tương lai trên sàn giao dịch Singapore, căn cứ theo chỉ số Steel Index cho hàng hóa Australia, dao động 182 - 200 USD/tấn.
Mặc dù giá than chưa phản ánh sự khác biệt về chất lượng hay chi phí vận chuyển, song những con số trên phần nào cho thấy các doanh nghiệp xuất khẩu than Mỹ dường như đã phải giảm giá để đưa được hàng vào thị trường Trung Quốc.
Tuy chọn lựa được thị trường thay thế có quy mô không hề kém cạnh nhưng doanh nghiệp xuất khẩu của Mỹ cũng không thể không chú ý đến những tín hiệu cảnh báo vài tháng gần đây, đặc biệt là sự sụt giảm khối lượng nhập khẩu.
Từ mức đỉnh 2,3 triệu tấn trong tháng 5, nhập khẩu than Mỹ của Ấn Độ đang có xu hướng đi xuống và chỉ còn 1,05 triệu tấn trong tháng 10, theo số liệu của Refinitiv. Tháng 11 có thể tốt hơn một chút, với dữ liệu theo dõi cho thấy lượng than nhập khẩu của Ấn Độ rơi vào khoảng 1,19 triệu tấn, tuy vẫn thua xa mức đỉnh.
Nhìn chung, doanh nghiệp xuất khẩu than Mỹ dường như đã tìm thấy thị trường thay thế tại châu Á để quên đi nỗi buồn Trung Quốc. Nhưng họ có thể phải chấp nhận giảm giá và phụ thuộc nhiều hơn vào doanh số ở Ấn Độ, một quốc gia đang theo đuổi chủ trương giảm lượng than nhập khẩu về “mo” để thay đổi cơ cấu sản xuất theo hướng thân thiện với môi trường.
Hải Châu
